EastFruit tahlilchilari joriy mavsumda O‘zbekiston bozorida yangi olma narxining g‘ayritabiiy darajada yuqoriligiga e’tiborni qaratishmoqda.
Hozirgi vaqtda mashhur navdagi yangi olmalarning ulgurji narxlari, asosan, import qilinadigan sitrus mevalari va banan narxlaridan yuqori. Ulgurji savdoda faqat dasturxonga qo‘yiladigan uzum va nok olmadan qimmatroq sotiladi.
Albatta, bozorda banan, apelsin yoki mandarinlardan arzonroq sotiladigan mashhur olma navlari mavjudligini ta’kidlash kerak. Mahalliy navlar yoki o‘rta va past sifatli Renet Simirenkoning ulgurji narxlari Golden Delicious va Granny Smith navlariga qaraganda deyarli ikki baravar past. Bunday navdagi 1 kg olmaning narxi 8000 so‘mdan boshlanadi. Ukraina yoki Moldovada bunday olma narxi 2-3 baravar past ekanligini hisobga olsak, bu juda ham qimmat.
Eng ommabop navli olma narxi bo‘yicha O‘zbekiston yetakchi hisoblanadi. Narxlar qo‘shni Tojikistonnikidan deyarli ikki baravar qimmat. Golden Delicious olma esa Ukrainanikidan yetti barobar qimmatroq. Agar olmaning eng arzon navlari narxlarini hisobga oladigan bo‘lsak, O‘zbekistonda narxlar Ukraina bozoridan o‘rtacha 3,5 baravar yuqori.
O‘zbekistonda olma narxining bunchalik qimmat bo‘lishining sababi nimada?
Ko‘pchilik buni sovuq tufayli olma hosilining kamligi bilan bog‘laydi. Xususan, Fruit House Organics kompaniyasi direktori, intensiv bog‘dorchilik bo‘yicha mutaxassis Shuhrat Abrorov EastFruit nashriga bergan intervyusida ko‘plab viloyatlardagi olma hosiliga bahorgi sovuqlar jiddiy ta’sir ko‘rsatganini ta’kidladi. Afsuski, O‘zbekistonda aksariyat bog‘lar sovuqdan himoya qilish tizimlari bilan yetarli darajada ta’minlanmagan.
Ikkinchi sabab — bu yil Eronda olma narxining nisbatan yuqoriligi, bu kamomadni qisman qoplashi mumkin. Eron mahalliy savdogarlarining fikricha, 2021-yilda 2020-yilga nisbatan kamroq olma sotilmoqda. Bunga esa O‘zbekistonda hosilning bir qismini nobud qilgan bahorgi sovuqlar sabab bo‘ldi.
Uchinchi sabab — O‘zbekistonning boshqa olma eksport qiluvchi mamlakatlardan uzoqda joylashganligi. Bu mamlakatga yangi olma yetkazib berishni ancha qimmatga tushishiga olib kelmoqda. 2021-yilda dunyoning barcha mamlakatlarida logistika narxi ham keskin oshgani bu muammoni yanada kuchaytirmoqda.
Mintaqaviy olma bozoridagi vaziyatni inobatga olsak, kelasi mavsum boshlanmaguncha O‘zbekistonda olma narxining pasayishi kutilmayapti. Mamlakatda sovuqdan himoya qilish tizimlarini o‘rnatgan va bahorgacha olma saqlashi mumkin bo‘lgan zamonaviy meva saqlash joylarini qurgan bog‘bonlar mavsum oxirida juda yuqori daromad olishlari mumkin.
Avvalroq O‘zbekiston bozorlarida yanvar oyida narxlar qanday o‘zgargani haqida xabar berilgan edi.
Izoh (0)