Nurmat Otabekov Hindistonda koronavirusning yangi AY.4.2 shtammi aniqlangani haqida gapirdi

Sanitariya-epidemiologik osoyishtalik va jamoat salomatligi xizmati boshlig‘ining o‘rinbosari, tibbiyot fanlari doktori, professor Nurmat Otabekov Hindistonda koronavirusning yangi shtammi paydo bo‘lgani to‘g‘risida tarqalgani xabarlar yuzasidan ma’lumot berdi, deb yozadi SSV matbuot xizmati.

Uning so‘zlariga ko‘ra, COVID-19 ning qo‘zg‘atuvchisi bo‘lgan SARS-CoV-2 virusi vaqt o‘tishi bilan yangilanib, atrof-muhitga moslashib bormoqda. Uning yangi shtammlari SARS-CoV-2 ning mutatsiyaga uchrashi oqibatida paydo bo‘ladi. Ya’ni virus o‘zini saqlab qolish uchun qayta-qayta yangilanishga urinmoqda.

Ta’kidlanishicha, tabiatda uchraydigan barcha viruslar o‘zgaruvchanlikka moyil. Ba’zi tadqiqotchilar SARS-CoV-2 ning 5000 tadan 7000 tagacha bo‘lgan mutatsiyaga uchragan shakli borligini da’vo qiladi. Shu paytgacha odam organizmiga moslashishga urinish natijasida koronavirusning ba’zi bir shtammlari paydo bo‘lganini dunyo olimlarining fikrlari isbotlab turibdi. Virus shtammlarining o‘ziga xosligiga qarab “alfa”, “betta”, “gamma”, “yota”, “lyambda”, “delta”, “delta plyus” kabi shtammlari alohida ajratilgan.

“Biz viruslarning u yoki bu turi aniqlangan joyga qarab ham nom berib kelyapmiz. Masalan, ‘britancha’ shtamm deb nomlaganimiz, aslida ‘alfa’ shtammi, ‘afrikancha’ deb ataganimiz ‘betta’ shtammidir. ‘Delta’ shtammi Hindistonda aniqlangan bo‘lib, hozir so‘z yuritayotganimiz AY.4.2 shtammi ham Hindistonda aniqlangani ta’kidlanmoqda. JSST ham koronavirusning ko‘plab shtammlari orasidan yuqoridagilarni anchayin xavfli, deb e’tirof etib, ularga e’tiborli bo‘lish shartligini ta’kidlab kelmoqda.

Unutmaslik kerakki, dunyoda paydo bo‘lgan viruslarning yashash uchun kurashi tabiiy jarayon. Oramizda ‘menga virus yuqmaydi’, ‘men o‘tgan yili kasallanganman’, ‘endi kasal bo‘lmayman’, deb yurganlar yangi, kuchli, odam organizmiga moslashgan shtammlarga yo‘liqishi ehtimoli bor”, — deydi Otabekov.

Nurmat Otabekovning ta’kidlashicha, dunyo olimlari tomonidan yaratilayotgan vaksinalar virus shtammlarining asosida turgan SARS-CoV-2 ga qarshi ishlaydi. Virus mutatsiyaga uchragan taqdirda ham, vaksinaning himoyalovchi xususiyati saqlanib qoladi.

“Koronavirusning qaysi shtammiga qarshi kurashishdan qat’i nazar, ommaviy immunitet shakllantirilsa, kasallikni yengib o‘tish mumkin. Biz xastalik qo‘zg‘atuvchisini bilamiz. Uning profilaktikasidan xabardormiz. Eng asosiysi, bizda virusga qarshi asosiy qurol bo‘lgan vaksinalarning bir necha turlari zaxirasi shakllantirilgan. Shunday ekan, aholimizdan birdamlik bilan vaksinatsiya jarayonlariga e’tiborli bo‘lishni so‘rab qolamiz”, — deya qayd etadi Otabekov.

Eslatib o‘tamiz, 2021-yil 30-yanvar kuni koronavirusning “britancha” shtammi O‘zbekistonga kirib kelgani ma’lum bo‘lgandi. U 23-yanvar kuni Dubaydan qaytib kelgan 10 yoshli qizchada aniqlangan. SSV esa koronavirusning yangi shtammi aniqlangan qizcha haqida nima uchun 1 haftadan keyin e’lon qilinganiga izoh bergandi. 17-aprel kuni bosh vazir Abdulla Aripov boshchiligida koronavirusga qarshi kurash komissiyasining kengaytirilgan yig‘ilishida O‘zbekistonga koronavirusning “afrikacha” shtammi kirib kelgani aytilgandi. Iyun oxirlariga kelib esa mamlakatda koronavirusning “hindcha” shtammi aniqlangani ma’lum qilindi.