Sitsiliyaning Kataniya shahrida cho‘qintirgan otalar vaqtinchalik taqiqlandi. Bu qisman mafiya bilan bog‘liq

Italiyaning Sitsiliya orolidagi Kataniya shahrida katolik yeparxiya (yepiskop qo‘l ostidagi cherkov okrugi) oktabrdan cho‘qintirgan ota-onalarni tayinlashni uch yilga taqiqladi. Bu haqda The New York Times’ning Rimdagi idorasi rahbari Jeyson Gorovits ma’lum qildi, deb yozadi Meduza.

Kataniyaning bosh vikariysi (yepiskop o‘rinbosari) Salvatore Gristina taqiq haqida 2021-yil martidayoq e’lon qilgan edi. Uning aniqlik kiritishicha, qachonlardir diniy tarbiyada muhim rolni o‘ynagan cho‘qintirgan ota timsoli endi o‘zining har qanday diniy ma’nosini yo‘qotgan. U shunchaki rasmiyatchilikka yoki oila sharoitini mustahkamlash usuliga aylanib qolgan. Cho‘qintirgan ota bo‘lishga nufuzli odamlarni taklif qilishadi, ularning esa boshqa o‘nlab cho‘qintirgan farzandlari bo‘ladi, deydi katolik cherkov vakillari.

Masalan, Salvatore Gristinaning o‘zi 15 nafar bolaga, Sitsiliya sobiq prezidenti Salvatore Kuffaro esa qariyb 20 bolaga cho‘qintirgan ota bo‘lib tutingan. Shu bilan birga, Kuffaroning so‘zlariga ko‘ra, u cho‘qintirgan ota bo‘lish haqida o‘ziga kelib tushgan takliflarning atigi 5 foizini qabul qilgan, xolos. “Ba’zi ruhoniylar nima deb o‘ylashidan qat’i nazar, men cho‘qintirgan farzandlarimning hammasiga e’tibor qaratganman va ularga katolik maktabga borish bo‘yicha yo‘l-yo‘riq ko‘rsatganman”, — dedi Sitsiliya sobiq prezidenti.

Cho‘qintirgan ota timsoli o‘zining diniy ma’nosini yo‘qotgan bo‘lsa-da, u Sitsiliya oilalari o‘rtasida muhim bog‘lovchi bo‘g‘in bo‘lib qolmoqda. Kataniyalik baliq sotuvchi Nino Sikalining aytishicha, uning o‘zi cho‘qintirgan ota bo‘lganidan keyin butun umr cho‘qintirgan farzandining otasiga moliyaviy yordam berib kelgan. U Sikaliga 12 ming yevro qarzini bermasdan o‘lib ketgan.

Cho‘qintirgan ota timsolining ijtimoiy ahamiyatidan mafiya foydalanadi, bu Kataniyadagi taqiqda o‘z rolini o‘ynagan bo‘lishi mumkin. Italiyalik prokurorlar jinoyat olamidagi “kattalar” kimga cho‘qintirgan ota bo‘lib tutinganini kuzatib borib, ularning ta’sir doirasi qamrovini aniqlaydi. Italyan mafiyasi haqidagi eng mashhur film — “Cho‘qintirgan ota”da ham cho‘qintirish sahnasi alohida ahamiyatga ega.

2017-yilda sitsiliyalik yepiskop Mikele Pennizi o‘z yeparxiyasiga kiruvchi Korleone shaharchasidagi ruhoniyni tanqid qilgan edi: u “Koza nostra” Sitsiliya jinoiy guruhi sobiq xo‘jayini Salvatore Riinaning o‘g‘liga Korleoneda tug‘ilgan bolalardan birining cho‘qintirgan otasi bo‘lishiga ruxsat bergan edi. Shu voqeadan keyin ko‘p o‘tmay, Pennizi o‘z yeparxiyasida mafiya a’zolarining cho‘qintirish marosimida qatnashishini 10 yilga taqiqladi.

“Mafiya o‘z rahbarlariga diniy salobat berish uchun doim cherkovdan ‘cho‘qintirgan ota’ atamasini o‘zlashtirib kelgan, aslida esa bu ikki dunyo bir-biriga mutlaqo zid”, — dedi yepiskop Pennizi. U har doim mafiyaga qarshi bo‘lib kelgan, hatto 2008-yilda mafiya bilan aloqadorligi isbotlangan odamlarning dafn marosimlarida qatnashishini taqiqlab qo‘ygani sababli, tahdidlarga ham uchragan edi.

Mafiya yetakchilarini cho‘qintirish marosimlaridan chetlatishga Italiya janubidagi Rejo-de-Kalabriya provinsiyasida ham urinib ko‘rishgan, u Sitsiliyadan Messina bo‘g‘ozi orqali ajratilgan bo‘lib, “Ndrangeta” guruhining vatani hisoblanadi. 2014-yilda yepiskop Juzeppe Fiorini Morozini cho‘qintirgan otalarni tayinlashga 10 yillik taqiq qo‘yishni taklif qilgan, buning sabablaridan biri sifatida ushbu timsol mafiya tomonidan ekspluatatsiya qilinayotganini aytgandi. Ammo uning taklifi Vatikanda qabul qilinmadi.

The New York Times so‘rov o‘tkazgan Kataniya aholisi cho‘qintirgan ota-onalarni tanlashga qo‘yilgan taqiqqa turlicha munosabat bildirdi. Shahar cherkovlaridan birining ruhoniysi Anjelo Alfio Mangano uni tahdidlar bilan cho‘qintirgan ota roliga o‘z nomzodlarini tasdiqlashga majbur qilgan “diniy jihatdan shubhali personajlar”dan dam olishini aytdi.

Ammo Kataniyaning oddiy fuqarolari bundan norozi bo‘ldi. “Bu yangilikdan hayratga tushdim. Yuragimizning tub-tubidan uning cho‘qintirgan otasi bor deb bilamiz”, — dedi o‘z o‘g‘lini cho‘qintirgan ota-onalarsiz ushbu marosimdan o‘tkazgan 21 yoshli Jalissa Testa. Kataniyaning ayrim fuqarolari, deb yozadi The New York Times, baribir bolalariga cho‘qintirgan ota-onalarni tanlash uchun shahar tashqarisidagi butxonalarda ularni cho‘qintirishni rejalashtirmoqda.