Yevropa dori-darmon agentligi qon tromblarini AstraZeneca vaksinasining “juda kam uchraydigan” nojo‘ya ta’siri deb tan oldi, ammo vaksinadan foydalanishni davom ettirishga chaqirdi

Koronavirusga qarshi AstraZeneca (hozirgi Vaxzevria) vaksinasi bilan emlangandan so‘ng ayrim kishilarda kuzatilgan qon tromblari preparatni qo‘llash natijasida yuzaga keluvchi juda kam uchraydigan noxush hodisadir. Yevropa dori-darmon agentligi (EMA) farmakologik xavfini baholash qo‘mitasi shunday xulosaga keldi, deb yozadi Meduza.

Xabarga ko‘ra, qo‘mita trombotsitlar miqdori pastligi va ba’zan qon ketishi bilan bog‘liq holda miya tomirlarida (miya venoz sinus trombozi), qorin bo‘shlig‘ida (ichki tomirlarning trombozi) va arteriyalarda qon tromblari hosil bo‘lganini ta’kidladi.

EMA 2021-yil 22-martda ma’lum bo‘lgan 62 ta miya venoz sinus trombozi va 24 ta ichki tomir trombozini o‘rganib chiqdi (ulardan 18 tasi o‘limga olib kelgan). Mutaxassislarning ta’kidlashicha, aksariyat hollarda ushbu simptomlar 60 yoshgacha bo‘lgan ayollarda emlashdan keyingi ikki hafta ichida qayd etilgan.

Simptomlar immunitetning vaksinaga reaksiyasidan kelib chiqadi, deb taxmin qilinmoqda, ammo uning aniq sababi hali ma’lum emas. Mavjud ma’lumotlar ushbu noxush holatlar yuzaga kelgan odamlarda qandaydir xavf omillari bo‘lgan, deyishga imkon bermaydi.

EMA AstraZeneca vaksinasini olgan odamlar quyidagi simptomlar paydo bo‘lgan taqdirda darhol tibbiy yordamga murojaat qilishi kerakligini ta’kidladi: nafas qisilishi, ko‘krak qafasida og‘riq, oyoq shishishi, uzoq muddatli qorin og‘rig‘i, nevrologik alomatlar (shu jumladan qattiq va doimiy bosh og‘rig‘i yoki ko‘rishning xiralashishi) inyeksiya qilingan joydan tashqarida mayda qon dog‘lari paydo bo‘lishi.

Shu bilan birga, EMA AstraZeneca vaksinasidan voz kechish kerak, deb hisoblamaydi. “COVID-19 kasalligi kasalxonaga yotqizish va o‘lim xavfiga olib keladi. Qon tromblari va trombotsitlar sonining pastligi bilan ushbu kombinatsiya kamdan kam uchraydi va COVID-19’ning oldini olishda vaksinaning orttirilgan foydasi uning asoratlari xavfidan ustundir”, — dedi agentlik hamda Yevropa Ittifoqida 34 millionga yaqin odam AstraZeneca vaksinasi bilan emlanganini ta’kidlab o‘tdi.

Mart oyi o‘rtalarida AstraZeneca vaksinasi bilan emlash tromblar keltirib chiqarish to‘g‘risidagi xabarlar fonida ko‘plab mamlakatlar ushbu preparatdan foydalanishni to‘xtatgan edi. Yevropa Dori-darmon agentligi (EMA) koronavirusga qarshi AstraZeneca vaksinasi xavfsiz va samarali deb e’lon qilgach, Yevropa davlatlari ushbu preparat bilan emlashni qayta boshladi. Shuningdek, JSST ham AstraZeneca bilan emlashda davom etishni tavsiya qildi. Xususan, Germaniya, Fransiya, Italiya, Ispaniya, Bolgariya, Portugaliya va Sloveniya, shuningdek, Kanada va Latviyada ham AstraZeneca bilan emlashni qayta boshlashga ruxsat berildi.

6-aprel kuni Yevropa dori-darmon agentligi (EMA) vakili koronavirusga qarshi AstraZeneca vaksinasi bilan emlash va qonda tromb kelib chiqishi o‘rtasidagi bog‘liqlikni tasdiqladi. “Endilikda AstraZeneca bilan emlashning tromboz keltirib chiqarishini aniq ayta olamiz. Ammo ushbu reaksiyaga nima turtki bo‘layotganini hali bilmaymiz”, — dedi EMA vakili Marko Kavaleri.

JSST ham AstraZeneca vaksinasi bilan emlash va tromb holatlari o‘rtasidagi bog‘liqlikni tasdiqladi. Biroq tashkilot AstraZeneca vaksinasining samaradorligi uning zararli tomonlaridan ustun deb hisoblamoqda. JSST AstraZeneca bilan emlangan bemorlarda shunga o‘xshash asoratlar yuzaga kelayotgani haqidagi xabarlar fonida tadqiqotlarni davom ettirmoqda. Yangi tadqiqot 7 yoki 8-aprel kuni bo‘lib o‘tishi rejalashtirilgan. Ammo ta’kidlanishicha, JSSTning mazkur vaksinaga nisbatan fikri o‘zgarmasligi mumkin.