Европа дори-дармон агентлиги қон тромбларини AstraZeneca вакцинасининг «жуда кам учрайдиган» ножўя таъсири деб тан олди, аммо вакцинадан фойдаланишни давом эттиришга чақирди

Коронавирусга қарши AstraZeneca (ҳозирги Vaxzevria) вакцинаси билан эмлангандан сўнг айрим кишиларда кузатилган қон тромблари препаратни қўллаш натижасида юзага келувчи жуда кам учрайдиган нохуш ҳодисадир. Европа дори-дармон агентлиги (EMA) фармакологик хавфини баҳолаш қўмитаси шундай хулосага келди, деб ёзади Meduza.

Хабарга кўра, қўмита тромбоцитлар миқдори пастлиги ва баъзан қон кетиши билан боғлиқ ҳолда мия томирларида (мия веноз синус тромбози), қорин бўшлиғида (ички томирларнинг тромбози) ва артерияларда қон тромблари ҳосил бўлганини таъкидлади.

EMA 2021 йил 22 мартда маълум бўлган 62 та мия веноз синус тромбози ва 24 та ички томир тромбозини ўрганиб чиқди (улардан 18 таси ўлимга олиб келган). Мутахассисларнинг таъкидлашича, аксарият ҳолларда ушбу симптомлар 60 ёшгача бўлган аёлларда эмлашдан кейинги икки ҳафта ичида қайд этилган.

Симптомлар иммунитетнинг вакцинага реакциясидан келиб чиқади, деб тахмин қилинмоқда, аммо унинг аниқ сабаби ҳали маълум эмас. Мавжуд маълумотлар ушбу нохуш ҳолатлар юзага келган одамларда қандайдир хавф омиллари бўлган, дейишга имкон бермайди.

EMA AstraZeneca вакцинасини олган одамлар қуйидаги симптомлар пайдо бўлган тақдирда дарҳол тиббий ёрдамга мурожаат қилиши кераклигини таъкидлади: нафас қисилиши, кўкрак қафасида оғриқ, оёқ шишиши, узоқ муддатли қорин оғриғи, неврологик аломатлар (шу жумладан қаттиқ ва доимий бош оғриғи ёки кўришнинг хиралашиши) инъекция қилинган жойдан ташқарида майда қон доғлари пайдо бўлиши.

Шу билан бирга, EMA AstraZeneca вакцинасидан воз кечиш керак, деб ҳисобламайди. «COVID-19 касаллиги касалхонага ётқизиш ва ўлим хавфига олиб келади. Қон тромблари ва тромбоцитлар сонининг пастлиги билан ушбу комбинация камдан кам учрайди ва COVID-19’нинг олдини олишда вакцинанинг орттирилган фойдаси унинг асоратлари хавфидан устундир», — деди агентлик ҳамда Европа Иттифоқида 34 миллионга яқин одам AstraZeneca вакцинаси билан эмланганини таъкидлаб ўтди.

Март ойи ўрталарида AstraZeneca вакцинаси билан эмлаш тромблар келтириб чиқариш тўғрисидаги хабарлар фонида кўплаб мамлакатлар ушбу препаратдан фойдаланишни тўхтатган эди. Европа Дори-дармон агентлиги (EMA) коронавирусга қарши AstraZeneca вакцинаси хавфсиз ва самарали деб эълон қилгач, Европа давлатлари ушбу препарат билан эмлашни қайта бошлади. Шунингдек, ЖССТ ҳам AstraZeneca билан эмлашда давом этишни тавсия қилди. Хусусан, Германия, Франция, Италия, Испания, Болгария, Португалия ва Словения, шунингдек, Канада ва Латвияда ҳам AstraZeneca билан эмлашни қайта бошлашга рухсат берилди.

6 апрель куни Европа дори-дармон агентлиги (EMA) вакили коронавирусга қарши AstraZeneca вакцинаси билан эмлаш ва қонда тромб келиб чиқиши ўртасидаги боғлиқликни тасдиқлади. «Эндиликда AstraZeneca билан эмлашнинг тромбоз келтириб чиқаришини аниқ айта оламиз. Аммо ушбу реакцияга нима туртки бўлаётганини ҳали билмаймиз», — деди EMA вакили Марко Кавалери.

ЖССТ ҳам AstraZeneca вакцинаси билан эмлаш ва тромб ҳолатлари ўртасидаги боғлиқликни тасдиқлади. Бироқ ташкилот AstraZeneca вакцинасининг самарадорлиги унинг зарарли томонларидан устун деб ҳисобламоқда. ЖССТ AstraZeneca билан эмланган беморларда шунга ўхшаш асоратлар юзага келаётгани ҳақидаги хабарлар фонида тадқиқотларни давом эттирмоқда. Янги тадқиқот 7 ёки 8 апрель куни бўлиб ўтиши режалаштирилган. Аммо таъкидланишича, ЖССТнинг мазкур вакцинага нисбатан фикри ўзгармаслиги мумкин.