“O‘zbekiston va Qirg‘iziston o‘rtasida endi hech qanday to‘siqlar yo‘q” — Qirg‘iziston TIV vaziri

Qirg‘iziston prezidenti Sadir Japarovning O‘zbekistonga davlat tashrifi arafasida Qirg‘iziston tashqi ishlar vaziri Ruslan Kazakbayev “AKIpress”ga intervyu berib, unda ikki mamlakat o‘rtasidagi munosabatlar haqida gapirdi, deb yozmoqda “Gazeta.uz”.

Uning ta’kidlashicha, O‘zbekiston bilan do‘stona va yaxshi qo‘shnichilik aloqalarini jadal rivojlantirish Qirg‘iziston uchun “tashqi siyosatning asosiy ustuvor yo‘nalishlaridan biri bo‘lib qolmoqda”.

“Biz O‘zbekistonning mintaqadagi qo‘shnilar bilan munosabatlarni yaqinlashtirishga qaratilgan strategiyasini to‘liq qo‘llab-quvvatlaymiz va mamnuniyat bilan qabul qilamiz. O‘zaro munosabatlarimizning jadallashtirish tufayli so‘nggi yillarda biz muammoli masalalarni hal qilishda sezilarli yutuqlarga erishdik”, — deb qayd etgan Qirg‘iziston tashqi ishlar vaziri.

Uning ta’kidlashicha, bugungi kunda ikki mamlakat o‘rtasida “biz gapira olmaydigan yopiq mavzular va biz kelisha olmaydigan muammolar yo‘q”.

Vazirning so‘zlariga ko‘ra, O‘zbekiston va Qirg‘iziston savdo-iqtisodiy va investitsiyaviy sohalarda “foydalanilmagan ulkan salohiyatga” ega va bu yo‘nalishdagi “ishlarni har tomonlama jadallashtirish” lozim.

TIV rahbarining qo‘shimcha qilishicha, COVID-19 pandemiyasi oqibatida yuzaga kelgan jahon ijtimoiy-iqtisodiy inqiroz “ikki tomonlama va mintaqaviy darajalardagi xalqaro muvofiqlashtirish va hamkorlikni kuchaytirish ehtiyoji yanada ortganini” ko‘rsatdi.

“Ayni paytda davlatlarimiz oldida savdo-iqtisodiy aloqalarni va sanoat kooperatsiyasini jonlantirish borasidagi birinchi darajali maqsadlar turibdi. Bu maqsadlarga erishishning eng samarali usuli bu o‘zaro savdo-sotiqdagi to‘siqlarni bartaraf etish, bojxona jarayonlarini soddalashtirish, ularni uyg‘unlashtirish va raqamlashtirish, elektron tijoratni rivojlantirish, shuningdek, o‘zaro investitsiyalarni rag‘batlantirishni ko‘zda tutadigan qo‘shma dasturlarni amalga oshirishdir”, — degan Ruslan Kazakbayev.

Vazir suv-energetika resurslaridan kompleks va samarali foydalanishni Markaziy Osiyo mamlakatlari barqaror rivojlanishining asosiy omili deb atadi. “Afsuski, bugungi kunda Markaziy Osiyo mintaqasida bu sohadagi o‘zaro manfaatli hamkorlik hozircha yo‘q”, — deb tan olgan u. “Bu suv oqimining yuqori qismida joylashgan hududlarda suv hajmi, shu jumladan, suv taqchilligidan qat’i nazar qo‘shni mamlakatlarda sug‘orish uchun suv resurslarini to‘plash imkoniyati va stimul bo‘lishi uchun zarurdir, shu jumladan bir necha yil oldinga hisob-kitob qilgan holda”, — deb tushuntirgan Ruslan Kazakbayev.

Vazirning qo‘shimcha qilishicha, Qirg‘iziston tomoni Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston va O‘zbekiston hukumatlari o‘rtasidagi suv va energetika resurslaridan foydalanishning kompensatsion mexanizmi ko‘zda tutilgan Norin-Sirdaryo havzasining suv-energetika resurslaridan foydalanish to‘g‘risidagi 1998-yildagi kelishuv doirasidagi hamkorlikni tiklash tarafdori.

U Qirg‘izistonga elektr energiyasini import qilish bo‘yicha O‘zbekiston bilan muzokaralar olib borilayotganini ma’lum qildi va ikki mamlakat vakolatli organlari suv va energetika sohasidagi o‘zaro bog‘liqlikni hisobga olgan holda “o‘zaro maqbul yechimlar” topishiga umid bildirdi.

“Umuman olganda aytishim mumkinki, bugungi kunda mamlakatlar o‘rtasida to‘siqlar yo‘q. Aksincha, O‘zbekiston ham, Qirg‘iziston ham suv va energetika sohasidagi hamkorlik bo‘yicha muqolotning muhimligini borasida umumiy qarashlarga ega. Bu mintaqada barcha manfaatdor tomonlarning ehtiyojlari va manfaatlarini hisobga olgan holda suv-energetika masalalarida nihoyat kelishuvga erishish uchun juda yaxshi asos deb hisoblayman”, — deb ta’kidlagan Ruslan Kazakbayev.

TIV rahbari, shuningdek, Qirg‘iziston tomoni Xitoy—Qirg‘iziston—O‘zbekiston temiryo‘li qurilishi loyihasi katta ahamiyatga ega deb hisoblashini aytib o‘tgan.

“Qirg‘iziston uchun boshi berk mamlakatdan tranzit mamlakatga aylanishi juda muhim. Buning uchun butun respublika bo‘ylab ham tranzit va ham ichki temir yo‘l aloqasini rivojlantirish zarur. Bu, fikrimcha, Qirg‘izistonning transport mustaqilligini mustahkamlash garovi”, — degan vazir.

Uning aytishicha, loyiha bo‘yicha ishchi guruhlarning uch tomonlama mutaxassislar uchrashuvi muntazam ravishda o‘tkazilmoqda va hozirda tomonlar muzokara jarayonini davom ettirmoqda.

Bundan tashqari, Ruslan Kazakbayev O‘zbekiston va Qirg‘iziston o‘rtasida davlat chegarasini delimitatsiya qilish bo‘yicha olib borilayotgan muzokaralarga baho berib, jarayon “o‘zaro hamjihatlik ruhida” o‘tayotganini va bugun yakunlanish bosqichida turganini aytib o‘tgan.

“Bizning mamlakatlarga davlat chegarasining juda qiyin hududlari, ayniqsa Farg‘ona vodiysining aholi zich joylashgan qismi meros bo‘lib qoldi. Qolaversa, biz asrlar davomida yonma-yon yashadik va SSSR davrida bizning davlatlarimiz o‘rtasida davlat chegarasi degan tushuncha deyarli bo‘lmagan”, — degan u.

“Bugungi kunda butun davlat chegarasi uzunligining atigi 6 foizini hal qilishimiz qoldi. Qirg‘iziston O‘zbekiston bilan birgalikda qirg‘iz-o‘zbek davlat chegarasi chizig‘ini rasmiy ro‘yxatdan o‘tkazishni 2021-yil oxirigacha yakunlashni maqsad qilgan”, — deb so‘zlarini yakunlagan Qirg‘iziston TIV vaziri Ruslan Kazakbayev.