Buxoro viloyatining Vobkent tumanidagi qadimiy “Xo‘jag‘oyib” qabristonidan 24 yil avval topilgan qabrtosh tumandagi maktablardan birida saqlanmoqda. Bu haqda “Daryo”ga maktabning yoshlar yetakchisi Jamshid Sharipov ma’lum qildi.
Bildirilishicha, o‘lchami 8x50 santimetr bo‘lgan va sirtiga arab yozuvi bitilgan qayroqtosh tarix fani o‘qituvchisi, marhum Nor Rajabov tomonidan 1997-yil “Xo‘jag‘oyib” qabristonidan topilgan.
Jamshid Sharipovga ko‘ra, qabrtoshida yozilgan bitik, arab yozuvidagi matn ma’nosi uni o‘quvchilik davrlaridan boshlab qiziqtirib kelgan. Oradan yillar o‘tib, maktab jamoasining murojaati bilan ushbu bitik Buxoro viloyat xalq ta’limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti tasviriy san’at va chizmachilik fani o‘qituvchisi, arab tili bo‘yicha mutaxassis Husan Jo‘rayev tomonidan tozalangan. Husan Jo‘rayevning “Daryo”ga ma’lum qilishicha, tosh yuzasiga o‘yib yozilgan harflar ko‘ringach, ushbu qabrtoshidagi yozuvlar arab tili va arab yozuvida bitilgani ma’lum bo‘lgan.
“Bunday toshlar, asosan, XII—XIV asrlarda Samarqand, Farg‘ona vodiysida va qisman Toshkent atroflarida qabrtosh sifatida ishlatilgan. Mazkur qayroqtoshda esa eski arab yozuvida ‘nasx’ xatiga mansub bitik go‘zal hattotlik usulida yozilgan. Unda ‘Bu qabr ulug‘ sadr, muhtaramu mukarram olim, yaxshiliklari bilan tanilgan, fazilat va saodat sohibi, davlat va dinning quyoshi, Islom va musulmonlarning yorqin yulduzi, podshohlar va sultonlar ixtiyor etgan, mulk ziyosi bo‘lgan Xurosonning mashhur odami Ahmad ibn Ali ibn Abulhoris al-Mustvafiy al-Usfurqoniynikidir. U rajab oyining yigirmanchisida, 1190-yilda vafot etdi’, deyiladi, — deydi Husan Jo‘rayev.
Husan Jo‘rayevning aytishicha, 24 yildan buyon maktabda saqlanib kelinayotgan qabrtosh mashhur olimga tegishli.
“Ahmad ibn Ali ibn Abulhoris al-Mustvafiy al-Usfurqoniy 1190-yilda vafot etgan bo‘lsa, demak, bu qabrtoshining juda qadimiyligi ayon. Bizni qiziqtirayotgani: Usfurqoniy kim? Ushbu tarixiy shaxs haqida tarixiy manbalarda saqlab qolinmagan bo‘lsa-da, ma’lumotlar to‘plash bo‘yicha izlanishda davom etamiz”, — deydi Jamshid Sharipov.
Izoh (0)