YouTube’dagi “Ular” loyihasining navbatdagi sonida Telegram’dagi “Bakiroo” kanali yurituvchisi Otabek Bakirov hamda “Milliy banklararo protsessing markazi” (Humo) direktori Shuhrat Qurbonov amaldorlarning Davlat xaridlari portali orqali qimmat avtomobillarni sotib olayotganiga va bu portalning asl vazifasi nima ekanligi to‘g‘risidagi fikrlari bilan bo‘lishdi.
Suhbat davomida Davlat xaridlari portali sabab hokimlarning Trailblazer avtomobillarini sotib olayotgani barchaga oshkor bo‘lib qolayotgani, o‘zi ushbu portalning nega kerakligi haqida fikr almashilgan.
Davlat xaridlari portali— eng zo‘r fikr. Chunki bu ochiqlikka olib keladi va asl maqsadi ikki tomonlama — ma’lumot ochiqligi va har xil qing‘ir yo‘llar bilan o‘marib turganlar oldida qiyinchilik tug‘diradi. Oldin hech kimdan hech nima so‘ramasdan, shundoq shartnoma orqali hech kimga aytmasdan qilib yuborgan bo‘lsangiz, endi qiyinchiliklarga duch kelasiz: qonun-qoida bo‘yicha shartnoma shartlarini qo‘yishingiz kerak. Ya’ni Trailblazer olaman deb (talab — tahr.) qo‘yishingiz kerak va sizga har xil takliflar kelib tushadi. Qoidasi bo‘yicha eng arzon taklifni olib ketasiz. Bu qanchalik ishlayapti — masala og‘ir. Informatsion tarafdan aytganimdek, katta yutuq bo‘ldi.Qurbonov jurnalistning “Nima sababdan bunaqa qimmat mashinalar olinmoqda, balki shu orqali ular UzAuto’ni qo‘llab-quvvatlashmoqchidir?” degan savoliga UzAuto uchun Trailblazer’ning ustiga qo‘yiladigan puldan boshqa foydasi yo‘qligini ta’kidlagan.Davletovuz va boshqa blogerlar yozib chiqqanidan keyin bu narsa hammaning e’tiboriga tushdi. Shu vaqtgacha bitta-ikkita holatni ko‘rmasak, hech qaysi OAV yoki xizmatlar bu bilan qiziqib ko‘rmadi. Balki qiziqqandir, lekin hech qanaqa ma’lumot yo‘q. Surxondaryoda, masalan, xatni qalbakilashtirgani umuman miyamga sig‘maydi, odamning kallasi qay darajada ishlamasligi kerak hujjatni qalbakilashtirish uchun, bilmadim. Yana bitta misol, qaysidir depozitga pul qo‘yganda shartnoma o‘rniga chiroyli rasmni qo‘yib qo‘yishgan. Bu ham xato bo‘lishi mumkin, lekin bu nimadan dalolat beradi — hech kim qaramagani, o‘rganilmagani yoki vaqti kelmaganidan. Endi blogerlar qiziqib ko‘rsatgani uchun eshitishimcha, har bir tahririyatda xaridlar bo‘yicha alohida bitta odamni yollashgan. Bitta talabani yollashgan, uning qiladigan ishi ertalabdan kechgacha “Dxarid.uzex.uz”ni kuzatib o‘tirish. Bu yaxshi, chunki odamda sal-pal qo‘rquv paydo bo‘ladi… Qoraqalpog‘istonda yozib chiqishdi-ku, bo‘ldi, olmaymiz, deb. Buyam bir effekt bo‘lsa kerak, balki boshqalar ham bekor qilar.
Shuhrat Qurbonov, “Kurbanoff.net” kanali muallifi
“Kimdir yozdi menga bu haqda, hokimiyatlar tomonidan UzAuto’ni qo‘llab-quvvatlash, deb. Lekin inqiroz vaqtida qo‘llab-quvvatlash kerak bo‘lgan yo‘nalishlar bor. UzAuto’ni 20 yildan ortiqroq vaqtdan beri qo‘llayapmiz, yana qo‘llab-quvvatlasak, eng asosiy tarafi esdan chiqyapti — Trailblazer UzAuto’ga faqatgina 10 ming ustama pulidan boshqa hech qanaqa foydasi yo‘q. Chunki bu yerda UzAuto ishlab chiqaruvchi emas, shunchaki diler yoki importyor… Biz UzAuto’ni emas, Tailand yoki Meksikadagi zavodni qo‘llab-quvvatlayapmiz, ular esa xursand”, — deydi iqtisodchi.
Otabek Bakirov ham ushbu savolga o‘z fikrini bildirgan.
E’tibor bering, O‘zbekiston budjeti defitsiti yalpi ichki mahsulotga nisbatan 7 foiz. Bunaqa falokatli darajadagi defitsit 1990-yillardan beri bo‘lmagan. 7 foizli defitsit! Shunday defitsitli sharoitda UzAuto 50 million so‘m foyda olish uchun biz 400 million so‘m budjetdan xarajat qilishimiz kerakmi?! Bu qaysi iqtisodiy paradigmaga tushadi? Bu g‘irt buzg‘unchilik, sharmandali darajadagi buzg‘unchilik, agarda masala biz UzAuto’ni qo‘llab-quvvatlash uchungina Trailblazer’larni amaldorlarimizga olib beryapmiz deyiladigan bo‘lsa.Shuhrat Qurbonov davlat xaridlari portaliga ko‘pchilik kirmayotganiga qandaydir cheklovlar bo‘lishi mumkinligini ham taxmin qilgan. Bakirov esa mamlakatdagi barcha halol tadbirkorlarni Davlat xaridlari portalidan foydalanishga chaqirgan.Ikkinchi bahona, yo‘llarimiz o‘ta yomon, shuning uchun Trailblazer olib beryapmiz desa, bu ham sharmandagarchilik. Agar yo‘llarimiz yomon bo‘lsa, pulni Trailblazer sotib olishga emas, yo‘llarimizni yaxshilashga sarflash kerak.
Uchinchi o‘lchov shundan iboratki (bu haqiqatga yaqinroq), amaldorlarimizning o‘zining xohishi bor Trailblazer minishga.
Davlat xaridlarining yagona tizimini yaratishdan maqsad — bu tizimda imkon qadar ko‘proq tovar va xizmat taklif qiluvchilar qatnashishi kerak. Lekin bizdagi ishlab chiqaruvchilar, xizmat ko‘rsatuvchilar, sotuvchilar nimagadir ko‘paymayapti. Shu tarafi asosiy muammo. Masalan, bitta siz bitta telefonga texnik tavsif bo‘yicha talablarni qo‘ysangiz, yuzlab, minglab takliflar bo‘lishi kerak. Lekin bizda telefonni sotib olishga biror talab qo‘ysangiz, bitta yoki ikkitadan ortiq taklif yo‘q. Demak, OAV va jamoatchilik buning boshqa tarafini ham yoritishi kerak, ya’ni u yerda juda katta pul borligini, bu yerga o‘z takliflarini joylashtirish kerakligini tushunib yetishi kerak.
Otabek Bakirov, iqtisodchi
“Davlat xaridlari portaliga o‘zingizning takliflaringizni kiriting. U yerda trillionlab so‘m mablag‘lar aylanyapti, milliardlab so‘m daromad topish mumkin. Bu yerda hali ochilmagan qo‘riq — kon singari. Lekin negadir o‘zining halol reputatsiyasiga ega tadbirkorlarimiz 10-20 yillar davomida portalda o‘z takliflari bilan ishtirok etmayapti. Sizlarga tavsiya va tilagim shuki, portalga yaqinlashish kerak, bu portalning imkoniyatlaridan keng foydalanish kerak. Shundagina portaldagi nohalol ishtirokchilar soni ham, salmog‘i ham kamayishni boshlaydi”, — deya Otabek Bakirov halol, raqobatga bardoshli, raqobatdan qo‘rqmaydigan tadbirkorlarga murojaat yo‘llaydi.
Izoh (0)