Maishiy chiqindilar bilan bog‘liq ishlarni amalga oshirishda davlat-xususiy sherikchiligining yangi modeli joriy etilmoqda

Prezidentning 2020-yil 29-sentabrdagi 4845-son qarori yuzasidan chiqindilarni saralash va qayta ishlash bo‘yicha texnologiyalarni tatbiq etish, qo‘shimcha ravishda investitsiyalarni jalb qilish sharti bilan maishiy chiqindilar bilan bog‘liq ishlarni amalga oshirishda davlat-xususiy sheriklikning yangi modeli joriy qilinmoqda.

Loyihani ishlab chiqishda 7 ta vazirlik va idora mutaxassislari ishtirok etib, quyidagi chora-tadbirlar taklif etilmoqda:

• maishiy chiqindilar bilan bog‘liq ishlarni amalga oshirishda davlat-xususiy sheriklikning yangi modeli bosqichma-bosqich joriy etish;
• davlat korxonalari hisobidagi chiqindi poligonlari chiqindilarni saralash va qayta ishlash bo‘yicha texnologiyalarni tatbiq etgan holda qo‘shimcha ravishda investitsiyalarni jalb qilish sharti bilan xususiy sherikka uzoq muddatga foydalanishga berish;
• maishiy chiqindilar bilan bog‘liq ishlarni amalga oshirish sohasida xizmat ko‘rsatishga ixtisoslashgan davlat korxonalari hisobidagi maxsus avtotransport vositalari va texnikalar xususiy sherikka yetti yilgacha muddatga bo‘lib-bo‘lib to‘lash sharti bilan baholovchi tashkilotlar tomonidan belgilangan narxlarda sotiladi hamda loyiha yakuni bo‘yicha to‘lovlar to‘liq to‘lab bo‘linganidan so‘ng ularni tasarruf etish huquqi xususiy sherikka o‘tkazish,
• o‘ziga biriktirib berilgan hududda aholi qattiq maishiy chiqindilarni to‘plash va olib chiqib ketish bo‘yicha xizmatlar bilan to‘liq qamrab olinishi;
• maxsus avtotransport vositalari va texnikalar harakati hamda chiqindi poligonlarining real vaqt rejimida davlat sherigi tomonidan nazorat qilinishi;
• davlat-xususiy sheriklik bitimida belgilangan muddatlarda chiqindilarni saralash (qayta ishlash) texnologiyalari o‘rnatilib, ishga tushirilishi belgilandi.

Davlat ekologiya qo‘mitasi, Davlat-xususiy sheriklikni rivojlantirish agentligi, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi va viloyatlar hokimliklariga maishiy chiqindilarni to‘plash va olib chiqib ketish xizmatlarini ko‘rsatish sohasida davlat-xususiy sheriklikni joriy etish bo‘yicha vazifalar yuklanmoqda. Unga ko‘ra:

• aholini maishiy chiqindilarni to‘plash va olib chiqib ketish bo‘yicha xizmatlar bilan qamrab olish darajasini joriy yil yakuniga qadar 90 foizga, 2021-yil yakuniga qadar 100 foizga yetkazish;
• qattiq maishiy chiqindilarni qayta ishlash hajmini joriy yil yakuniga qadar 21,8 foizga, 2021-yil yakuniga qadar 36,5 foizga yetkazish;
• maishiy chiqindilarni to‘plash va olib chiqib ketish xizmatlarini tashkil etish sohasida xususiy sektor ulushini 2022-yil yakuniga qadar 50 foizga yetkazilishi rejalashtirilgan.

Shuningdek, hududlarda maishiy chiqindilarni to‘plash va olib chiqib ketish bo‘yicha xizmat ko‘rsatish uchun majburiy to‘lov tariflari dastlab narxlari Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesi, viloyatlar xalq deputatlari va Toshkent shahar Kengashlari qarorlari bilan ma’qullanganidan so‘ng tasdiqlanadi hamda 2021-yilda manzilli dasturlarga muvofiq qurilish chiqindilari uchun 22 ta poligon qurilib, tegishli ravishda jihozlanadi va 33 ta maishiy chiqindi poligonlarini jihozlash ishlari amalga oshiriladi va bu uchun 2020–2021-yillarda mahalliy budjetdan jami 24,9 milliard so‘m qo‘shimcha mablag‘ ajratiladi.

Sohada kadrlarga bo‘lgan ehtiyojlar asosida maishiy chiqindilar bilan bog‘liq ishlarni amalga oshirish uchun mutaxassislarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish bo‘yicha o‘quv kurslari yo‘lga qo‘yiladi. Bunda 2022-yil 1-yanvarga qadar xususiy tashkilotlar mutaxassislarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish xarajatlarining 50 foizi Davlat ekologiya qo‘mitasining Ekologiya, atrof muhitni muhofaza qilish va chiqindilar bilan bog‘liq ishlarni amalga oshirish jamg‘armasi mablag‘i hisobidan qoplab beriladi.

Ma’lum qilinishicha, 2019-yil davomida jami 1,8 million tonna, shu jumladan, Toshkent shahrida – 200 ming tonna, Samarqand viloyatida 124 ming tonna, Andijon viloyatida 108 ming tonna qurilish chiqindilari hosil bo‘lgan. Maishiy va qurilish chiqindilarini belgilanmagan joylarga tashlaganlik, sohada huquqbuzarlikni sodir etganlik uchun fuqarolar va mansabdor shaxslar tomonidan 2017-yilda 3 144 ta, 2018-yilda 5 543 ta va 2019-yilda 13 948 ta ma’muriy huquqbuzarlik holatlari qayd etilib, jami 4,4 milliard so‘m miqdorida jarima jazo chorasi qo‘llanilgan.