2018-yilning may oyida Moliya vazirligi huzuridagi Budjetdan tashqari pensiya jamg‘armasi ishlab chiqqan “Davlat pensiya ta’minoti tizimini isloh etish konsepsiyasi” loyihasini o‘zbekistonliklar keng muhokama qildi. Shu asosda Prezident Shavkat Mirziyoyevning farmoni ham e’lon qilindi. Xo‘sh, endi nimalar o‘zgardi? — degan masalani ko‘tardi O‘zA.
Moliya vazirligi huzuridagi budjetdan tashqari pensiya jamg‘armasi Toshkent shahar boshqarmasi boshlig‘i o‘rinbosari Abdurashid Ismoilov joriy yilning 1-yanvaridan joriy etiladigan pensiya tayinlashdagi yangiliklar haqida so‘zlab berdi.
– 2019-yil 1-yanvardan barcha ishlovchi pensionerlarga pensiyani to‘liq miqdorda to‘lash tartibi joriy etildi. Bundan tashqari eng kam oylik ish haqining 8 barobaridan chegaralaniladigan pensiya miqdorlarini hisoblashda hisobga olinadigan oylik ish haqining maksimal chegarasi eng kam ish haqining 8 karrasidan 10 karrasiga ko‘tarildi. Bu esa O‘zbekistonda mehnat qilgan fuqarolarni, pensiya yoshida pensiyasini oshirishda muhim ahamiyat kasb etadi.
Aholi orasida, endi hamma bir xil pensiya oladi degan mish-mishlar yuribdi. Bu noto‘g‘ri fikr. Hozirda yurtimizda uch yarim million nafardan ortiqroq pensioner va nafaqa oluvchilar bo‘lsa, ayni vaqtda 300 mingga yaqin pensiya oluvchilarning pensiyasi oshish ehtimoli turibdi. Tushunmovchilik bo‘lmasligi uchun aniqlashtirish kerak bo‘ladi.
Misol uchun, eng yuqori ish haqi bilan pensiya oluvchilar mehnat faoliyati davomida yuqori sug‘urta badallari to‘lab kelganini hisobga olib, ijtimoiy adolat mezonlariga amal qilgan holda ularning pensiya miqdorlariga ana shu to‘lagan sug‘urta badallarining ta’siri yuqori bo‘lishi ta’minlanadi. Ularga bugungi kunga qadar to‘lab kelingan pensiyalar kam miqdorda to‘langan. Shuning uchun yuqori miqdorda sug‘urta badali to‘lab kelgan pensiya oluvchilarni pensiyasi to‘liq qayta hisob-kitob qilinadi. Shuningdek, bu tizim endi pensiyaga chiqadiganlarga ham o‘z ta’sirini ko‘rsatadi.
–Bu jarayon ijtimoiy nafaqa oluvchilarga qanday ta’sir qiladi?
– Farmon bilan joriy etilgan yangiliklarni ijtimoiy nafaqa oluvchilarga yoki kam va o‘rtacha pensiya oluvchilarga umuman ta’siri yo‘q. Bu yuqori ish haqi, ya’ni eng kam ish haqining 8 karrasidan yuqori bo‘lgan ish haqlari olib kelgan fuqarolarga ta’sir qiladi. Shuningdek, 1-yanvardan har bir ishlovchidan ushlanadigan sug‘urta badallari, ya’ni har bir ishchidan olib qolingan 8 foizli sug‘urta badallari bekor qilindi.
Eng yuqori pensiya miqdori qancha bo‘ladi degan savolga suhbatdoshimiz “bu miqdorni aniq aytib bo‘lmasligi, pensiya miqdori oylik ish haqi va stajga qarab o‘zgarish, har bir fuqaroga individual, alohida yondashgan holda pensiya miqdorlari hisob-kitob qilinishini”, ma’lum qildi.
– “Ishlamagan – tishlamaydi” deganlaridek, aholi orasida ishlamagan, uyda o‘tirganlarga endi pensiya berilmas ekan, degan mish-mishlar ortib bormoqda? Bu fikrlar qanchalik haqiqatga yaqin?
– To‘g‘ri, mehnat stajiga ega bo‘lmagan fuqarolar davlat pensiya ta’minoti bilan ta’minlanmaydi. Ularning ijtimoiy himoyasi Vazirlar Mahkamasining qarori bilan belgilanadi. Unga ko‘ra, umuman ishlamagan va moddiy ta’minotga ega bo‘lmagan fuqarolarga qat’iy miqdorda belgilangan ijtimoiy nafaqalar tayinlanadi.
Bunda ular mehnat stajiga ega bo‘lganlar kabi 55-60 yoshdan chiqmaydi. Balki, uy bekalari 60, erkaklar 65 yoshga to‘lganda ijtimoiy nafaqa olish huquqiga ega bo‘ladilar. Ayni vaqtda ijtimoiy nafaqa miqdori 293 ming so‘mni tashkil etadi.
Izoh (0)