Ro‘zani buzadigan narsalar

“Islom.uz” portali Ramazon oyida ro‘zaning buzilishiga sabab bo‘ladigan narsalar haqida ma’lumot berdi.

Ro‘zaning buzilishi ikki xil bo‘ladi. Birinchisi – qazo va kafforatni vojib qiladigan holatlar.

Ikkinchisi – faqat qazoni vojib qiladigan holatlar.

Qazo va kafforat vojib bo‘ladigan holatlar. Kafforat Ramazonning hurmatini oyoqosti qilingani uchun vojib bo‘ladi. Ramazonning farz ro‘zasini ado qilishni niyat qilib ro‘za tutgan odam uni o‘z ixtiyori bilan, majburlashsiz va shar’iy uzrsiz qasddan ochib yuborsa, ham qazosini tutadi, ham kafforatni ado etadi. Lekin Ramazonning qazosini yoki boshqa ro‘zalarni qasddan buzsa kafforat vojib bo‘lmaydi.

Kafforat quyidagi holatlarda vojib bo‘ladi:

1. G‘izo yoki shu kabi narsani shar’iy uzrsiz yeyish. Odatda ozuqa sifatida tanovul qilinadigan barcha narsalar g‘izoga kiradi. Dori, papiros, sigara, afyun, nasha va shunga o‘xshash narsalar ham g‘izo toifasiga kiradi. Ushbu holatlarda ro‘zasini ochgan odam ham qazosini tutadi, ham qul ozod qilish yoki oltmish kun ketma-ket ro‘za tutish, unga qodir bo‘lmasa, oltmish miskinga taom berish bilan kafforatni ado qiladi.
2. Birovni g‘iybat qilgani, qon oldirgani, shahvat bilan ushlagani yoki o‘pgani, quchoqlashib yotgani, mo‘ylabini moylagani sababli “ro‘zam ochilib ketdi” deb o‘ylab, qasddan yeb-ichib yuborgan odam ham qazo tutadi, ham kafforatni ado qiladi (lekin faqih kishi “ro‘zang ochilibdi” deb fatvo bersa, bundan mustasno. Unda faqat qazo tutadi, kafforat vojib bo‘lmaydi).
3. Og‘ziga kirgan yomg‘ir suvini, xotinining tupugini lazzat uchun ichiga yutsa, kesakxo‘r odam kesakni yutib yuborsa, ham qazo tutib, ham kafforat ado qiladi.
4. Farj shahvatini to‘la ravishda qondirish. Bunda maniy to‘kilmasa ham qazo va kafforat vojib bo‘ladi. Jumhur ulamolar: “Jimo’da qatnashgani uchun ayol kishi ham kafforat beradi”, deyishgan.
5. Ayol kishi yosh bolaning yoki majnunning o‘ziga yaqinlik qilishiga imkon bersa, unga ham qazo, ham kafforat vojib bo‘ladi.

1. G‘izo sanalmagan va g‘izo toifasiga kirmaydigan narsani tanovul qilish. Bunda odatda g‘izo sanalmaydigan va inson ta’bi yeyishga moyil bo‘lmaydigan narsalar ko‘zda tutilgan. Misol uchun, ro‘zadorning xom guruch, xamir, biror narsa aralashtirilmagan un kabi narsalarni yeyishi.
2. Pishmagan mevani yeyish.
3. Tishlari orasida qolgan no‘xatdan katta narsani yutib yuborish.
4. Danak, paxta, qog‘oz, teri yeyish.
5. Tosh, temir parchasi, tuproq, tangaga o‘xshash narsalarni yutib yuborish.
6. Qasddan ichiga isiriqning tutuni kabi tutun kiritish.
7. Erkak kishining orqasidan, burnidan, tomog‘idan va ayol kishining oldidan suv yoki dori kiritilishi.
8. Quloqqa moy tomizilsa ham ro‘za ochiladi. Suv tomizilsa ochilmaydi.
9. Qasddan og‘zi to‘lib qayt qilsa ham qazo tutiladi. Agar beixtiyor, og‘zi to‘lmay qayt qilsa yoki taom emas, balg‘am qayt qilsa, ro‘za ochilmaydi.
10. G‘izo va dorini bemorlik, safar, majburlash, adashish, beparvolik yoki shubha kabi shar’iy uzrlar bilan tanovul qilsa, ro‘za ochilib, qazosi tutiladi.
11. Og‘iz chayilayotganda beixtiyor ichiga suv ketib qolsa, ro‘za ochiladi va qazo tutiladi.
12. Boshdagi yoki qorindagi jarohatga qo‘yilgan dori ichiga yoki dimog‘iga ketib qolishi.
13. Uxlab yotgan odamning qorniga suv kiritib yuborilsa, ro‘zasi ochiladi.
14. Ayol kishi xizmatga yaramay qolaman deb taom yesa ham ro‘zasi ochilib, qazosini tutadi.
15. Ro‘zadorligini unutgan holda taom yesa yoki jimo’ qilsa, ro‘zasi ochilmaydi. Ammo buning hukmini bilmay, “bo‘lar ish bo‘ldi” deb, yana taom yesa yoki jimo’ qilsa, qazo ro‘za tutib berish lozim bo‘ladi.
16. Ro‘za tutishga kechasi emas, kunduzi niyat qilib, keyin “bu niyatim to‘g‘ri bo‘lmasa kerak” degan shubha bilan taom yeyilsa, ro‘za ochiladi va qazo tutish vojib bo‘ladi.
17. “Hali tong otmagan bo‘lsa kerak” deb, yeb-ichgan yoki jimo’ qilgan odam tong otib bo‘lganini bilib qolsa, ro‘zasining qazosini tutadi.
18. “Quyosh botgan bo‘lsa kerak” deb, yeb-ichgan yoki jimo’ qilgan odam quyosh botmaganini bilib qolsa, ro‘zasining qazosini tutadi.
19. Shahvatini to‘liq bo‘lmagan holda qondirsa ham faqat qazo tutadi.
20. Quchoqlash, o‘pish va shunga o‘xshash ishlar tufayli maniy to‘kilsa, ro‘zaning qazosi tutiladi.
21. Uxlab yotgan ayolga jinsiy yaqinlik qilinsa, o‘sha ayol ham qazo tutadi.
22. Ro‘zador kishi orqasiga paxta, latta va shunga o‘xshash narsalarni kiritsa ham ro‘zasi ochilib, qazosini tutadi.
23. Ramazon ro‘zasidan boshqa ro‘zasini ochib yuborgan kishiga faqat qazo tutish vojib bo‘ladi, kafforat vojib bo‘lmaydi.