Fizika bo‘yicha joriy yilgi Nobel mukofoti materiyaning topologik fazalari hamda topologik fazalar o‘tishi sohasidagi nazariy kashfiyotlar uchun berildi. Mukofotni amerikalik uch olim — Jon Maykl Kosterlits (Braun universiteti, Providens), Devid Jeyms Taules (Vashington universiteti, Sietl) va Dunkan Xaldeyn (Prinston universiteti, Nyu-Jersi) bo‘lishib oladi, deb xabar beradi “Vedomosti”.
Olimlar birinchi marta materiyaning ekzotik holatdagi xulq-atvorini nazariy jihatdan qoniqarli tushuntirib berdi. Ular topologiyaning matematik apparatidan foydalangan holda makrodarajada kvant kondensati fazasida namoyon bo‘ladigan kvant effektlarini tushuntirib berib, nanostrukturalar topologik yuqori o‘tkazuvchanligi nazariyasini yaratdi. Kosterlits–Taules fazaviy o‘tishining mohiyati past haroratda o‘zaro bog‘langan girdob-aksilgirdob juftliklari holatining yuzaga kelishidadir.
Ushbu nazariya amaliy jihatdan yuqori o‘tkazgichlar va istiqbolli elektronikada, shuningdek, bo‘lajak kvantli kompyuterlarda qo‘llanilishi mumkin.
Izoh (0)