Texas universitetining Dengiz arxeologiyasi institutida ishlaydigan turk olimi Kamol Po‘lak Istanbuldagi Yenikap porti hududida qazilma ishlari davomida topilgan Vizantiya imperiyasi davriga tegishli kemalarni o‘rganish natijalari haqida ma’lumot berdi. Bu haqda “Moya-planeta.ru”ga tayanib, “Kun.uz” xabar bermoqda.
2004-yildan boshlab olib borilgan qazilma ishlari davomida V—XI asrlarga tegishli bo‘lgan 37 ta kema topilgan.
“Yenikapdagi qazilma ishlarida juda ko‘p kema topildi, ular orasida kichik eshkakli qayiqlar, baliq tutishga mo‘ljallangan qayiqlar, xizmat va hattoki harbiy-dengiz kemalari ham bor. Topilmalarning barchasi Vizantiya imperiyasiga bevosita aloqador bo‘lgan. Avvallari bir joydan bunchalik ko‘p miqdorda va bunchalik yaxshi saqlanib qolgan kemalar topilmagan edi”, — dedi Kamol Po‘lak.
Olim o‘zining ma’ruzasida VII—X asrlarga tegishli bo‘lgan 8 ta kema haqida batafsil ma’lumot berib o‘tgan. Ulardan oltitasi yelkanli kemalar bo‘lib, 8 metrdan 14,7 metracha uzunlikka ega. Yana ikkitasi esa uzunligi 30 metrga yaqin bo‘lgan eshkakli kema — galera ekani aytilgan.
Po‘lakning ta’kidlashicha, Vizantiya imperiyasi davrida kemalar qurilishi jarayoni olimlar o‘ylagandan ko‘ra ancha murakkabroq bo‘lib chiqdi. O‘sha davrlarda kema qurishning ikki xil usuli bo‘lgan, birinchi usulda avval kemaning qobig‘i, so‘ngra karkasi qurilgan. Ikkinchisida esa, aksincha, avval kemaning karkasi qurilib, so‘ng yog‘och doskalar bilan qoplab chiqilgan. Olimlar birinchi usuldan ikkinchi usulga VII asrda o‘tilganini aniqladi.
Arxeologning fikricha, asl Vizantiya galeralari, ayniqsa, qimmatbaho topilmalar bo‘ldi. Bungacha olimlar ular haqida faqat kitoblar yoki san’at asarlaridangina bilgan, xolos. Ushbu topilgan kemalar Istanbuldagi muzeyga qo‘yilishi rejalashtirilmoqda. Bundan oldin esa kemalar korpuslarini tiklash uchun bir necha yil davomida ishlanadi.
Izoh (0)