Ёзда ҳароратнинг кескин кўтарилиши инсон саломатлиги ва умумий фаровонлигига салбий таъсир кўрсатади. Айниқса, кондиционер каби махсус совитиш тизимлари мавжуд бўлмаган шароитда организмнинг ҳаддан ташқари қизиб кетиши зарарлидир. Шифокорлар ва микроиқлим бўйича мутахассислар бу борада қуйидаги 10 та самарали усулни тавсия этади.
Вентилятор самарадорлигини ошириш
Иссиқ кунларда биргина вентилятор етарли даражада салқинлик бера олмайди. Ҳаво айланишини яхшилаш учун камида иккита вентиляторни қарама-қарши деразалар олдига қўйиш тавсия этилади. Бундай усул хона ичидаги иссиқ ҳавони тезроқ чиқариб юборишга ёрдам беради.
Шунингдек, ўта дим ҳавода вентилятор олдида ўтиришдан олдин юзга совуқ сув пуркаш ёки терига намлантирувчи лосьон суртиш орқали салқинлик даражасини ошириш мумкин.
Хонани тўғри шамоллатиш
Иссиқ кунларда барча деразаларни очиш истаги пайдо бўлса-да, бу ҳар доим ҳам фойда бермайди. Чунки кундузги ҳаво аллақачон исиб кетган бўлади ва у ичкарига кириб, хонани янада қиздиради.
Шунинг учун деразаларни фақат кечаси ёки эрта тонгда, ҳаво салқин бўлганда очиш тавсия қилинади. Соат 10:00 дан 20:00 гача эса деразаларни ёпиқ тутиш лозим. Бу усул тунда йиғилган салқинликни сақлаб қолади. Бироқ уй деразалари тўғридан тўғри қуёш нурлари тушадиган томонга қараган бўлса, бу усул самара бермаслиги мумкин.
Қуёш иссиқлигидан деразаларни ҳимоя қилиш
Тўғридан-тўғри қуёш нурлари хона ичидаги ҳароратни кескин оширади. Бунинг олдини олиш учун деразаларга зич парда ёки жалюзи ўрнатиш керак. Улар қуёш нурларини қайтаради ва хонани салқин сақлашга ёрдам беради.
Арзон вариант сифатида, деразаларга фолга ёки оддий оқ қоғоз ёпиштириш ҳам ёрдам беради. Фолга иссиқликни яхши акс эттиради, қоғоз эса ёруғлик ва иссиқликни бир оз камайтиради.
Полга яқин жойда ухлаш
Иссиқ ҳаво юқорига кўтарилади, полга яқин жойлар салқинроқ бўлади. Шу сабабли иссиқ кунларда полга юпқа кўрпача солиб ухлаш тавсия этилади.
Ётоқ анжомларини совитиш
Иссиқ кечаларда ухлашни осонлаштириш учун совутилган ётоқ анжомларидан фойдаланиш мумкин. Қадимда мисрликлар ётишдан олдин кўрпаларга совуқ сув пуркаб, бир оз нам тўшакда ухлашган.
Замонавий усул: ёстиқ ёки тўшакни ухлашдан аввал музлаткичга солиб қўйиш ҳам мумкин. Фақат мато ҳаддан ортиқ совуқ бўлмаслиги керак.
Уйдаги иссиқлик манбаларини камайтириш
Иссиқ кунларда пишириш, айниқса газ плитаси ва печдан фойдаланиш, хонани янада қиздиради. Шунинг учун узоқ муддат тайёрланадиган овқатларни салқин кунларга қолдириш тавсия қилинади.
Шунингдек, оддий лампаларни LED чироқларга алмаштиринг — улар кам иссиқлик чиқаради ва энергияни тежайди.
Қулай кийим танлаш
Иссиқда футболка ва шортиклар энг яхши танловдек туюлади, бироқ баъзида енгли, узун кийимлар терини қуёшдан ҳимоя қилиб, салқинликни таъминлайди.
Ёзги кийимда эътибор бериладиган жиҳатлар:
- кийим кенг бўлиши лозим;
- оқ ва оч ранглар қуёш нурларини қайтаради, қора ранглар эса ютади;
- пахтали ва лён матолар ҳаво ўтказади ва намликни яхши шимади.
Жисмоний фаоллик ва уйқуга таъсири
Иссиқда уйқунинг бузилишига тана ҳароратининг баландлиги сабаб бўлади. Машқ қилиш эса тана ҳароратини кўтаради, шу сабабли ухлашдан камида 1,5 соат олдин ҳар қандай жисмоний машғулотни тугатиш керак.
Енгил кечки таом
Ётишдан олдинги оғир овқатлар ҳазм бўлиши вақтида иссиқлик ажратади ва тана ҳароратини оширади. Шу боис қуйидагиларни кечқурун истеъмол қилмаслик тавсия этилади:
- аччиқ овқатлар (кўпроқ терлашга олиб келади);
- кофеинли ичимликлар (уйқуни бузади);
- қизил гўшт, тухум, дуккаклилар (кўп энергия талаб қилади);
- ёғли, қовурилган овқатлар.
Енгил кечки овқатлар сифатида қуйидагиларни истеъмол қилиш мумкин:
- янги сабзавот ва мевалар;
- кофеинсиз ўсимлик чойлари;
- салқин шўрвалар — газпачо ёки окрошка;
- енгил ҳазм бўладиган салатлар.
Изоҳ (0)