Наманган, Андижон ва Хоразм вилоятларида ноқонуний ҳужраларда болаларга диний таълим бериш ҳолатлари аниқланди. Бу ҳақда ИИВ матбуот хизмати хабар берди.
Наманган вилоятида ўтказилган тезкор тадбирда Давлатобод туманида яшовчи 1957 йилдан туғилган шахс яшаш манзилида ҳеч қандай диний маълумотга эга бўлмасдан, 8 нафар вояга етмаган шахсга диний таълим бериб келгани аниқланди.
Ушбу шахс МЖтКнинг 241-моддаси (диний таълимотдан сабоқ бериш тартибини бузиш) билан жавобгарликка тортилди. Ноқонуний диний таълим олаётган 8 нафар боланинг МЖтКнинг 47-моддаси (болаларни тарбиялаш ва уларга таълим бериш борасидаги мажбуриятларни бажармаслик) билан чора кўрилди.
Андижон вилояти болалар кўп тармоқли тиббиёт маркази шифокори ИИОга мурожаат қилиб, қабулига келган вояга етмаган шахснинг бутун танаси шилинган ва йирингли жароҳатлар аниқланганини маълум қилган. Хабар асосида суриштирув ҳаракатлари олиб борилди.
Маълум бўлишича, 1985 йилда туғилган аёл Асака туманидаги хонадонда 6 ой мобайнида асли Қашқадарё вилояти, Яккабоғ туманида яшовчи вояга етмаган болага ноқонуний равишда диний сабоқ бериб келган. Дарслар давомида муттасил равишда боланинг боши ва танасининг турли қисмларига ёғоч, қувватловчи қурилма кабели ҳамда бошқа жисмлар билан уриб, дўппослаган.
Ҳолат юзасидан Жиноят кодексининг 110-моддаси 2-қисми “а” банди (қийнаш вояга етмаган шахсга нисбатан) билан жиноят иши қўзғатилди.
Хоразм вилоятининг Хонқа туманида яшовчи 1981 йилда туғилган шахс ва унинг қизи ҳеч қандай диний маълумотга эга бўлмасдан туриб, хонадонида ҳужра ташкил қилиб, вояга етмаган 16 нафар болага ноқонуний диний таълим бериб келган. Улар ҳар бир бола учун 1 млн сўмдан пул олиб, дарсларни ўзлаштира олмаган болаларни мунтазам калтаклаган.
Ушбу шахсларга нисбатан МЖтКнинг 241-моддаси (диний таълимотдан сабоқ бериш тартибини бузиш) билан ҳужжатлар расмийлаштирилиб, ҳолат юзасидан Жиноят кодексининг 110-моддаси 2-қисми “а” банди (қийнаш вояга етмаган шахсга нисбатан) билан жиноят иши қўзғатилди.
Бундан ташқари, 8 нафар боланинг ота-оналарига МЖтКнинг 47-моддаси (болаларни тарбиялаш ва уларга таълим бериш борасидаги мажбуриятларни бажармаслик) билан маъмурий баённома тузилди.
Ўзбекистонда фарзандини ноқонуний диний таълим олишга жалб этганлик учун маъмурий жавобгарлик белгиланди.
Қонун расмий эълон қилинган кундан эътиборан кучга кирди. Ушбу қонун лойиҳаси 2024 йил 25 июнь куни депутатлар томонидан биринчи ўқишда қабул қилинганди. Олий Мажлис Сенатининг 16 августдаги ялпи мажлисида қонун маъқулланди.
Қонунчилик палатаси спикери ўринбосари Одилжон Тожиев буни айримлар қонунни нотўғри талқин қилаётгани сабаб бола ҳуқуқлари кафолатларини кучайтиришга оид қонун бўйича изоҳ берганди.
“Таълим тўғрисида”ги қонунга кўра, боланинг умумий ўрта, ўрта махсус таълим олишини таъминлаш, унинг интеллектуал, маънавий ва жисмоний ривожланишига шароит яратиш ота-оналар мажбурияти ҳисобланади. Бироқ Одилжон Тожиев ҳозирги кунда болаларнинг ноқонуний диний сабоқ олишига, давлатнинг мажбурий таълим тизими таъсиридан четда қолишига ҳамда уларда бирёқлама дунёқараш ва мутаассиблик кайфияти шаклланишига ота-оналарнинг ўзи сабабчи бўлиб қолаётганини айтганди.
Хусусан, ноқонуний диний таълим бериш асосан ота-оналар ташаббуси билан “ҳужра” шароитида ташкил этилмоқда. Охирги 5 йилда “ҳужра”да диний таълим олган 9 705 нафар бола аниқланган. Аксарият ҳолларда ота-оналар ўз болаларини диний таълим бериш ҳуқуқи бўлмаган ташкилот ёки шахс ихтиёрига бир неча ойга қаровсиз ташлаб кетиши кузатилмоқда. Бу орада бола тўлақонли шахс сифатида ривожланиши учун зарур бўлган муҳитдан узилиб қолмоқда.
Юқоридаги хатти-ҳаракат юридик тилда “болани қонунга хилоф равишда диний таълим олиш жараёнига жалб қилиш”деб баён қилинган. Қисқа қилиб айтганда, ота-она боласини ъҳужраъга топширса, жавобгар бўлади. Ҳужралар фаолияти эса кўп йиллардан бери қонун билан қатъий тақиқланган, деган эди Одилжон Тожиев.
Шунингдек, бу нарса ота-онанинг ўз фарзандига диний сабоқ, таълим-тарбия беришига умуман алоқаси йўқлигини, чунки бу ҳар қандай ота-онанинг ўз фарзандини шахсан ўзи тарбия қилиш бўйича дахлсиз ҳуқуқи ҳисобланишини қайд этиб ўтганди.
Изоҳ (0)