Уран сайёрасида кун қанча давом этиши маълум бўлди

Астрономлар дастлаб Уран сайёрасида куннинг давомийлиги тахминан 17 соат, 14 дақиқа ва 24 сония эканини айтганди. Бироқ янги тадқиқот вақт бир оз узунроқ эканини кўрсатмоқда. Бу ҳақда Live Science хабар берди.

Буни аниқлаш учун Hubble космик телескопи орқали 11 йиллик кузатувлар олиб борилган. Унга кўра, Урандаги кун давомийлиги 17 соат, 14 дақиқа ва 52 сонияни ташкил этади. Бу НАСАнинг Voyager 2 космик аппарати 1986 йилда аниқлаган вақтдан 28 сонияга кўпроқ. 

Қарийб 40 йил аввал Voyager 2 сайёрани яқиндан кузатган биринчи космик аппарат бўлган. Ўша давр астрономлари сайёранинг қутб ёғдуларидан олинган радиосигналлар ва космик аппарат томонидан тўпланган магнит майдони ҳақидаги маълумотлардан фойдаланган. 

Тадқиқотчилар мазкур айланиш давридан фойдаланиб, сайёранинг координаталар тизимини аниқлаган. Аммо ўлчанган давр тахминан 36 сониялик ноаниқликка эга эди. Бу эса Уранда ҳар бир кун ўтиши билан ортиб борган. Бир неча йил давомида бу ноаниқлик магнит ўқи ориэнтациясини тўғри аниқлашни имконсиз қилиб қўйган, дейилади хабарда.

Янги тадқиқотда 2011–2022 йиллар оралиғида Hubble телескопи томонидан олинган 6 та кузатув асосида Ураннинг магнит қутбларидаги қутб ёғдулари ҳаракати ўрганилган. Бу сайёранинг магнит қутблари жойлашувини аниқлашга ёрдам берган. Олимлар жамоасига кўра, янги ўлчов 0,04 сониядан кам ноаниқликка эга. 

Hubble’нинг узлуксиз кузатувлари ҳал қилувчи аҳамиятга эга эди. Бундай бой маълумотларсиз даврий сигнални аниқлаш имконсиз бўларди...Ушбу янги вақт давомийлиги ёрдамида биз энди деярли 40 йил давомида қутб ёғдулари бўйича олинган кузатувларни солиштира олишимиз ва ҳатто келгуси Уран миссиясини режалаштиришимиз мумкин, дейди тадқиқотнинг биринчи муаллифи, Париж обсерваториясининг астрономи Лоранн Лами шундай деди:

Муҳим жиҳати шундаки, 28 сониялик фарқ Voyager 2 ҳисоб-китобидаги хатолик доирасида бўлган. Аммо янги давомийликда хатолик анча кичик.

Жуда катта ўзгаришлар бўлмаса-да, энди бу ҳисоблашлар аниқлашди ва уларни амалиётда қўллаш осонроқ бўлади, деди Сиднейдаги университетнинг астрономи Тим Беддинг New Scientist нашрига.

Келажакдаги Уран миссиялари, масалан, Uranus Orbiter ва Probe, атмосферага кириш жойини танлашда бу координат тизимидан фойдаланиши мумкин.