Буюк Британияда полиция кунига 30 дан ортиқ одамни ижтимоий тармоқлар ва бошқа платформаларда ҳақоратли постлар жойлагани учун ҳибсга олмоқда. Бу ҳақда Тhe Times хабар берди.
Минглаб одамлар Интернет, телефон ёки почта орқали бошқаларни “ғазаблантирадиган”, “ноқулайлик” ёки “хавотир” уйғотадиган хабарларни юборгани учун ҳибсга олинади ва сўроқ қилинади.
Полиция ходимлари 2003 йилдаги “Коммуникация тўғрисида”ги қонуннинг 127-бўлими ва 1988 йилдаги “Зарарли хабарлар тўғрисида”ги қонуннинг 1-бўлимига мувофиқ йилига 12 000 га яқин ҳибсга олишларни амалга оширади, дейилади хабарда.
Қонунлар “қўпол ҳақоратли” хабарларни юбориш, электрон алоқа тармоғида “беадаб, беҳаё ёки таҳдид қилувчи” мазмундаги контентни тарқатишни тақиқлайди.
37 та полиция бўлинмаси ходимлари 2023 йилда 12 183 та ҳибсга олишни амалга оширган. Бу кунига тахминан 33 кишини ҳибсга олишга тенг. Пандемиядан олдинги даврга нисбатан қамоққа олишлар сони қарийб 58 фоизга ошган. 2019 йилда полиция томонидан 7 734 та қўлга олиш ҳолатлари қайд этилган.
Ушбу статистик маълумотлар фуқаролик ҳуқуқларини ҳимоя қилувчи гуруҳлар томонидан танқид қилинди. Уларнинг таъкидлашича, ҳукумат Интернетни ҳаддан ташқари назорат қилмоқда ва “ноаниқ” коммуникация қонунларидан фойдаланиб, сўз эркинлигига таҳдид солмоқда.
Британия бош вазири Кир Стармер Қироллик прокуратураси учун кўрсатма чиқарган, унда ижтимоий тармоқлардаги ҳақоратли хабарлар фақат “фавқулодда ҳолатларда” жиноий таъқибга олиб келиши мумкинлиги айтилган.
Ҳукумат маълумотлари таҳлили шуни кўрсатадики, сўнгги 10 йил ичида коммуникация соҳасидаги ҳуқуқбузарликлар учун айблов ҳукмлари ва жазолар сони кескин камайган.
Адлия вазирлиги маълумотларига кўра, 2023 йилда 127 ва 1-моддаларда назарда тутилган жиноятлар учун 1119 та ҳукм чиқарилган, бу 2015 йилга нисбатан деярли икки баравар кам, ўшанда 1995 киши ушбу жиноятларни содир этишда айбдор деб топилган.
Ҳибсга олишлар ҳукм чиқаришга олиб келмаслиги учун бир нечта сабаблар мавжуд, масалан, суддан ташқари қарорлар. Аммо энг кенг тарқалгани “далиллар билан боғлиқ қийинчиликлар”, хусусан, жабрланувчи кейинги чораларни қўллаб-қувватламаслиги.
Полициянинг “ортиқча ваколатлари” ва полиция ходимлари ғаразли коммуникация билан боғлиқ ҳуқуқбузарликлар учун одамларни ҳибсга олиш орқали “демократияни чеклаши” мумкинлиги ҳақидаги хавотирлар туфайли норозиликлар пайдо бўлди.
Ўтган ҳафтада Ҳертфордшир полицияси эр-хотинни ҳибсга олиш учун олти нафар офицерни юборди. Бунга улар фарзанди ўқийдиган бошланғич мактабнинг электрон почтасига кўп хабар юборгани, WhatsApp гуруҳида эса “камситувчи” изоҳлар қолдиргани сабаб бўлган.
Мактаб ҳудудида таъқиб қилиш, зарарли хабарлар тарқатиш ва безовта қилишда гумонланиб, 50 ёшли Макси Аллен ва 46 ёшли Розалинд Левин сўроқ қилинган. Беш ҳафталик текширувдан сўнг, полиция бошқа ҳеч қандай чора кўрмаслик керак, деган хулосага келган.
Полиция ходими, шунингдек, мансабдор шахслар эр-хотинни ҳимоя қилишда давом этса, таъқибда гумонланувчи сифатида жавобгарликка тортилиши мумкинлигини айтмоқда.
Ҳартфордшир бош констебли Энди Профет ҳибсга олинганларни ҳимоя қилиб, полиция огоҳлантиришлар берганини ва улар қонуний бўлганини айтди, гарчи у “ортга назар ташланса, худди шу мақсадларга бошқа йўл билан эришиш мумкинлигини” тан олди.
Тhе Times маълумотларига кўра, 2023 йилда энг кўп ҳибсга олишлар Буюк Британиядаги энг йирик пойтахт полициясида (1709), Ғарбий Йоркширда (963) ва Темза водийсида (939) амалга оширилган. Агар аҳоли сони бўйича тузатиш киритилса, Лестершир полицияси энг кўп ҳибсга олиш даражасига (83 киши) эга. Иккинчи ўринда Кембрия полицияси (58), учинчи ўринда эса Нортгемптоншир полицияси (50) қайд этилган.
Ҳибсга олишларнинг умумий сони анча юқори бўлиши мумкин, чунки саккизта бўлинма ахборот эркинлиги бўйича сўровларга жавоб бермаган ёки ноаниқ маълумотларни тақдим этган, шу жумладан, Буюк Британиядаги иккинчи йирик гуруҳ бўлган Шотландия полицияси ҳам. Бўлинмага киритилмаганлар ҳам “таҳдидли” хабарлар учун ҳибсга олишларни амалга оширган.
Фуқаролик ҳуқуқларини ҳимоя қилувчи Big Brother Watch ташкилотининг тадқиқот ва тергов бўлими бошлиғи Жейк Ҳурфуртнинг айтишича, коммуникация соҳасидаги ҳуқуқбузарликлар учун ҳибсга олинганлар сонининг кўпайиши “жиддий хавотир уйғотмоқда”.
Полиция тармоқларга ҳақоратли бўлса-да, ноқонуний бўлмаган нарсаларни жойлаштирган одамларни ҳибсга олиш учун сон-саноқсиз соатларни сарфлаётганга ўхшайди. Коммуникация соҳасидаги ноаниқ ҳуқуқбузарликлардан қўпол равишда фойдаланиш ҳар бир инсоннинг тармоқда ўзини ифода этиш эркинлигига таҳдид солади, деган у.
Изоҳ (0)