АҚШнинг сайланган президенти Дональд Трампнинг альянсга аъзо давлатларнинг мудофаа харажатларини ялпи ички маҳсулотнинг 2 фоизидан 5 фоизигача ошириш тўғрисидаги таклифига НАТО рози бўлмайди. Бу ҳақда альянс расмийларига таяниб, Reuters хабар берди.
Уларнинг фикрича, июнь ойида бўлиб ўтадиган НАТО саммитида 32 та аъзо давлат мудофаа харажатларини ялпи ички маҳсулотнинг 3 фоизигача оширишга рози бўлади.
“Ўзгариш юз берадиганга ўхшайди. Бу 5 фоиз бўлади, деб ўйламайман, бу ҳозирда дунёнинг деярли ҳар бир мамлакати учун имконсиз, лекин бу 2 фоиз ҳам эмас, балки кўпроқ бўлади”, деди Италия мудофаа вазири Гвидо Кросетто.
Жорий йилнинг 7 январь куни бўлиб ўтган матбуот анжуманида Трамп НАТОга аъзо мамлакатларнинг ҳарбий харажатларини ЯИМнинг 5 фоизигача кўтаришга эришмоқчи эканини айтган эди.
2024 йилда ялпи ички маҳсулотнинг энг катта улушини мудофаага Польша сарфлаган — 4,12 фоиз. Ундан кейин Эстония (3,43%) ва АҚШ (3,38%) ўрин олган. Италиянинг мудофаа харажатлари ялпи ички маҳсулотнинг тахминан 1,5 фоизини ташкил этади. Альянсга аъзо яна еттита давлат мудофаа учун ялпи ички маҳсулотнинг 2 фоизидан кам маблағ сарфламоқда.
Аъзо мамлакатлар мудофаа харажатларининг ўртача улуши НАТО ялпи ички маҳсулотининг 2,71 фоизини ташкил қилади. 2024 йилда НАТОнинг мудофаа учун умумий харажатлари 1,474 триллион долларни ташкил этган. Шундан 968 миллиард долларга яқини АҚШ ҳиссасига тўғри келган.
Мутахассисларнинг фикрича, иттифоқнинг деярли барча аъзолари учун ялпи ички маҳсулотнинг 5 фоизлик кўрсаткичига эришиш амалда имконсиз. Баъзи мутахассислар Трамп 3 фоизга яқин рақам маъқулланиши учун атайлаб амалга ошириб бўлмайдиган таклифни илгари сурганини тахмин қилишди.
Халқаро стратегик тадқиқотлар институти мудофаа иқтисодиёти бўйича мутахассиси Фенелла Макгертининг таъкидлашича, ҳатто НАТО аъзо давлатларининг 3 фоизлик кўрсаткичга эришиши учун ҳам йиллар талаб этилади.
“Европа 2024 йилда реал ҳисобда 10 фоиздан ортиқ бўлган бу ғайритабиий ўсиш суръатини давом эттирган тақдирда ҳам, ялпи ички маҳсулотнинг камида 3 фоизига эришиш учун яна 10 йил керак бўлади”, дейди у.
Изоҳ (0)