Тошкент шаҳрида жойлашган умумий ўрта таълим мактаблари ошхонаси тез орада тижорат масканларига айланиши мумкин. Бу ҳақда “Дарё”га маълумот берган мурожаатчиларга кўра, Олмазор туманидаги мактаб директорлари туман ҳокими босими билан ошхоналарни аукцион савдога чиқаришга мажбур бўлмоқда.
Ҳозирги кунда ижара марказлари Тошкент шаҳридаги мактаблар ошхоналарини аукцион сотувга чиқармоқда. Мактаб директорларига турли кўринишда босим ўтказилиб, улар ташкилотларга чақиртирилмоқда. Ва шу тарзда барча мактаб директорлари қўрққанидан ошхоналарини аукцион савдога чиқармоқда. Натижада айни кунга қадар мактабларда фаолият юритиб келган кичкина корхоналар юқори нарх таклиф қилолмаймиз ва ошхоналарни сотиб ололмаймиз. Кўчада турли фаолият билан шуғулланган корхоналар эса катта нарх таклиф қилиб, сотиб олади. Мактаб ошхоналари ўз-ўзидан тижорат масканларига айланади. Аслида мактаб ўқувчиларини соғлом овқатлантириш доимий давлат назоратида бўлиши керак. Ўқувчиларга сотилаётган маҳсулотлар арзонлиги назорат қилиб турилиши керак. Мактаб ошхонасини ойига 20 ёки 30 миллион сўмга сотиб олган тадбиркор ўша пулни, ишчилар маоши ва ўзига қоладиган даромадни чиқариш учун маҳсулотларни қиммат нархда сотади ёки мактаб ошхонасида сотилиши тақиқланган маҳсулотларни сотишни бошлайди. Мактаб ошхоналарини аукционда сотиб, ишлаб бўлмайди. Ошхона тижорат масканига айланиб қолади, — дейди исм-фамилияси очиқланса босим бўлишидан қўрққан мурожаатчи.
“Дарё” журналисти билан суҳбатлашган Олмазор туманидаги 22-мактаб директори ўринбосари мактаб ошхонаси ҳокимият топшириғига кўра, аукцион савдога қўйилганини тасдиқлади.
Биздан шуни талаб қилишди, савдога қўйдик. Айни пайтда сотилдими ёки йўқми хабарим йўқ, — дейди 22-мактаб директорнинг хўжалик ишлари бўйича ўринбосари Камола Ҳасанова.
Директор ўринбосарининг билдиришича, мактабларга бундай топшириқ ҳоким номидан Ирода исмли ходим томонидан берилган.
Менга директор топшириқ берди, бажардим. Яқинда иш бошлаган ходимман. Бу ҳолат билан яхши таниш эмасман. Ва тафсилотни тўлиқ билмайман, — дейди директор ўринбосари.
“Дарё” мазкур ҳолатга изоҳ олиш мақсадида Олмазор тумани ҳокимлиги ахборот хизмати билан боғланишга уринди. Бироқ, бунинг имкони бўлмади, масъул қайта-қайта қилинган телефон қўнғироқларига жавоб бермади.
Мактаб ошхоналари аукцион савдога чиқишидан норозилигини билдираётган мурожаатчиларга кўра, ошхона учун катта маблағ тикиб, уни сотиб олган ва ойига 20-30 миллион сўм тўлов қилаётган тадбиркор учун биринчи даражали масала сарфлаётган пулини чиқариш, даромад қилиш бўлади.
Мактабгача ва мактаб таълими вазирлигининг Тошкент шаҳар бошқармаси масъули, бошқарманинг Молия бўлими бошлиғи Маҳмуд Сатторовнинг тан олишича, ошхоналарнинг аукцион орқали тадбиркорлар қўлига ўтиши болалар овқатининг нархи ошишига олиб келади. Бироқ, бунинг олдини олиш учун ҳаракат қилинади.
Аукцион орқали мактаб ошхонасини сотиб олган тадбиркорга талаб қўйилади. Тадбиркор ўша талабни — тақиқланган маҳсулотлар сотмасликни, овқатлар нархини оширмасликни зиммасига олса ва шуни бажарсагина у билан ишланади. Бўлмаса йўқ, — дейди Маҳмуд Сатторов.
Шу соҳада фаолият юритиб келаётган тадбиркорнинг айтишича, аукцион орқали мактаб ошхонасини сотиб олган тадбиркорга ҳеч қандай талаб қўйиб бўлмаслигини, савдо ғолиби ҳеч кимга бўйсунмасдан фаолият юритиш эҳтимоли юқори эканини айтмоқда.
Дейлик бирор тадбиркор мактаб ошхонасини аукционда ютиб олиб, ойига 20-30 миллион сўм тўлаб уни ишлатмоқда. Бу тадбиркор учун энг асосий масала сарфлаётган пулларини чиқариш ва кўпроқ даромад топишдан иборат. Болаларнинг соғлом овқатланиши эса иккинчи даражали масалага айланади. Ҳеч ким “йўқ айнан шу тадбиркор учун муҳими болаларнинг соғлом овқатланиши”, дея олмайди. Биз айни кунда амалда бўлган Вазирлар Маҳкамасининг 2016 йилдаги 132-сонли қарори асосида фаолиятимизни давом эттиришни, мактаб ошхоналари тендер савдолари асосида берилишини ва энг муҳими тендерда мактаб ошхонаси учун овқат пиширишга лаёқати бор, ўз ишининг устаси бўлганлар қатнашиши тарафдоримиз. Аукцион савдода эса ҳеч қандай талаб йўқ. Савдо ғолиби ҳеч кимга бўйсунмайди, — дейди суҳбатдош.
Мурожаатчининг ҳисоб-китобига кўра, ойига 25-30 миллион сўм ижара марказига тўлаган тадбиркор мактаб ошхонасидан ишчилари маоши, харажатлари ва ўзига қолиши учун камида 50 миллион сўм даромад топиши керак.
Бу эса тадбиркорга ошхонада исталган нарсасини жумладан тақиқланган маҳсулотлари, газланган ичимликларни ҳам сота бошлашига, ўқувчилар овқатини қиммат қилишига олиб келади. Бу эса ота-оналарга оғирлик қилади. Бир сўз билан айтганда ошхонадан даромад қилинади, аммо ўқувчиларнинг соғлом овқатланиши кейинги ўринга тушади, — дейди у.
“Дарё” журналисти Тошкентдаги мактаблар эгаси, пойтахт Мактабгача ва мактаб таълими бошқармаси бошлиғи Нилуфар Ҳусанбоеванинг бу ҳақдаги фикрлари билан қизиқиб, жараёнлар мактаб ўқувчиларнинг соғлом овқатланиши, шунингдек, нархлар ошиб ота-оналарга оғирлик қилмаслиги учун қандай йўл тутилиши билан қизиқди. Бироқ, бошқарма бошлиғи кабинетига борган журналист билан кўришиб, саволларига жавоб беришга вақти йўқлигини айтиб, ОАВ вакили билан юзма-юз келишдан тийилди. Матбуот котиби эса журналист саволини бошқарма бошлиғига чала ҳолда етказди.
Чала саволга жавоб берган бошлиқ аслида мактаб ошхоналарининг аукцион орқали сотилишига ўзи ҳам қарши бўлганини гапириб юборди. Аммо бошқарма бошлиғининг матбуот котиби бу жавобни кутмаганди шекилли, журналист бошқарма бошлиғи билан телефон орқали бўлса-да, мулоқот қилиб, саволини тўлиғича бермоқчилигини айтса-да, гўшакни бермади.
ОАВ вакили билан мулоқотдан қочган бошқарма бошлиғи Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги ахборот хизматининг тавсияси биланми кўп ўтмай “Дарё” журналистига алоқага чиқиб, саволларга телефон орқали жавоб бермоқчилигини айтди. Аммо журналистнинг аниқ рақамлар бўйича сўраган саволига жавоби йўқлигини, ҳозирча жараён билан яқиндан таниш эмаслигини билдирди. Шунингдек, пойтахтдаги мавжуд мактаблар ошхоналарининг барчаси ҳам аукцион орқали сотилмаётганини, фақатгина шартнома муддатлари тугаган мактаб ошхоналари сотувга чиқаётганини, аукцион орқали сотилган ошхоналар эгаси бошқарма, бўлимлар ва мактаб раҳбариятининг кўрсатмаси асосида, уларнинг талабидан келиб чиқиб ишлашини, мактабларда ўқувчиларнинг соғлом овқатланиши биринчи даражали масала бўлиб қолишини айтди.
Давлат активларини бошқариш агентлиги ахборот хизмати раҳбари Илёс Абдужамбуловнинг тушунтириш беришича, давлат мулки объектлари ижарага берилиш учун аукционга чиқарилганда, жумладан мактаб ошхоналарининг ҳам ижарага бериш муддати уч йил этиб белгиланади. Ижарага олувчи томонидан ижара шартномаси шартлари ўз вақтида ва тўлиқ бажарилганда, ижара муддати яна уч йил муддатга узайтирилади. Абдужамбулов мурожаатчиларга тушунарсиз бўлаётган ҳолат — аукционда мактаб ошхоналарининг сотувга қўйилишини изоҳлар экан, Вазирлар Маҳкамасининг 2023 йил 15 декабрдаги 660-сонли қарорида фақатгина ижтимоий соҳа объектларининг, жумладан мактабларнинг маъмурий бинолари сотувга чиқмаслиги таъкидланганини айтмоқда.
“Дарё” мавзуга қайтади.
Изоҳ (0)