Вилоятда туғилиб, тақдир тақозоси билан пойтахтга ишлаш ёки яшаш учун келган кўплаб фуқаролар прописка деган бюрократик тўсиққа дуч келган. Прописка бўлмаса, пойтахтда ишга жойлашиш, уй олиш деярли имконсиз, ҳатто Тошкент кўчаларида сайр қилиш ҳам хавфли эди. Энди буларнинг барчасига чек қўйиладиган бўлди.
Айни кунларда Олий Мажлис Қонунчилик палатасида “Ўзбекистон Республикаси фуқаролари, чет эл фуқаролари ва фуқаролиги бўлмаган шахсларнинг яшаш жойи бўйича рўйхатдан ўтиши ва турар жойи бўйича хабардор қилиш тартиби тўғрисида”ги қонун лойиҳаси устида иш олиб борилмоқда. Ушбу ҳужжатда назарда тутилган ўзгаришлар ва янгиликлар ҳақида Қонунчилик палатасининг Мудофаа ва хавфсизлик масалалари қўмитаси раиси ўринбосари Козимжон Тожиев маълумот берди.
Козимжон Тожиев мазкур қонун лойиҳасини жамоатчилик ижобий қабул қилганини қайд этди. Иккинчи ўқишга тайёрлаш жараёнида нафақат соҳа мутахассислари, балки кенг жамоатчиликнинг фикрини ўрганиш ҳам назарда тутилгани айтилди.
“Куни кеча қонунчилик палатаси ялпи мажлисида аҳоли учун жуда муҳим бўлган масала — рўйхатдан ўтиш, фуқароликни расмийлаштириш масалалари билан боғлиқ бўлган қонун лойиҳаси биринчи ўқишда концептуал қўллаб-қувватланди. Бир неча кундан бери жуда катта муҳокамалар бўляпти. Умуман олганда, жамоатчилик уни ижобий қабул қилди. Биринчи ўқишда қабул қилингандан кейин Қонунчилик палатаси расмий веб-сайтида ҳам қонун лойиҳасини жамоатчилик муҳокамасига қўйдик. Умуман олганда, шу соҳадаги янги тартибларни белгилайдиган, фуқаролар учун енгиллик берадиган қонун лойиҳаси яратилди. Шу сабабли, иккинчи ўқишга тайёрлаш жараёнида нафақат соҳа мутахассислари, балки кенг жамоатчиликнинг фикрини ўрганиш ҳам назарда тутилган”, дейди у.
Қўмита раиси ўринбосари қонун лойиҳасининг энг муҳим жиҳатларини ҳам санаб ўтди.
“Қонун лойиҳасининг энг муҳим жиҳатларини айтадиган бўлсам, аввало фуқароликни расмийлаштириш, рўйхатдан ўтиш тартибини белгиловчи ягона қонун лойиҳаси — яъни ҳуқуқий ҳужжат бўлиб қабул қилиняпти. Шу вақтгача бундай тартиб қонуности ҳужжатлари, низомлар, қарорлар билан белгиланган эди. Фақатгина Тошкент шаҳри ва Тошкент вилояти учун алоҳида прописка тизими бор эди. Кўплаб эътирозлар сабабли бу қонун бекор қилинади ва янги ҳужжат амалиётга татбиқ этилади. Бугунги кундаги тартиб-қоидаларга кўра, фуқаро вақтинчалик яшаш жойини ўзгартирса, рўйхатдан ўтиши керак эди. Яна бир жиҳати, агар фуқаро вақтинча яшаш жойида рўйхатдан ўтмоқчи бўлса, уни рўйхатга қўядиган мулкдор, яъни уйнинг эгаси ички ишлар миграция бўлимларига мурожаат қиларди.
Янги тартибга кўра, агар яшаш жойи ўзгарадиган бўлса, фуқаронинг ўзи бу ҳақда хабар берадиган бўлди. Ҳозир манзил ахборот тизими, “E-mehmon” ахборот тизимлари бор, шу билан биргаликда, “E-xabar” бериш ахборот тизими ҳам жорий этилади.
“E-xabar” тизими жорий этилгач, яшаш жойи ўзгаргани ҳақида қуйидаги усуллар билан хабардор қилиш мумкин:
- онлайн тарзда;
- ички ишлар миграция бўлимларига бориб;
- ҳудудий профилактика инспекторлари орқали;
- давлат хизматлари орқали.
Агар инсон яшаш жойини ўзгартирса, қаергадир иш билан борса, амалдаги тартибга кўра, ўша манзилда рўйхатдан ўтиши керак эди. Рўйхатга олиш эса давлат органлари ваколатига киради. Яъни, рўйхатдан ўтиш учун уларнинг рухсати талаб этиларди. Иккинчидан, борди-ю меҳмонга борсангиз, уй эгаси ички ишлар миграция бўлимига мурожаат этиши лозим эди. Мезбоннинг мурожаати асосида меҳмон вақтинчалик рўйхатга олинарди. Янги тартиб бўйича хабардор қилиш тизими жорий этилмоқда. Қонун қабул қилингач, тартиблар ишлаб чиқилади, мобил иловалар яратилади. Бунда фуқаро ўзи мобил илова орқали хабардор қилиши ҳам мумкин.
Мана шу жиҳатлари билан қонун лойиҳаси жуда муҳим. Фуқароларга қатор енгилликлар беради — яшаш жойи бўйича рўйхатдан ўтказиш ва яшаш жойи бўйича вақтинча хабардор қилиш тизими қонуннинг энг муҳим мақсадларидан бири ҳисобланади. Келгусида рўйхатдан ўтиш тартиблари бутун республика бўйича амал қиладиган ягона қоидага асосланади”, дейди Козимжон Тожиев.
Иккинчи ўқиш жараёнида қонун лойиҳаси экспертлар билан биргаликда кенг жамоатчилик таклифлари асосида такомиллаштирилади.
“Биз иккинчи ўқиш жараёнида қонун лойиҳасини экспертлар билан биргаликда кенг жамоатчилик таклифлари асосида такомиллаштирамиз. Мақсадимиз — қонун амалиётда тўлиқ ишлаши, шу соҳада амалга оширилаётган ислоҳотларни янги босқичга кўтариш.
Биринчи ўқишда қабул қилинган қонун лойиҳаси Қонунчилик палатасининг расмий веб-сайтида муҳокамадан ўтказилмоқда. Фуқаролар ўз фикр-мулоҳазаларини, таклифларини билдирса, иккинчи ўқишда такомиллаштирилган, халқ учун хизмат қиладиган самарали ҳужжат шаклланади деб ишонамиз”, дейди у.
Изоҳ (0)