Стенфорд университети олимлари одамлар ҳаёти давомида бир маромда қаримаслигини ҳамда кексайиш жараёни икки босқичда кечишини аниқлади. Қариш босқичлари яқинлашганда тўсатдан соғлиқда муаммолар, жумладан юрак-қон томир ва таянч-ҳаракат тизимида касалликлар пайдо бўлади.
АҚШда ўтказилган тадқиқотда 25 ёшдан 70 ёшгача бўлган 108 нафар кўнгилли шахслар иштирок этди. Бир неча йил давомида улар ҳар ойда қон ва ахлат, шунингдек, тери, бурун ва оғиз шиллиқ қаватидан намуналарни топширишди. Олимлар иштирокчиларнинг танасида мавжуд бўлган 135 мингга яқин турли молекулалар ва микроорганизмларни таҳлил қилди. Натижада 246 миллиарддан ортиқ маълумот йиғилди ва йиғилган маълумотлар асосида изланишлар олиб борилди.
Аниқланишича, инсон саломатлигидаги кескин ўзгаришлар икки босқичда: биринчиси ўртача 44 ёшда, иккинчиси эса 60 ёшда содир бўлади. Тадқиқотчиларни кексайишнинг биринчи босқичи кўпроқ таажжублантирди, чунки иккала жинсдаги инсонларда қариш жараёни бир хил вақтда бошланган эди.
Дастлаб олимлар аёлларнинг қариши менопаузадан аввалги ўзгаришлар билан боғлиқ, деб ўйлаган, аммо қарама-қарши жинс вакилларида ўтказилган тестлар бир хил натижа берган.
“Эҳтимол, эркакларда ҳам, аёлларда ҳам ёшдаги ўзгаришларга таъсир қилувчи бошқа муҳимроқ омиллар ҳам мавжуд”, дейди тадқиқот муаллифларидан бири Сяотао Шен.
Қаришнинг биринчи босқичида юрак-қон томир касалликлари билан боғлиқ молекулаларда ва организмда алкоголь, кофеин ва липидларнинг сингиш жараёнида катта ўзгаришлар юз беради. Иккинчи босқичда углевод алмашинуви, буйраклар фаолияти ва иммунитетни тартибга солиш учун масъул бўлган молекулалар зарарланади. Тери ва мушаклар эса иккала босқичда бирдек қарийди.
Олимлар қайд этишича, иштирокчилардан олинган биологик намуналар ҳажми ва сони камлик қилади ва қўшимча тадқиқотлар ўтказиш талаб этилади. Бундай натижалар инсон танасининг вақт ўтиши билан қандай ўзгаришини ўрганишда муҳим аҳамият касб этади.
Изоҳ (0)