Жорий йил 1 август куни Тошкент шаҳрида Савдо-саноат палатаси, Солиқ қўмитаси ва бошқа идоралар раҳбарлари экспортчи корхона вакиллари билан учрашув ўтказди. Мулоқотда тадбиркорларни қийнаётган муаммолар ва уларга ечим топиш масаласи муҳокама қилинди.
Суҳбат жараёнида Фарғона вилоятидаги “Султон агро имекс” МЧЖ вакили кунгабоқар уруғлари экспорти бўйича тақиқни олиб ташлашни сўради.
Тадбиркорнинг айтишича, президент фармони билан кунгабоқар уруғлари экспорти 2025 йил 1 январгача тақиқланган.
Чекловни олиб ташлаш ёки қандолат мақсадида ишлаб чиқарувчини бу рўйхатдан чиқариш керак. Божхонага борсангиз, “кунгабоқарни қовуриб, кейин экспорт қил”, дейди. Маҳсулотни қовурсангиз, бир ҳафта очиқда сақланса, бузилади. Муаммо шуки, кунгабоқарни қандолат йўналишида экспорт қилмоқчи бўлсак ҳам, уруғчилик ва ёғ олиш мақсадида сотилаётгандек кўрсатилиб, экспортга тақиқ бўлмоқда. Биз экспорт қилмоқчи бўлган оқ гибрид кунгабоқардан, яъни қиммат товардан ёғ олинмайди. Лекин унинг экспорти тақиқланган. Буни экспорт қила олмасак, ички бозорда қандай тугата оламиз? Ҳар доим қора, ёғ миқдори кўп бўлган кунгабоқардан ёғ олинади, деди тадбиркор.
Савдо-саноат палатаси раиси Даврон Ваҳобов бу муаммо ростлигини айтди.
Сиз тўғри муаммони айтдингиз. Лекин бунинг ечими бизнинг ваколатимизга кирмайди. Таклифингизни ҳукуматга етказамиз ва қисқа муддатда ечим берамиз, деди у.
Мавзу бўйича мулоқотга деновлик тадбиркор ҳам қўшилиб, фарғоналик ҳамкасби фикрига эътироз билдирди. Унинг айтишича, хом ашё ҳолатидаги оқ кунгабоқарни экспорт қилгандан кўра, тайёр маҳсулот ҳолатига келтириб сотган афзал.
Учта завод билан ҳамкорлик қиламан. Уларда 250 нафар ишчи ишлайди. Заводлар “семечка”ни қовуриб, қайта ишлаб, қадоқлаб, менга етказиб беради. Мен эса тайёр маҳсулотни экспорт қиламан. Хом ашё ҳолатидаги кунгабоқар маҳсулоти экспорт қилинишига қаршиман. Хом “семечка” экспортига рухсат берилса, ички бозорда маҳсулот таннархи ошиб кетади. Оқибатда кўп ишчилар ишсиз қолиши мумкин. Бизга тайёр маҳсулотни экспорт қилиш кўпроқ фойда келтиради, деди тадбиркор.
Яна бир тадбиркор мазкур фикрга қарши чиқиб, Ўзбекистонда кунгабоқар маҳсулотлари кўп етиштирилаётгани, хом ашё ҳолатида ҳам экспорт қилиш мақсадга мувофиқ эканини айтди.
Сиз имконингиз етса, икки минг тоннагача кунгабоқарни тайёр ҳолатга келтира олишингиз мумкин. Ўзбекистонда йилига 50–60 минг тонна “семечка” етиштирилади, деди у.
Мавзу ёпилишида Даврон Ваҳобов соҳадаги тадбиркорлар йиғилиб, кунгабоқар етиштириш ва қайта ишлашдаги қувват аниқ ҳисоблаб чиқилиши кераклигини айтди. Агар корхоналарда далалардаги кунгабоқарларни тўлиқ қайта ишлашга имконият етарли бўлмаса, ортиқча маҳсулотни экспорт қилиш самаралироқ экани таъкидлади.
Изоҳ (0)