Буюк Хитой девори ҳақида эшитган бўлсангиз керак. У қадимги Хитойда қурилган энг йирик меъморий ёдгорлик ҳисобланади. Девор милоддан аввалги 4–3-асрларда Шимолдаги хун қабилаларидан ҳимояланиш учун барпо этилган.
Ўтган асрнинг 70 йилларидан бошлаб Хитой Шимолдаги энг йирик ўзига хос душманини енгиш учун кураш бошлади. Гап шундаки, Хитойнинг шимолида дунёда катталиги бўйича учинчи ўринда турувчи – Гоби саҳроси мавжуд бўлиб, у Хитой учун экологик жиҳатдан том маънода катта хавф ҳисобланади. Чунки вақт ўтиб борган сари қум саҳросининг ҳудуди кенгайиб, яйловли ерлар деградацияга учраб, чўлланиш даражаси кескин ошиб кетаётган эди.
Ушбу офатга қарши курашиш учун 1970 йилда Хитой “Буюк яшил девор” лойиҳасини ишлаб чиқди. Хитой ҳукумати ўз олдига 2050 йилгача Германиянинг майдонига тенг бўлган, яъни 350 минг квадрат километрга яқин ҳудудни кўкаламзорлаштиришни мақсад қилиб қўйди.
1979 йилда Хитойда 12 март миллий дарахт экиш куни деб эълон қилинди. Маълумотларга кўра, 1982 йилдан то 2021 йилгача Хитой фуқаролари ихтиёрий равишда бутун кенг мамлакат бўйлаб тахминан 78,1 миллиард туп дарахт экишган. 2021 йилда COVID-19 пандемияси бўлишига қарамай, “Буюк яшил девор” лойиҳада 550 миллиондан ортиқ киши иштирок этган ва 200 миллиондан ортиқ туп дарахт ўтказилган.
Хитой ҳозирда ўрмон майдони ва ўрмон қопламининг ўсиши бўйича дунёда биринчи ўринда туради. Бу сўнгги ўн йил ичида дунёдаги янги ўрмонлар майдонининг чорак қисмини ташкил қилади.
Хитойнинг миллий ўрмон хўжалиги ва яйловларни бошқариш маъмурияти маълумотларига кўра, охирги 10 йил ичида ўрмон экилган майдонларнинг умумий ҳажми 64 миллион гектарга етган бўлиб, шу вақт ичида 11 миллион гектар яйлов яхшиланган ҳамда 800 минг гектардан ортиқ сув-ботқоқликлар қўшилган ёки қайта тикланган.
Сўнгги йилларда Хитой миллий боғлар негизида қўриқхона ҳудудлари тизимини яратди. Масалан, Хитойнинг шимолидаги Сайханба миллий боғини олайлик. У бир вақтлар императорлар ов қиладиган маскан бўлган. Бироқ ХХ аср ўрталарига келиб катта ўрмон тақир чўлга айланиб қолган.
Уч авлоднинг изчил саъй-ҳаракатлари туфайли Сайханба 76 минг гектардан иборат бўлган ўрмон ва қўриқхонага айланди. Ҳозирда Сайханба ўрмон хўжалиги йиллар давомида туризм, дарахт экиш ва шамол энергияси ишлаб чиқаришга таяниб ўз иқтисодиётини ривожлантириб келади. Маълумотларга кўра, экологизация сектори йилига 600 миллион юан даромад келтиради. Бу тахминан 84,39 миллион АҚШ долларига тенг.
Миллионлаб дарахт экиш ва уни яхши парвариш қилиш ҳисобига Хитойда ўрмон боғлари машҳур сайёҳлик масканларига айланди. Бугунги кунда Хитойда ўрмон боғлари саноатининг учинчи устуни ҳисобланади. 2016—2020 йиллар давомида Хитой ўрмонлари 7,5 миллиард сайёҳни ўзига жалб қилган.
Ҳозирда Хитой 2035 йилга бориб ўзидаги ўрмон қопламини 26 фоизга етказиш ва 2050 йилга бориб ўрмон хўжалиги бўйича дунёда етакчи давлатга айланиш мақсадини кўзлаган ҳолда экологик сиёсатни олиб бормоқда.
Изоҳ (0)