Россиянинг Украинага қарши уруши Ғарбнинг тезроқ қўшимча қурол ишлаб чиқаришдаги камчиликларини фош қилди. Бу ҳақда The Wall Street Journal хабар берди.
Мисол учун, Оқ уй ҳаво ҳудудини ҳимоя қиладиган битта NASAMS ракета тизимини ишлаб чиқариш учун икки йил керак бўлади. Энди эса Ғарбга нисбатан потенциал таҳдидлар сони ортиб бораётгани сабабли юқоридаги техникаларга бўлган талаб ҳам кескин ошди, буюртмалар вақти-вақти билан кўпайиб бормоқда.
“Мен ҳеч қачон бундай катта талабни кўрмаганман”, — дейди Норвегиянинг Kongsberg Defense & Aerospace компаниясининг мудофаа бўлими президенти Эйрик Ли.
WSJ маълумотларига кўра, бу талабни тезроқ қондира олмасликнинг асосий муаммоси шундаки, замонавий қуроллар ниҳоятда мураккаб ва кўпинча минглаб қисмларни талаб қилади.
“Kongsberg, аксарият Ғарб мудофаа компаниялари сингари, ўзининг қуролланиш тизимларини лойиҳалаштиради ва йиғади, лекин аксар компонентларни ишлаб чиқармайди. Завод маҳсулотларига 1500 дан ортиқ етказиб берувчилар ўз ҳиссасини қўшади. Биргина NASAMS таъминот занжири мингдан ортиқ компаниялардан иборат ва икки қитъада АҚШнинг RТХ мудофаа пудратчиси, илгари Райтҳеон Technologies номи билан қурилган”, — дейилади хабарда.
Бундан ташқари, мудофаа саноати ҳам узоқ давом этган ишчи кучи танқислигига дуч келмоқда. Ҳарбий таҳлилчилар фикрича, мудофаа бюджети юқори бўлишига қарамай, Ғарб Корея урушидан бери қурол-яроғ етказиб беришда шундай чекловларга дуч келмаган:
“Биргина Ғарбнинг ўнта йирик мудофаа компаниясининг ўзида 730 миллиард доллардан ортиқ буюртма портфеллари мавжуд, бу талаб ўсишни бошлаган 2017 йил охирига нисбатан 57 фоизга кўп”.
Ғарбда қурол етишмаслиги — сабаблар
Айни пайтда АҚШ ва НАТОнинг етакчи расмийлари қурол тақчиллиги уларнинг ҳарбий салоҳиятига таъсир қилишидан хавотир билдирмоқда. F-35 қирувчи самолётлари, янги ўқув ва ёнилғи қуйиш самолётлари, шунингдек, АҚШнинг сўнгги самолёт ташувчи кемаларини етказиб беришда ҳам узоқ кечикишлар мавжуд.
Ғарбнинг қурол ишлаб чиқариш қобилиятининг катта қисми, асосан Европада. Бу Совуқ урушдан кейинги мудофаа бюджетини қисқартириш ва деиндустриализация сабабли узилган. Мудофаа бўйича маслаҳатчи Николас Драммонд Совуқ уруш пайтида йилига 400 тагача танк ишлаб чиқариши мумкин бўлган немис компанияларини мисол қилиб келтирди, аммо улар ҳозир йилига атиги 50 тагача танк ишлаб чиқаради.
Россия ва Хитой Ғарбдан олдинда
Шунингдек, Россия ва Хитой ракеталарга қарши мудофаа тизимларининг бир қисми бўйича АҚШ ва Европадан олдинда эканлиги қайд этилган. Америка ва Европанинг гипертовушли ракетага қарши мудофаа тизимлари камида 10 йил хизматга кирмайди, дея қўшимча қилади WSJ.
Халқаро стратегик тадқиқотлар институти маълумотларига кўра, Россия ва Хитой биргаликда 5020 га яқин “ер-ҳаво” русумли ракета тизимларига эга, АҚШ, Европа ва Японияда эса 3200 га яқин.
Хитой ва Россиядаги мудофаа компаниялари асосан давлатга тегишли, шунинг учун улар тижорат босимига камроқ мойил ва кенг маҳаллий таъминот занжирларига эга. Натижада, таҳлилчиларнинг ҳисоб-китобларига кўра, Хитойнинг захиралари 1996 йилдаги бир неча оддий баллистик ракеталардан 3000 дан ортиқ баллистик ва қанотли ракеталарга етган.
Изоҳ (0)