Ўзбекистонда Tax Gap амалиёти тақиқланди

Ўзбекистон қўшилган қиймат солиғини қоплаш (қайтариш)да солиқ узилиши коэффициентини қўллаш (Tax Gap) амалиёти тақиқланди. Бу ҳақда Солиқ қўмитаси хабар берди.

Қайд этилишича, 2023 йил бошида ҚҚС суммасини қайтаришнинг асослилиги юзасидан камерал солиқ текширувини ўтказиш муддати 30 кунгача қисқартирилган.

Шунингдек, ҚҚС бўйича махсус рўйхатдан ўтказилганлиги тўғрисидаги гувоҳноманинг амал қилишини тўхтатиб туриш тартиби бекор қилинди. Аввал тасдиқланган 13 та мезондан камида биттаси аниқланганда ҚҚС гувоҳномасининг амал қилиши тўхтатиб турилган. 

Эндиликда фақат битта ҳолатда амалга оширилаётган битимлар харид қилинаётган ва реализация қилинаётган товарлар (хизматлар) номенклатурасига номувофиқ бўлган ҳолатларда ҚҚС гувоҳномасининг амал қилиш муддати тўхтатиб турилиши мумкин. Қолган барча ҳолатларда ҚҚС гувоҳномасининг амал қилишини тўхтатиб туриш тартиби бекор қилинди.

Бундан ташқари, фойда солиғи бўйича ҳар ой бўнак тўловларини тўлаши лозим бўлган тадбиркорлик субъектлари даромадининг чегаравий миқдори 5 миллиард сўмдан 10 миллиард сўмга оширилди.

Камерал солиқ текшируви жараёнида қуйидагилар тақиқланди:

• солиқ тўловчининг ҳудудига кириш;
• солиқ тўловчининг ҳудудини ва биноалрини кўздан кечириш;
• солиқ тўловчидан ҳужжатларни талаб қилиб олиш ва уни чақиртириш;
• солиқ тўловчининг ҳужжатлари ва буюмларини олиб қўйиш.

ҚҚСни қоплаш (қайтаришда) ўтказиладиган камерал солиқ текшируви бундан мустасно.

18 август куни тадбиркорлар билан ўтказилаётган очиқ мулоқотда Шавкат Мирзиёев содда солиқ маъмурчилиги ва бюрократиясиз қулай муҳит яратиш борасида муҳим ташаббусларни илгари сурганди. Ўтказилган сўровларда қўшилган қиймат солиғи тўловчиларнинг 70 фоизи ушбу солиқни қайтаришда солиқ узилиши коэффициентини қўллаш, яъни Tax Gap тизими адолатсиз эканини билдирган. Солиқ тизимидаги коррупция билан боғлиқ шикоятлар ҳаддан ташқари кўпайиб кетгани ҳам айнан Tax Gap билан боғлиқ.

“Олаётган ойликларингни оқламаяпсизлар, халққа, тадбиркорга ёрдам бермаяпсизлар, тўсиқ бўляпсизлар. Мана, Tax Gap деган бало буларни қандай қийнаяпти, коррупцияга сабаб бўлаётгани учун тикка туриб қарсак чаляпти”, — деганди президент Солиқ қўмитаси раиси Шерзод Кудбиевга.

Ўшанда давлат раҳбари 1-октябрдан бошлаб, қўшилган қиймат солиғини қайтаришда солиқ узилиши коэффициентини қўллаш амалиёти, яъни Tax Gap бекор қилинишини маълум қилган эди.