Украинада Алексей Резников ўрнига янги мудофаа вазири Рустем Умеров тайинланиши кутилмоқда. Умеров Россия билан музокараларда қатнашган. Резников истеъфосига қандай омиллар сабаб бўлди, Умеровнинг тайинланиши фронтдаги вазиятга таъсир қиладими? Бу ҳақда Meduza мақола чоп этди.
Алексей Резников Украина мудофаа вазири лавозимини тарк этди. Бу ҳақда Украина етакчиси Владимир Зеленский урушнинг 557-куни якунлари бўйича ўз мурожаатида маълум қилди.
“Мен вазирликка янги ёндашувлар ҳамда ҳарбийлар билан ва, умуман, жамият билан ҳам ҳамкорлик қилишнинг бошқа форматлари керак, деб ҳисоблайман”, — деди Украина президенти.
Вазирликни 2021 йил ноябридан бери бошқариб келган Резников 4 сентябрь куни эрталаб расман истеъфога чиқиш ҳақида ариза берди.
“Украина халқига хизмат қилиш ва сўнгги 22 ой давомида, Украинанинг замонавий тарихидаги энг оғир даврда Украина армияси учун ишлаш шараф бўлди”, — деди у.
Резниковнинг мудофаа вазири сифатидаги асосий ютуқларидан бири — ғарбдаги иттифоқчилар фикрини ўзгартира олгани бўлди. Россия босқини олдидан у АҚШга бориб, Россия авиациясига қарши курашиш учун Stinger ҳаво мудофаа тизимини сўраганида, унга: “Йўқ, Алексей, бунинг иложи йўқ” деб жавоб беришган. Аммо орадан ярим йил ўтиб, Украинадаги урушда ҳатто Ғарб танклари қатнашишни бошлади, Киев Американинг F-16 қирувчиларини ҳам олиши кутилмоқда.
Рустем Умеров янги мудофаа вазири бўлади. Унинг номзодини Зеленский илгари сурди. Умеровнинг ўзи аллақачон Украина Давлат мулки жамғармаси раҳбари лавозимидан истеъфога чиқиш ҳақида ариза берган. Олий Рада уни навбатдаги ялпи мажлисда кўриб чиқади. Умеров — келиб чиқиши қрим-татар украиналик тадбиркор. Унинг оиласи 1944 йилда Қримдан Марказий Осиёга кўчириб юборилган. Умеров 1982 йил Самарқанд вилоятининг Булунғур туманида туғилган. 1980 йиллар охирида қрим-татарларни ватанига қайтариш бошланганида, Умеровлар оиласи Қримга қайтишга муваффақ бўлган.
У “Қрим татарлари жамияти” жамоат ташкилотининг асосчиларидан бири, шунингдек, қрим-татар халқи етакчиси Мустафо Жемилевнинг маслаҳатчиси бўлган. 2019 — 2022 йилларда Умеров Олий Раданинг “Овоз” фракциясидан депутат бўлган, кейин эса Давлат мулки жамғармасини бошқарган.
“Бабел” маълумотларига кўра, Умеров дон битимини ишлаб чиқишда иштирок этган, шунингдек, асирларни алмашиш билан шуғулланган. 2022 йил баҳорида расмий Украина делегацияси таркибида Умеров Россия билан Беларусь ва Туркиядаги музокараларнинг бир неча раундида қатнашган. Агентликнинг хабар беришича, 2022 йилнинг март ойида Умеров заҳарланган ва бир муддат делегация таркибидан чиқиб кетган.
Истеъфодан сўнг Резников Украинанинг Лондондаги элчиси бўлиши кутилмоқда. Бу ҳақда истеъфодан бир неча кун олдин украиналик манбалар, жумладан, депутат Ярослав Железняк ҳам хабар қилганди. Собиқ мудофаа вазирининг ўзи бундай имкониятдан “хабари йўқ”лигини айтди.
Мудофаа вазирининг ўзгариши — Россиянинг мамлакатга кенг кўламли босқини бошланганидан бери Украина ҳукуматида содир бўлган энг йирик ўзгаришдир, деб таъкидлайди The New York Times. Резниковнинг истеъфоси, шунингдек, вазирликдаги коррупция можаролари ва ҳал қилувчи паллага кирган Украина қарши ҳужуми фонида содир бўлди.
Резниковнинг истеъфога чиқиши ҳақидаги маълумотлар биринчи марта 2023 йил бошида Украинада коррупция можаролари туфайли бир неча юқори мартабали амалдорлар, жумладан, мудофаа вазири ўринбосарлари ишдан бўшатилиши ортидан пайдо бўлганди. Кейинги бир неча ой ичида Украина Мудофаа вазирлиги томонидан ҳарбийлар учун озиқ-овқат ва ўқ-дорилар юқори нархларда сотиб олингани билан боғлиқ бир қатор жанжаллар маълум бўлди ва Резниковнинг истеъфоси ҳақида яна гапирилди. NYT’нинг Украина президенти офисидаги манбасига кўра, Мудофаа вазирлиги раҳбариятидаги ўзгаришлар учта сабабга кўра содир бўлган: Украина ҳукумати узоқ давом этган уруш туфайли янги ҳарбий раҳбарият зарур деб ҳисоблайди, Резников коррупция можаролари фонида фуқаролик жамияти ва оммавий ахборот воситалари томонидан танқид қилинди, бундан ташқари, унинг ўзи нафақага чиқиш истагини билдирди.
Мудофаа вазирининг ўзгариши фронтдаги вазиятга жиддий таъсир кўрсатиши даргумон. Украина Мудофаа вазирлиги армияни ресурслар билан таъминлаш ишларини олиб боради — хусусан, сафарбарликни ташкил қилади ва қурол-яроғ етказиб бериш бўйича музокараларда қатнашади. Ресурсларга бўлган эҳтиёж Бош штаб томонидан белгиланади, улардан жанг майдонида фойдаланиш эса Украина Қуролли кучлари Олий Бош қўмондони томонидан амалга оширилади. Бевосита уруш майдонида жанг қилаётганлардан фақат Бош разведка бошқармаси (ГУР) Мудофаа вазирлигига тўғридан тўғри бўйсунади.
Изоҳ (0)