Бугунги кунда бутун дунёда, жумладан, Ўзбекистонда ҳам “Яшил энергетика”га катта аҳамият қаратилмоқда. Ҳукумат томонидан бизнес эгалари ва аҳоли учун қуёш панелларидан фойдаланиш бўйича бир қатор имтиёзлар тақдим қилиняпти.
Шу билан бирга, қуёш электр станцияларининг оммавийлиги ошиши билан ушбу қурилмаларнинг инсон саломатлиги ва атроф-муҳитга таъсири ҳақида кўплаб саволлар туғилади. Қуёш панеллари инсон саломатлиги ва атроф-муҳит учун хавфсизми? Қуйида ана шундай саволларга жавоб топишга уриниб кўрамиз.
Қуёш панеллари инсон соғлиғи учун безарарми?
Кўпчиликни қизиқтирган саволга ҳозироқ жавоб бериш мумкин: қуёш панеллари соғлиқ учун безарар. Бундай қурилмаларнинг инсон ёки ҳайвонлар саломатлиги учун хавф туғдириши ёки уларнинг атроф-муҳитга салбий таъсирини тасдиқловчи тадқиқотлар мавжуд эмас.
Ҳозирги вақтда қуёш панеллари ишлаб чиқариш учун кремний (кремний асосидаги юпқа плёнкали батареялар), кадмий теллурид, шунингдек, галлий асосидаги контцентратор батареяларидан фойдаланилади. Панелларни тайёрлаш ва утилизация қилишда хавфсизлик қоидаларига амал қилинса, бу ҳолатда инсон ва атмосферага зарар етмайди.
Ёнғин хавфи: қуёш панеллари хавфсизми?
Кўпчиликда бинонинг томида қуёш панелини ўрнатиш ёнғин хавфини оширадими, деган савол туғилиши мумкин. Олимларнинг аниқлашича, қуёш панеллари чақмоқни “ўзига тортади” деган тушунча нотўғри. Чақмоқ пайтида қуёш модуллари билан жиҳозланган бино панеллар ўрнатилмаган бино билан бир хил даражада электр зарядига дучор бўлади. Яна ўша юқоридаги гап: қуёш панелларини ўрнатиш жараёнида техника хавфсизлигига риоя қилинса, ҳеч қандай муаммо кузатилмайди.
Экология ва атроф-муҳитга таъсири
Қуёш панеллари ҳақидаги энг кенг тарқалган хавотирлардан бири уларнинг табиатга салбий таъсири ҳақидаги хавотирдир. Қуёш фермалари ва экология бир-бирига душман эмас. Аксинча, қуёш панелларидан фойдаланиш давомида атмосферада “углерод изи” камроқ кузатилади. Қуёш панели 1 кВт соат энергия ишлаб чиқариши жараёнида атиги 50 г карбонат ангидрид ҳосил қилади. Таққослаш учун, худди шундай миқдорда энергия олиш учун кўмирдан фойдаланилганда, 1000 г карбонат ангидрид ажралиб чиқади!
Муддати тугаган қуёш панелларини утилизация қилиш ҳам атроф-муҳитга зарар етказмайди. Бу жараёнда фотоэлектрик модулларни демонтаж қилиш, сақлаш ва қайта ишлаш бўйича қатъий талабларга амал қилинса кифоя.
Юқорида кўриб ўтганимиздек, тобора кўпайиб бораётган қуёш фермалари зарарли бўлиши мумкинлиги ҳақидаги хавотирларга асос йўқ.
Ишлаб чиқариш жараёнида юқори сифатли хом ашёлардан фойдаланилса, шунингдек, ўрнатиш, фойдаланиш ва утилизация қилиш вақтида белгиланган талабларга риоя қилинадиган бўлса, қуёш панеллари юқори даражадаги хавфсизликни кафолатлайди.
Изоҳ (0)