Гаагада Украинанинг Россияга қарши даъвоси юзасидан тарихий суд бўлиб ўтмоқда

6 июнь, сешанба куни Гаагадаги Халқаро судда Украинанинг Россияга қарши даъвоси моҳияти бўйича биринчи суд тингловлари бўлиб ўтди. Даъво аризаси Россиянинг икки халқаро конвенция – терроризмни молиялаштиришга қарши кураш ва ирқий камситишнинг ҳар қандай шаклига барҳам бериш тўғрисидаги конвенцияларни эҳтимолий бузгани билан боғлиқ. Тингловларнинг биринчи куни якунида Украина Ташқи ишлар вазирлигининг махсус топшириқлар бўйича элчиси Антон Кориневич Гаагадаги учрашувни олти йиллик ишнинг кулминацияси деб атади. Бу Украинанинг Россияга қарши қўзғатган биринчи иши бўлиб, у ниҳоят халқаро судда моҳиятан кўриб чиқиш босқичига етди, дейди элчи.

Ишнинг моҳияти бўйича тингловлар 8, 12 ва 14 июнь кунлари давом этади, ундан кейинги босқичда эса ҳукм чиқарилади. БМТ судида қарор қабул қилиш камида бир неча ой вақт олиши кутилмоқда. Халқаро суд қарорига амал қилиш ҳар икки томон — Россия ва Украина учун мажбурийдир.

6 июнь куни Украина томони Гаагадаги ўн беш нафар судьяга ўз далилларини тақдим этди. Йиғилишнинг биринчи қисмида адвокатлар Донбассдаги россияпараст айирмачиларнинг тинч аҳоли ўлими ва жароҳатланишига олиб келган хатти-ҳаракатларини, жумладан 2014 йилда Донбассда Малайзиянинг Boeing самолёти уриб туширилгани, Краматорск ва Мариуполдаги турар жойларни, Волноваха яқинидаги йўловчи автобусини ўққа тутгани, Харьковдаги митинг ва тунги клубда портлашлар содир этилгани бўйича далилларни кўриб чиқди. 

Украина томони бу фожиали воқеаларнинг барчаси Россиянинг Донбассдаги айирмачиларни атай қурол-яроғ билан таъминлагани, сепаратистик қуролли гуруҳларни молиялаштириш бўйича тергов масалаларида Киев билан ҳамкорлик қилишдан бош тортгани учун содир бўлганини таъкидламоқда. Россиянинг ёзма равишда тақдим этган қарши далилларини адвокатлар “ҳақиқатга мос келмайдиган ва тасдиқланмаган” деб атади. “Россия терактларнинг олдини олиш бўйича амалий чоралар кўрмаган”, — дейди адвокат Кловис Тревино.

Суд тингловининг иккинчи қисми Россияни аннексия қилинган Қримда қрим-татарлар ва этник украинларга қарши тизимли равишда ирқий камситиш чораларини қўллаш, жумладан одам ўғирлаш, қотиллик, судсиз тинтув ва ҳибсга олишлар ҳамда украин ва қрим-татар тилларини ўқитишни чеклашда айблашга бағишланди.