Овқат ҳазм қилиш органларининг ҳолати кўплаб омилларга боғлиқ. Аммо биринчи навбатда нима еб-ичаётганимизга. Ошқозон-ичак тракти муаммолари — оғриқ ва ноқулайлик баъзан соғлом овқатлардан ҳам пайдо бўлиши мумкин. Шу боис диетангизга алоҳида эътибор қаратиш лозим.
Албатта, вақти-вақти билан зарарли ва шу билан бирга, мазали бўлган таомлар, фастфудлар истеъмол қилишингиз табиий. Асосийси, буни тез-тез такрорланувчи одатга айлантирмасликдир. Бундан ташқари, овқат ҳазм қилиш нуқтаи назаридан зарарсиз кўринадиган, аммо овқат ҳазм қилиш трактини ҳалокатга олиб борадиган турли тоифадаги озиқ-овқатлардан қочиш керак.
Гастроэнтеролог Сармед Сами ушбу 3 та озиқ-овқат тоифасидан, айниқса, эҳтиёт бўлишга чақиради. Мутахассис уларни умуман истеъмол қилмасликни ва “тоза” таркибга эга бўлган соғлом аналогларини қидиришни тавсия қилади.
Қайта ишланган гўшт
Колбаса, сосиска, умуман қайта ишланган турли-туман гўшт турлари бутун дунёдаги миллионлаб одамлар нонуштасининг ажралмас қисмидир. Ушбу тоифадаги озиқ-овқатнинг тузи юқори бўлганлиги сабабли хавфлидир: тузни кўпайтириш ичакдаги лактобактерияларнинг маълум штаммларини йўқ қилади.
Аммо қайта ишланган гўшт маҳсулотларининг асосий зарари уларнинг таркибидаги нитрат ва нитритлардир. Ичакларга тушгач бу моддалар нитрозаминларга айланади. Бу колоректал саратон ривожланишини қўзғатадиган бирикма ҳисобланади.
“Бундан ташқари, колбаса таркибидаги ёғларнинг кўп миқдори зарарли бактерияларнинг кўпайишига олиб келиши ва ичакларда яллиғланишни келтириб чиқариши мумкин”, — деб қўшимча қилади доктор Сами.
Юқори даражадаги ёғли сут маҳсулотлари
Сут оқсил ва калсийга бой, аммо ҳамма учун эмас. Аввало, бу лактоза интолеранси билан боғлиқ — гастроэнтерологнинг ҳисоб-китобларига кўра, бу ҳолат катталарнинг деярли 90 фоизида у ёки бу даражада учрайди.
Албатта, эрталабки қаҳваларда озгина сут ёки қаймоқ зарар келтириши даргумон. Аммо агар тез-тез ошқозонингизда оғриқни ҳис қилсангиз, дам бўлиб, метеоризмдан азият чексангиз, сут маҳсулотларини диетангиздан чиқариб ташлашга ҳаракат қилинг ва қандай ўзгаришлар юз беришини кузатинг.
Мутахассиснинг фикрича, ёғ миқдори юқори бўлган сут маҳсулотлари, масалан, қаймоқ, сариёғ ва қаттиқ пишлоқлар овқат ҳазм қилишга салбий таъсир қилади.
“Тўйинган ёғнинг юқори миқдори ичакда сафро кислоталари ишлаб чиқаришни кўпайтиради, бу бутун ошқозон-ичак трактининг микробиомасига таъсир қилади ва бифидобактерияларни камайтиради”, — деб тушунтиради шифокор.
Тайёр овқатлар
Ҳа, бу ҳамма учун қулай ва кўп вақтни тежайди. Аммо туз, шакар, сариёғ ва консервантлар кўп бўлмаган тайёр овқатларни топиш деярли имконсиз. Кўчилик тушлик ёки кечки кечки овқатга куч сарфламаслик учун кўпинча тайёр таомлар сотиб олишни маъқул кўради. Бунда овқат ҳазм қилиш тизимига қанча ингредиентлар зарар етказишини тасаввур қилишнинг ўзи қўрқинчли.
“Бундай юқори даражада қайта ишланган овқатлар организмдаги метаболик жараёнларни ўзгартиради. Бундай озиқ-овқатларга бой парҳез бора-бора 2-тоифа қандли диабет, юрак-қон томир касалликларини келтириб чиқаради”, — дея хулоса қилади Сармед Сами.
Изоҳ (0)