• Профилга Кириш
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12692.42
    • RUB158.44
    • EUR14511.24
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +24°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Саломатлик

    Руҳий дам олиш: инсонга нима учун зарур ва уни қандай ташкил қилиш керак?

    Биз ўзимизни ортиқча зўриқтирамиз ва миянинг тикланишига йўл қўймаймиз. Бу кайфиятнинг тушиши, хотира ва маҳсулдорлик пасайишига олиб келади.

    Нима учун дам олиш зарур?

    Мияни ортиқча маълумотга тўлдирамиз

    Миямиз кун давомида кирувчи маълумот ва суҳбатларни соатлаб қайта ишлайди. Агар сиз унинг дам олишига йўл қўймасангиз, кайфиятингиз, маҳсулдорлик ва соғлиғингиз ёмонлашади. Шу боис ақлий дам олиш жуда зарур. Диққат жамланмаган ва ташқи дунё билан ўзаро алоқада бўлмаган даврларда ўй-фикрлар тарқалиб кетади.

    Аммо биз бундай дам олиш учун камроқ вақт ажратамиз. Флоридадаги Циркад тиббиёт маркази директори Метью Эдлунд “Одамлар ўзини машинага ўхшатади. Улар мунтазам равишда ўзларини ортиқча зўриқтиради ва меъёрдан ортиқ ишлайдилар”, — дейди.

    Узоқ иш вақти ёки уй ишлари билан ўтказилган тиғиз кундан кейин “зомби” ҳолатига тушиб қолганингизни эсланг. Бу пайтда сиз ҳатто ўйлашга қийналасиз, муҳим нарсаларни унутасиз, хатога йўл қўясиз ва кутганингиздан камроқ иш қиласиз. Доимий стрессли ҳаёт тарзи самарадорлик, ижодкорлик ва бахтга таъсир қилади.

    “Мия дам олиши керак”, — дейди етакчилик, иш ва ҳаёт мувозанати ҳақидаги китоб муаллифи Стюарт Фридман. “Ақлий фаолиятдаги танаффусдан сўнг, ижодий фикрлаш яхшиланади, қарор қабул қилишингиз осонроқ бўлади ва ўз фаолиятингиздан завқлана бошлайсиз”.

    Миянинг тикланишига йўл қўймаймиз

    Мия иккита асосий иш режимига эга. Биринчиси ҳаракатга йўналтирилган. Бунинг ёрдамида диққатимизни вазифаларга қаратамиз, муаммоларни ҳал қиламиз ва кирувчи маълумотларни қайта ишлаймиз. Бу ишлаётганимизда, телевизор кўрганимизда, Instagram саҳифаларини кўздан кечирганда ёки бошқа маълумотлар билан ўзаро алоқада бўлганимизда юз беради.

    Бундан ташқари, мияда пассив ишлаш (СПРРМ) тизими мавжуд. Бу ҳаракатсиз ҳолатимизда, хаёлга чўмганда ёки ички оламимизга шўнғиганимизда ёқилади. Агар китоб ўқиётган бўлсангиз ва бирдан охирги икки саҳифани эслай олмаётганингизни сезсангиз, бу сизнда СПРРМ фаоллашгани ва бегона нарсалар ҳақида ўйлаётганингизни англатади. Сиз бу ҳолатда соатлаб қолишингиз мумкин, масалан, ўрмон бўйлаб сайр қилганда айнан шу режим фаол ишлайди.

    СПРРМ ҳар куни қўлланилиши керак: у миянинг тикланишига ёрдам беради. Нейропсихолог Мери Хелен Иммордино-Янгнинг сўзларига кўра, пассив ишлаш режими туфайли биз маълумотларни бирлаштирамиз, ўзимизни англаймиз ва ҳаётимизда нима содир бўлаётганини тушунамиз. Бу бевосита яхши соғлиқ ва ижодкорлик билан боғлиқ.

    Тадқиқотчиларнинг фикрича, ёзувчи ва физиклар ишга боғлиқ бўлмаган фаолият билан шуғулланаётганда ижодий ғояларнинг камида 30 фоизига эга бўладилар. Бундан ташқари, СПРРМ хотираларни шакллантиришда муҳим рол ўйнайди. Бу ҳолат уйқуга кетишдан олдин фаоллашади.

    Руҳий дам олиш қандай ташкил қилинади?

    Кун давомида бир неча марта танаффус қилиниши керак. Стюарт Фридман ҳар 90 дақиқада ёки чарчаган, диққатни жамлай олмай, вазифалардан қолиб кета бошлаганингизда дам олишни маслаҳат беради. “Энг муҳими, дам олиш маҳсулдорлигингизни пасайтирадиган ҳашамат деб ўйлашни бас қилинг”, — дейди Иммордино-Янг. Аксинча тескариси.

    Ақлий меҳнат талаб қилмайдиган ишларни бажаринг

    Идишларни ювиш, боғдорчилик, сайр қилиш, тозалаш ва бошқа шунга ўхшаш вазифалар СПРРМни фаоллаштириш учун қулай вақтдир.

    Телефонни узоқроққа қўйинг

    Кўпчилик телефонни фақат зерикканликдан қўлига олади, аммо бу одат дам олишга имкон бермайди. Смартфонингизни узоқроққа қўйишга ҳаракат қилинг ва у сизни чалғитмасин. Масалан, навбатда турганингизда ёки кимнидир кутаётганингизда. Буни қандай ҳис қилаётганингизга эътибор беринг. Эҳтимол, дастлаб сиз асабийлашарсиз, лекин тез орада атрофингиздаги дунёга эътибор беришни ёки фикрларга чўмишни бошлайсиз.

    Ижтимоий тармоқлар учун камроқ вақт сарфланг

    Ижтимоий тармоқлар руҳий ҳордиқ чиқаришга тўсқинлик қилади. Бундан ташқари, улар бировнинг ҳаёти ҳақида нотўғри тасаввур уйғотади, чунки биз фақат идеал расмни кўрамиз. Булар қайғули хабарлар билан бирга қўшилиб стрессни келтириб чиқаради.

    Бир неча кун давомида ижтимоий тармоқларда қанча вақт сарфлаётганингизни ва бу ҳолатда ўзингизни қандай ҳис қилишингизни кузатиб боринг. Улардаги вақтни, масалан, кунига 45 дақиқага чекланг. Ёки дўстларингиз рўйхатини фақат сиз билан бирга вақт ўтказишни ёқтирадиганлар билан қисқартиринг.

    Тез-тез табиат қўйнига чиқинг

    Паркда сайр қилиш шаҳарда сайр қилишдан кўра яхшироқдир. Шаҳарда доимо чалғитувчи нарсалар билан ўралганмиз: светофорлар, автомобиллар, одамлар. Бизни қушлар овози, баргларнинг шитирлаши ва шу каби бошқа табиий товушлар тинчлантиради. Бундай шароитда дам олиш ва тарқоқ фикрларингиздан воз кечиш осонроқ.

    Айни дақиқаларга эътиборли бўлинг

    Танангиздаги турли хил мушакларга эътибор қаратишга ҳаракат қилинг. Ҳар бир мушак учун 10-15 сония вақт беринг. Ёки ҳар сафар бирор нарса ичганингизда, таъми ва ҳиссиётига диққат қилинг. Бундай ҳаракатлар мия учун кичик танаффусдир.

    Ўзингиз ёқтирган нарсани бажаринг

    СПРРМни фаоллаштириш руҳий дам олишнинг ягона йўли эмас. Бундан ташқари, диққатни жамлашни талаб қилса ҳам ўзингиз ёқтирган нарсаларни қилиш фойдалидир. Масалан, китоб ўқиш, теннис, чолғу асбобини чалиш, концертга бориш ҳам руҳий тикланишингизга ёрдам беради. Шундай экан қандай машғулотлар сизга энергия бериши ҳақида ўйлаб кўринг ва уларга вақт ажратишни унутманг.

    26.04.2023, 15:30   Изоҳ (0)   6662
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Чарчоқ ва ҳолсизликнинг энг кенг тарқалган 11 сабаби

    28.03.2023, 13:30

    Энергияни “ўлдиради”: чарчоқ ва уйқучанликка олиб келадиган 8 хил озиқ-овқат

    03.04.2023, 13:25

    Чарчоқни ҳис қилмаслик учун қайси маҳсулотларни истеъмол қилиш керак?

    09.04.2023, 10:31

    Остеопат маслаҳати: бош айланишидан қандай халос бўлиш мумкин?

    26.04.2023, 11:30

    Нима учун тилла узук тақилган бармоқ қорайиб қолади: сабаб ва бартараф этиш чоралари

    25.04.2023, 11:49

    Рациондан чиқариб ташланг: қандли диабет хавфини оширадиган 4 хил одатий озиқ-овқат

    25.04.2023, 09:30
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Ақлли диверсификация: нима учун керак ва капитални қандай тақсимлаш лозим? 


    STEM ва бизнес йўналишидаги қизлар учун TBC Bank'дан таълим грантлари — Ўзбекистонда гендер тафовутини камайтириш йўлида янги қадам


    Энди Ucell иловасида Yandex Music'ни тинглаш мумкин 


    American University оf Technologyʼда бакалаврлар учун очиқ эшиклар куни


    Авваллари хуфиёна иқтисодиётда фаолият юритган эшитиш ва гапиришда муаммоси бор инсонлар энди расмий секторга қўшилиб, Пойтахт Паркинг жамоасининг бир қисмига айланди


    ZARMED Университети: 200 та грант сизни кутмоқда


    “Бизнесни ривожлантириш банки” БМТ Тараққиёт Дастури билан ҳамкорлик қилади


    InfinBANK ва Kwikpay: уйингизга комиссиясиз ва меҳр билан халқаро пул ўтказмалари


    SonetUzStyle танловида иштирок этиш учун аризалар қабули 15 августгача узайтирилди


    BYD SEALION 7: Флагман электр SUV — шаҳар кўчаларида янги етакчи 


    Тошкентда CRYPTO О₂ форуми бўлиб ўтди: Технология, финтеч ва тартиб‑қоидалар муҳокама қилинди 


    Қўнғироқлардан мобил интернетга: Тошкент мобил алоқадан фойдаланиш моделини қандай ўзгартирмоқда


    AKFA энергия тежовчи ромлари: иқлимга мослаштирилган, қулайликни кўзлаган 


    AVO bank алоқа маркази: инновациялар ва янги хизмат даражаси 


    ОКМКда маҳаллий думпкарлардан фойдаланилади 

     

    Тавсия этамиз

    Трампнинг Фаластинга нисбатан нохолис сиёсати: АҚШ ЮНЕСКО аъзолигидан нега чиқяпти?

    2 август, 18:35

    Камчаткадаги ҳодиса ягона эмас: сўнгги 120 йилда рўй берган энг кучли мегазилзилалар

    1 август, 18:20

    Трамп учун хавотирлар: АҚШ президенти таниқли шахсларга ёш қизларни сотган Жеффри Эпштейннинг мижози бўлганми?

    29 июл, 17:19

    Бир кечада оддий официантдан миллионерга айланган аёл: лотереядан ютилган 10 млн доллар машмашаси

    27 июл, 09:25
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Қуёш фаоллиги ошди: 24 соат ичида 15 та чақнаш кузатилди

    Дунё | 2 август, 23:50

    “Ҳар қандай хатога қарши ракеталар билан жавоб қайтарамиз” — Ҳиндистон Покистонга огоҳлантириш берди

    Дунё | 2 август, 23:25

    Суперлига. “Динамо” “Навбаҳор”га қарши баҳсда ғалабани қўлдан чиқарди

    Спорт | 2 август, 23:20

    Давлат бюджетидан нафақаларга харажат қисқариб, субсидиялар кўпайтирилади

    Ўзбекистон | 2 август, 23:16

    БАА банклари Россия компанияларининг ҳисобларини оммавий равишда блоклашга киришди

    Дунё | 2 август, 22:55

    Қуроллар фақат мустақил Фаластин давлати барпо этилгандагина топширилади — ҲАМАС

    Дунё | 2 август, 22:30

    Суперлига. “Бунёдкор” “Нефтчи”дан, “Насаф” “Сўғдиёна”дан устун келди

    Спорт | 2 август, 22:21

    Ўз жонига қасд қилиш, ўзидан қониқмаслик ва кучли стресс. Ижтимоий тармоқларга бўлган қарамлик нимаси билан хавфли (фото, видео)

    Ўзбекистон | 2 август, 22:00
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.