• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12410.99
    • RUB158.38
    • EUR14237.89
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +42°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Salomatlik

    Ruhiy dam olish: insonga nima uchun zarur va uni qanday tashkil qilish kerak?

    Biz o‘zimizni ortiqcha zo‘riqtiramiz va miyaning tiklanishiga yo‘l qo‘ymaymiz. Bu kayfiyatning tushishi, xotira va mahsuldorlik pasayishiga olib keladi.

    Nima uchun dam olish zarur?

    Miyani ortiqcha ma’lumotga to‘ldiramiz

    Miyamiz kun davomida kiruvchi ma’lumot va suhbatlarni soatlab qayta ishlaydi. Agar siz uning dam olishiga yo‘l qo‘ymasangiz, kayfiyatingiz, mahsuldorlik va sog‘lig‘ingiz yomonlashadi. Shu bois aqliy dam olish juda zarur. Diqqat jamlanmagan va tashqi dunyo bilan o‘zaro aloqada bo‘lmagan davrlarda o‘y-fikrlar tarqalib ketadi.

    Ammo biz bunday dam olish uchun kamroq vaqt ajratamiz. Floridadagi Sirkad tibbiyot markazi direktori Metyu Edlund “Odamlar o‘zini mashinaga o‘xshatadi. Ular muntazam ravishda o‘zlarini ortiqcha zo‘riqtiradi va me’yordan ortiq ishlaydilar”, — deydi.

    Uzoq ish vaqti yoki uy ishlari bilan o‘tkazilgan tig‘iz kundan keyin “zombi” holatiga tushib qolganingizni eslang. Bu paytda siz hatto o‘ylashga qiynalasiz, muhim narsalarni unutasiz, xatoga yo‘l qo‘yasiz va kutganingizdan kamroq ish qilasiz. Doimiy stressli hayot tarzi samaradorlik, ijodkorlik va baxtga ta’sir qiladi.

    “Miya dam olishi kerak”, — deydi yetakchilik, ish va hayot muvozanati haqidagi kitob muallifi Styuart Fridman. “Aqliy faoliyatdagi tanaffusdan so‘ng, ijodiy fikrlash yaxshilanadi, qaror qabul qilishingiz osonroq bo‘ladi va o‘z faoliyatingizdan zavqlana boshlaysiz”.

    Miyaning tiklanishiga yo'l qo'ymaymiz

    Miya ikkita asosiy ish rejimiga ega. Birinchisi harakatga yo‘naltirilgan. Buning yordamida diqqatimizni vazifalarga qaratamiz, muammolarni hal qilamiz va kiruvchi ma’lumotlarni qayta ishlaymiz. Bu ishlayotganimizda, televizor ko‘rganimizda, Instagram sahifalarini ko‘zdan kechirganda yoki boshqa ma’lumotlar bilan o‘zaro aloqada bo‘lganimizda yuz beradi.

    Bundan tashqari, miyada passiv ishlash (SPRRM) tizimi mavjud. Bu harakatsiz holatimizda, xayolga cho‘mganda yoki ichki olamimizga sho‘ng‘iganimizda yoqiladi. Agar kitob o‘qiyotgan bo‘lsangiz va birdan oxirgi ikki sahifani eslay olmayotganingizni sezsangiz, bu siznda SPRRM faollashgani va begona narsalar haqida o‘ylayotganingizni anglatadi. Siz bu holatda soatlab qolishingiz mumkin, masalan, o‘rmon bo‘ylab sayr qilganda aynan shu rejim faol ishlaydi.

    SPRRM har kuni qo‘llanilishi kerak: u miyaning tiklanishiga yordam beradi. Neyropsixolog Meri Xelen Immordino-Yangning so‘zlariga ko‘ra, passiv ishlash rejimi tufayli biz ma’lumotlarni birlashtiramiz, o‘zimizni anglaymiz va hayotimizda nima sodir bo‘layotganini tushunamiz. Bu bevosita yaxshi sog‘liq va ijodkorlik bilan bog‘liq.

    Tadqiqotchilarning fikricha, yozuvchi va fiziklar ishga bog‘liq bo‘lmagan faoliyat bilan shug‘ullanayotganda ijodiy g‘oyalarning kamida 30 foiziga ega bo‘ladilar. Bundan tashqari, SPRRM xotiralarni shakllantirishda muhim rol o‘ynaydi. Bu holat uyquga ketishdan oldin faollashadi.

    Ruhiy dam olish qanday tashkil qilinadi?

    Kun davomida bir necha marta tanaffus qilinishi kerak. Styuart Fridman har 90 daqiqada yoki charchagan, diqqatni jamlay olmay, vazifalardan qolib keta boshlaganingizda dam olishni maslahat beradi. “Eng muhimi, dam olish mahsuldorligingizni pasaytiradigan hashamat deb o‘ylashni bas qiling”, — deydi Immordino-Yang. Aksincha teskarisi.

    Aqliy mehnat talab qilmaydigan ishlarni bajaring

    Idishlarni yuvish, bog‘dorchilik, sayr qilish, tozalash va boshqa shunga o‘xshash vazifalar SPRRMni faollashtirish uchun qulay vaqtdir.

    Telefonni uzoqroqqa qo‘ying

    Ko‘pchilik telefonni faqat zerikkanlikdan qo‘liga oladi, ammo bu odat dam olishga imkon bermaydi. Smartfoningizni uzoqroqqa qo‘yishga harakat qiling va u sizni chalg‘itmasin. Masalan, navbatda turganingizda yoki kimnidir kutayotganingizda. Buni qanday his qilayotganingizga e’tibor bering. Ehtimol, dastlab siz asabiylasharsiz, lekin tez orada atrofingizdagi dunyoga e’tibor berishni yoki fikrlarga cho‘mishni boshlaysiz.

    Ijtimoiy tarmoqlar uchun kamroq vaqt sarflang

    Ijtimoiy tarmoqlar ruhiy hordiq chiqarishga to‘sqinlik qiladi. Bundan tashqari, ular birovning hayoti haqida noto‘g‘ri tasavvur uyg’otadi, chunki biz faqat ideal rasmni ko‘ramiz. Bular qayg‘uli xabarlar bilan birga qo‘shilib stressni keltirib chiqaradi.

    Bir necha kun davomida ijtimoiy tarmoqlarda qancha vaqt sarflayotganingizni va bu holatda o‘zingizni qanday his qilishingizni kuzatib boring. Ulardagi vaqtni, masalan, kuniga 45 daqiqaga cheklang. Yoki do‘stlaringiz ro‘yxatini faqat siz bilan birga vaqt o‘tkazishni yoqtiradiganlar bilan qisqartiring.

    Tez-tez tabiat qo‘yniga chiqing

    Parkda sayr qilish shaharda sayr qilishdan ko‘ra yaxshiroqdir. Shaharda doimo chalg‘ituvchi narsalar bilan o‘ralganmiz: svetoforlar, avtomobillar, odamlar. Bizni qushlar ovozi, barglarning shitirlashi va shu kabi boshqa tabiiy tovushlar tinchlantiradi. Bunday sharoitda dam olish va tarqoq fikrlaringizdan voz kechish osonroq.

    Ayni daqiqalarga e’tiborli bo‘ling

    Tanangizdagi turli xil mushaklarga e’tibor qaratishga harakat qiling. Har bir mushak uchun 10-15 soniya vaqt bering. Yoki har safar biror narsa ichganingizda, ta’mi va hissiyotiga diqqat qiling. Bunday harakatlar miya uchun kichik tanaffusdir.

    O‘zingiz yoqtirgan narsani bajaring

    SPRRMni faollashtirish ruhiy dam olishning yagona yo‘li emas. Bundan tashqari, diqqatni jamlashni talab qilsa ham o‘zingiz yoqtirgan narsalarni qilish foydalidir. Masalan, kitob o‘qish, tennis, cholg‘u asbobini chalish, konsertga borish ham ruhiy tiklanishingizga yordam beradi. Shunday ekan qanday mashg‘ulotlar sizga energiya berishi haqida o‘ylab ko‘ring va ularga vaqt ajratishni unutmang.

    26.04.2023, 15:30   Izoh (0)   6504
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Charchoq va holsizlikning eng keng tarqalgan 11 sababi

    28.03.2023, 13:30

    Energiyani “o‘ldiradi”: charchoq va uyquchanlikka olib keladigan 8 xil oziq-ovqat

    03.04.2023, 13:25

    Charchoqni his qilmaslik uchun qaysi mahsulotlarni iste'mol qilish kerak?

    09.04.2023, 10:31

    Osteopat maslahati: bosh aylanishidan qanday xalos bo‘lish mumkin?

    26.04.2023, 11:30

    Nima uchun tilla uzuk taqilgan barmoq qorayib qoladi: sabab va bartaraf etish choralari

    25.04.2023, 11:49

    Ratsiondan chiqarib tashlang: qandli diabet xavfini oshiradigan 4 xil odatiy oziq-ovqat

    25.04.2023, 09:30
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    "Eco Expo Central Asia 2025" doirasida xalqaro ekologik tashabbuslar birlashmoqda


    AKFA Group “AKFA Medline Social” nomli tibbiy startap qurilishini boshlanganini e’lon qildi 


    Toshkent shahar hokimligi ko‘magida 2025-yil 2-4-oktyabr kunlari CAEx HoReCa & UzFPT ko‘rgazmasi bo‘lib o‘tadi


    Moody’s “Biznesni rivojlantirish banki” reytinglarini “salbiy”dan “barqaror”ga o‘zgartirdi


    “Mikrokreditbank” ATB IX Germaniya-O‘zbekiston biznes forumi doirasida ODDO BHF bank bilan 50 million dollarlik shartnoma imzoladi


    “S&P” O‘zbekiston Milliy Bankining rеyting prognozini “ijobiy”ga ko‘tardi 


    “Wyndham Garden Charvak” kurort majmuasi qurilishi qanday kechayotganini ko‘rsatdi


    Click & Smart Business (sobiq UZKASSA): biznes muvaffaqiyati va mijozlar qulayligi uchun hamkorlik


    Paynet xizmatlari endi Kapitalbank bankomatlarida mavjud


    Anorbank va Beelab O‘zbekiston raqamli banking bozorida hamkorlik o‘rnatdi


    American University of Technology (AUT) 28-iyun - Ochiq eshiklar kuniga taklif etadi


    Market Yandex Go Samarqandda ishga tushdi


    Oqtepa Lavash “Kalmar o‘yini” asosida Dalgona Boksini chiqardi


    BYD Astana Motors rasmiy dilerlik tarmog‘i Toshkentdagi barcha beshta dilerlik markazida "Best Buy Day" tadbirini o‘tkazadi


    O‘zbekiston terma jamoasining dunyodagi eng yirik sport tadbiriga chiqishi Kia brendining mavqeini yanada mustahkamlashga xizmat qiladi 

     

    Tavsiya etamiz

    Vashington Tehronga qarshi harbiy kampaniyadan Xitoy va Rossiyani jilovlashda foydalanmoqchimi? Mintaqamizni nimalar kutadi?

    19 iyun, 22:05

    Chelyabinskka qulagan meteorit — 540 kiloli osmon jismi qanday topilgan edi?

    19 iyun, 13:31

    Qariyb yarim asrlik mehnat yoxud Eron qanday qilib raketa derjavasiga aylandi?

    18 iyun, 20:05

    Raddiyaga raddiya: “Yuksalish” harakati va “O‘zsuvtaʼminot” AJ bir-birini yolg‘on maʼlumot tarqatishda ayblamoqda

    17 iyun, 00:10
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    “Barselona” Niko Uilyams transferini iyul oyi boshida e’lon qilishi mumkin

    Sport | 24 iyun, 16:33

    Market Yandex Go Samarqandda ishga tushdi

    Reklama | 24 iyun, 16:30

    Nega Shveysariya Yevropadagi eng zabt etib bo‘lmas mamlakat hisoblanadi?

    Ilm-fan | 24 iyun, 16:27

    O‘zbekiston besh oyda 6,6 mlrd dollarlik oltin eksport qildi

    Iqtisodiyot | 24 iyun, 16:25

    O‘zbekistonda dollar rasmiy kursi ko‘tarildi

    O‘zbekiston | 24 iyun, 16:19

    Finlyandiyada dunyodagi eng katta qum batareyasi ishga tushdi

    Dunyo | 24 iyun, 16:11
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.