• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12857.35
    • RUB163.45
    • EUR14672.81
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +34°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Salomatlik

    Ruhiy dam olish: insonga nima uchun zarur va uni qanday tashkil qilish kerak?

    Biz o‘zimizni ortiqcha zo‘riqtiramiz va miyaning tiklanishiga yo‘l qo‘ymaymiz. Bu kayfiyatning tushishi, xotira va mahsuldorlik pasayishiga olib keladi.

    Nima uchun dam olish zarur?

    Miyani ortiqcha ma’lumotga to‘ldiramiz

    Miyamiz kun davomida kiruvchi ma’lumot va suhbatlarni soatlab qayta ishlaydi. Agar siz uning dam olishiga yo‘l qo‘ymasangiz, kayfiyatingiz, mahsuldorlik va sog‘lig‘ingiz yomonlashadi. Shu bois aqliy dam olish juda zarur. Diqqat jamlanmagan va tashqi dunyo bilan o‘zaro aloqada bo‘lmagan davrlarda o‘y-fikrlar tarqalib ketadi.

    Ammo biz bunday dam olish uchun kamroq vaqt ajratamiz. Floridadagi Sirkad tibbiyot markazi direktori Metyu Edlund “Odamlar o‘zini mashinaga o‘xshatadi. Ular muntazam ravishda o‘zlarini ortiqcha zo‘riqtiradi va me’yordan ortiq ishlaydilar”, — deydi.

    Uzoq ish vaqti yoki uy ishlari bilan o‘tkazilgan tig‘iz kundan keyin “zombi” holatiga tushib qolganingizni eslang. Bu paytda siz hatto o‘ylashga qiynalasiz, muhim narsalarni unutasiz, xatoga yo‘l qo‘yasiz va kutganingizdan kamroq ish qilasiz. Doimiy stressli hayot tarzi samaradorlik, ijodkorlik va baxtga ta’sir qiladi.

    “Miya dam olishi kerak”, — deydi yetakchilik, ish va hayot muvozanati haqidagi kitob muallifi Styuart Fridman. “Aqliy faoliyatdagi tanaffusdan so‘ng, ijodiy fikrlash yaxshilanadi, qaror qabul qilishingiz osonroq bo‘ladi va o‘z faoliyatingizdan zavqlana boshlaysiz”.

    Miyaning tiklanishiga yo'l qo'ymaymiz

    Miya ikkita asosiy ish rejimiga ega. Birinchisi harakatga yo‘naltirilgan. Buning yordamida diqqatimizni vazifalarga qaratamiz, muammolarni hal qilamiz va kiruvchi ma’lumotlarni qayta ishlaymiz. Bu ishlayotganimizda, televizor ko‘rganimizda, Instagram sahifalarini ko‘zdan kechirganda yoki boshqa ma’lumotlar bilan o‘zaro aloqada bo‘lganimizda yuz beradi.

    Bundan tashqari, miyada passiv ishlash (SPRRM) tizimi mavjud. Bu harakatsiz holatimizda, xayolga cho‘mganda yoki ichki olamimizga sho‘ng‘iganimizda yoqiladi. Agar kitob o‘qiyotgan bo‘lsangiz va birdan oxirgi ikki sahifani eslay olmayotganingizni sezsangiz, bu siznda SPRRM faollashgani va begona narsalar haqida o‘ylayotganingizni anglatadi. Siz bu holatda soatlab qolishingiz mumkin, masalan, o‘rmon bo‘ylab sayr qilganda aynan shu rejim faol ishlaydi.

    SPRRM har kuni qo‘llanilishi kerak: u miyaning tiklanishiga yordam beradi. Neyropsixolog Meri Xelen Immordino-Yangning so‘zlariga ko‘ra, passiv ishlash rejimi tufayli biz ma’lumotlarni birlashtiramiz, o‘zimizni anglaymiz va hayotimizda nima sodir bo‘layotganini tushunamiz. Bu bevosita yaxshi sog‘liq va ijodkorlik bilan bog‘liq.

    Tadqiqotchilarning fikricha, yozuvchi va fiziklar ishga bog‘liq bo‘lmagan faoliyat bilan shug‘ullanayotganda ijodiy g‘oyalarning kamida 30 foiziga ega bo‘ladilar. Bundan tashqari, SPRRM xotiralarni shakllantirishda muhim rol o‘ynaydi. Bu holat uyquga ketishdan oldin faollashadi.

    Ruhiy dam olish qanday tashkil qilinadi?

    Kun davomida bir necha marta tanaffus qilinishi kerak. Styuart Fridman har 90 daqiqada yoki charchagan, diqqatni jamlay olmay, vazifalardan qolib keta boshlaganingizda dam olishni maslahat beradi. “Eng muhimi, dam olish mahsuldorligingizni pasaytiradigan hashamat deb o‘ylashni bas qiling”, — deydi Immordino-Yang. Aksincha teskarisi.

    Aqliy mehnat talab qilmaydigan ishlarni bajaring

    Idishlarni yuvish, bog‘dorchilik, sayr qilish, tozalash va boshqa shunga o‘xshash vazifalar SPRRMni faollashtirish uchun qulay vaqtdir.

    Telefonni uzoqroqqa qo‘ying

    Ko‘pchilik telefonni faqat zerikkanlikdan qo‘liga oladi, ammo bu odat dam olishga imkon bermaydi. Smartfoningizni uzoqroqqa qo‘yishga harakat qiling va u sizni chalg‘itmasin. Masalan, navbatda turganingizda yoki kimnidir kutayotganingizda. Buni qanday his qilayotganingizga e’tibor bering. Ehtimol, dastlab siz asabiylasharsiz, lekin tez orada atrofingizdagi dunyoga e’tibor berishni yoki fikrlarga cho‘mishni boshlaysiz.

    Ijtimoiy tarmoqlar uchun kamroq vaqt sarflang

    Ijtimoiy tarmoqlar ruhiy hordiq chiqarishga to‘sqinlik qiladi. Bundan tashqari, ular birovning hayoti haqida noto‘g‘ri tasavvur uyg’otadi, chunki biz faqat ideal rasmni ko‘ramiz. Bular qayg‘uli xabarlar bilan birga qo‘shilib stressni keltirib chiqaradi.

    Bir necha kun davomida ijtimoiy tarmoqlarda qancha vaqt sarflayotganingizni va bu holatda o‘zingizni qanday his qilishingizni kuzatib boring. Ulardagi vaqtni, masalan, kuniga 45 daqiqaga cheklang. Yoki do‘stlaringiz ro‘yxatini faqat siz bilan birga vaqt o‘tkazishni yoqtiradiganlar bilan qisqartiring.

    Tez-tez tabiat qo‘yniga chiqing

    Parkda sayr qilish shaharda sayr qilishdan ko‘ra yaxshiroqdir. Shaharda doimo chalg‘ituvchi narsalar bilan o‘ralganmiz: svetoforlar, avtomobillar, odamlar. Bizni qushlar ovozi, barglarning shitirlashi va shu kabi boshqa tabiiy tovushlar tinchlantiradi. Bunday sharoitda dam olish va tarqoq fikrlaringizdan voz kechish osonroq.

    Ayni daqiqalarga e’tiborli bo‘ling

    Tanangizdagi turli xil mushaklarga e’tibor qaratishga harakat qiling. Har bir mushak uchun 10-15 soniya vaqt bering. Yoki har safar biror narsa ichganingizda, ta’mi va hissiyotiga diqqat qiling. Bunday harakatlar miya uchun kichik tanaffusdir.

    O‘zingiz yoqtirgan narsani bajaring

    SPRRMni faollashtirish ruhiy dam olishning yagona yo‘li emas. Bundan tashqari, diqqatni jamlashni talab qilsa ham o‘zingiz yoqtirgan narsalarni qilish foydalidir. Masalan, kitob o‘qish, tennis, cholg‘u asbobini chalish, konsertga borish ham ruhiy tiklanishingizga yordam beradi. Shunday ekan qanday mashg‘ulotlar sizga energiya berishi haqida o‘ylab ko‘ring va ularga vaqt ajratishni unutmang.

    26.04.2023, 15:30   Izoh (0)   6413
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Charchoq va holsizlikning eng keng tarqalgan 11 sababi

    28.03.2023, 13:30

    Energiyani “o‘ldiradi”: charchoq va uyquchanlikka olib keladigan 8 xil oziq-ovqat

    03.04.2023, 13:25

    Charchoqni his qilmaslik uchun qaysi mahsulotlarni iste'mol qilish kerak?

    09.04.2023, 10:31

    Osteopat maslahati: bosh aylanishidan qanday xalos bo‘lish mumkin?

    26.04.2023, 11:30

    Nima uchun tilla uzuk taqilgan barmoq qorayib qoladi: sabab va bartaraf etish choralari

    25.04.2023, 11:49

    Ratsiondan chiqarib tashlang: qandli diabet xavfini oshiradigan 4 xil odatiy oziq-ovqat

    25.04.2023, 09:30
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    LUKOIL: yosh iste’dodlar ovozi katta sahnada yangradi


    Mastercard Digital Uzbekistan 5- xalqaro PLAS-Forumida qatnashdi


    InfinBLACK - ortiqcha to‘lovlar talab qilmaydigan kredit karta


    2025-yilning 5 oyi davomida Mobiuz minglab tayanch stansiyalarini ishga tushirdi va texnik infratuzilmani zamonaviylashtirdi


    Xon Saroy tomonidan an’anaviy “Mening orzuyimdagi uy” rasmlar tanlovi boshlandi 


    Chirchiqdagi yangi bog‘ - zamonaviy ko‘ngilochar va dam olish maskani ochildi


    Suv — bebaho neʼmat: Agrobankdan fermerlar uchun yangi metodik to‘plam


    Octobank bankomatlarni BS/2 bilan birga “aqlliroq” qiladi


    Moliyaviy firibgarliklar: firibgarlar keksalarni qanday aldamoqda 


    Centrum Air yozgi yo‘nalish ochadi: Toshkentdan Issiqko‘lga to‘g‘ridan-to‘g‘ri reyslar


    Yangiyo‘lda “Tomorqa maktabi” ochildi


    Hyundai Uzbekistan - foizsiz bo‘lib to‘lash imkoniyati qaytdi!


    O‘zbekiston Milliy banki Xitoy yuani ayirboshlash xizmatini Toshkent shahri va poytaxt aeroportida yo‘lga qo‘ydi


     Coca-Cola jamg‘armasi va Global atrof-muhit va texnologiyalar jamg‘armasi (GETF) “Aylanma iqtisodiyot kelajagi uchun hamkorlik bitimi (PACT)” ni e’lon qilganligi haqida ma’lum qildi


    ANORBANK va BS/2 O‘zbekistonda banklarda o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatish tarmog‘ini kengaytirmoqda

     

    Tavsiya etamiz

    Feldmarshalga almashtirilmagan Stalinning zurriyoti — “dohiy” nega o‘g‘lini urushga yuborgan edi?

    3 iyun, 21:10

    Ko‘zi o‘tkir, qulog‘i sezgir temir qushchalar. Razvedkachi dronlarning “katta akalari”

    3 iyun, 20:40

    Gitlerdan so‘ng eng mashhur natsist – dorga osilgan Ribbentropning ayanchli taqdiri

    31 may, 19:25

    “Ikki xonali uy uchun 715 mln so‘mdan”. “Daryo”dagi maqoladan so‘ng poytaxt hokimligi uysiz qolgan aholiga xonadon sotib olish uchun mablag‘ ajratdi

    28 may, 21:15
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Turkiyaning eng ko‘p gonorar oladigan aktrisasi kim ekanligi ma’lum bo‘ldi

    Layfstayl | 4 iyun, 11:38

    Coca-Cola jamg‘armasi va Global atrof-muhit va texnologiyalar jamg‘armasi (GETF) “Aylanma iqtisodiyot kelajagi uchun hamkorlik bitimi (PACT)” ni e’lon qilganligi

    Reklama | 4 iyun, 10:38

    “O‘zgidromet” 5-iyunda qanday ob-havo kutilayotganini ma’lum qildi

    O‘zbekiston | 4 iyun, 11:34

    Kanada immigratsiya qonunlarini yanada murakkablashtiradi

    Dunyo | 4 iyun, 11:28

    “O‘tgan yili daromad solig‘i to‘lovchi jismoniy shaxslar soni 400 ming kishiga ko‘paydi” — Jamshid Qo‘chqorov

    Iqtisodiyot | 4 iyun, 11:23

    O‘zbekistonda 1-iyuldan to‘lanadigan barcha pensiya va nafaqalar miqdori e’lon qilindi

    O‘zbekiston | 4 iyun, 11:17

    Sudanda BMTning besh nafar xodimi aviahujumda halok bo‘ldi

    Dunyo | 4 iyun, 11:07
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.