Ақл тишлари — бизга узоқ ўтмишдаги аждодларимиздан мерос бўлган “салом”нинг бир тури. Ота-боболаримизнинг жағлари бизникидан анча кенгроқ эди ва овқатни майдалайдиган тишларга кўпроқ керак бўлган. Ўтган минг йилликлар давомида жағнинг шакли ўзгарди, тишлар учун камроқ жой қолди. Бу баъзан ақл тиши эгаларига жуда кўп ноқулайликлар туғдиради. Хўш, ақл тишлар ҳақиқатан ҳам фойдасизми? Уларни олдириб ташлаш керакми ёки бунга тоқат қилиш мумкинми?
Ақл тишлари — фақат безак учунми?
Унчалик эмас. Ақл тишлари бўлган ёки бўлмаган ҳолда овқатни чайнаш қобилияти деярли ўзгармайди, лекин умуман олганда, агар бу тишлар бошқа тишларнинг ўсишига халақит бермаса, ёноқларнинг шиллиқ қаватини шикастламаса ва ноқулайлик туғдирмаса, уларни ўз ҳолига қўйган афзал. Жумладан, айнан ақл тишлари келгусида “экстремал” тишлар ўрнатишда кўприк сифатида фойдаланиш учун жуда қулайдир.
Ақл тишлари юз тузилишига таъсир қиладими?
Кенг тарқалган, аммо асоссиз гап шуки, ақл тишлари гўё юзнинг шаклини “қўллаб-қувватлайди”, агар улар олиб ташланса, юз “осилиб қолади”. Ақл тишлари жағнинг ички қисмида жойлашган ва юзнинг шаклига ҳеч қандай таъсир қилмайди.
Ақл тишлари бошқа тишларга халал берадими?
Халал бериши мумкин ва у жуда жиддий бўлади. Фақат битта ҳолатда — ақл тишлари мутлақо нормал ўсиб, ривожланса, бошқа тишларга зиён қилмайди. Аммо агар улар милк ичида қолса ёки ўсса, лекин эгри бўлса, эртами-кечми улар жағдаги бошқа барча тишларнинг ҳолатига таъсир қилади. Бу ҳамиша салбий таъсир ҳисобланади.
Ақл тишлари ўсганда, у доим оғрийди — бу нормал ҳолатми?
Ақл тишлари бизнинг жағимиздаги сут “прототиплари” бўлмаган ягона тўртта тишдир. Ва уларнинг ёриб чиқиши деярли ҳар доим ёқимсиз ҳис-туйғулар билан боғлиқ: тана ҳароратининг 1-2 даражага кўтарилиши, милкнинг шишиши, унинг яллиғланиши, оғриқ ва ютиш қийинлиги, ҳатто, субмандибуляр лимфа тугунларининг яллиғланиши билан кечиши мумкин.
Бироқ, кўпинча уларнинг ўсиши ва ёриб чиқиши хавфли бўлиши мумкин бўлган муайян патологиялар билан боғлиқ бўлиши эҳтимолдан ҳоли эмас. Баъзида бу тишларнинг ўсиши милкдан йиринг ёки қоннинг оқиши, тил ва ёноқларнинг шикастланиши, ёноқларнинг шишиши ва бошқа жуда ёқимсиз ҳис-туйғулар билан бирга келади. Ҳеч қандай ҳолатда уларга тоқат қилмаслик керак, дарҳол тиш шифокорига мурожаат қилишингиз лозим.
Ақл тишларини олдириш керакми ёки йўқ?
Агар тишлар нормал ўсадиган бўлса, ҳеч қандай ноқулайлик туғдирмаса ва бошқа ён тишларга, оғиз бўшлиғининг юмшоқ тўқималарига ҳеч қандай таъсир кўрсатмаса, у ҳолда олдириб ташлашнинг ҳожати йўқ. Аслида, шифокорлар уларни олиб ташлашни бир маънода тавсия қиладиган учта ҳолат мавжуд: тутилиб қолганда (тишлар суяк ёки юмшоқ тўқималарда тўлиқ ёки қисман яширинган бўлади), дистопия (агар тиш бошқа тишларга нисбатан тўғри жойлашмаган бўлса) ёки иккала шартни бирлаштирган патология. Бошқа барча ҳолатларда, ақл тишларини сақлаб қолиш керак — улар келгусида ёрдам беради!
Мавзуга доир:
Изоҳ (0)