Тошкент шаҳар ҳокимлиги ҳудуд бўйлаб қуёш панеллари ўрнатиш ишлари бўйича маълумот йиғди.
Таъкидланишича. тикланадиган энергия манбаларидан фойдаланиш жараёни жадаллашиб, аҳоли қизиқишини уйғотмоқда. Вазиятга ойдинлик киритиш учун уч турдаги хўжаликлар: давлат ташкилотлари, тижорат объектлари ва хусусий уй хўжаликларида қуёш панелларини жорий этилиши кўриб чиқилган.
Биринчи объект — “Ҳудудий электр тармоқлари” корхонасининг Сергели туман бўлими. Унинг том қисмига қуёш станцияси ўрнатилган. Ушбу станцияни ўрнатган “Solara” компаниясининг раҳбари Сардор Холматов қуйидаги маълумотларни берди:
Қуёш станцияси бинонинг (айнан бинонинг, тармоқлардаги энергияни эмас) электр энергиясини тежаш учун мўлжалланган. Қуёш станцияси ишлаб чиқадиган энергия қуввати қуёшли ҳавода — 20 кВт (булутли ҳавода станция 8 Квт). Бинода сарф қилинадиган умумий қувват — 60 кВтга яқин: ёритиш, кондиционерлар, компьютерлар, принтерлар, сигнализация ва ҳк.. Яъни қуёшли кунда станция сарф қилинадиган электр қувватининг учдан бирини тежаш имконини беради.
Станция лойиҳаси, монтажи, созланиши ва хизмат қилишининг қиймати — 220 миллион сўм. Кафолатли хизмат қилиш даври 25 йил, бунда бу муддат ўтганида станция ишламай қолмайди. Унинг хизмат қилиш даври кафолат муддатидан анча кўп. Панелларни ифлосланиш баробарида чангдан, қордан тозалаш ва “лойли ёмғирлардан” кейин ювиш зарур. Панеллар билан бир қаторда “ақлли” инвертор ўрнатилиб, унга ташқи тармоқ ва қуёш панелларидан қувват боради. Кучланиш етарли даражада ишлаб чиқилса, у кундузи электр таъминотини панелларга улайди, кечқурун кучланиш пасайганда эса, ташқи тармоққа ўтказади. Инвертор ишини масофадан назорат қилиш мумкин. “Solara” компанияси пойтахтда ва Ўзбекистоннинг бошқа шаҳарларида турли кўламдаги қуёш станцияларини ўрнатишда катта тажрибага эга.
2. Иккинчи объект Олмазор туманидаги “Зелал Текстиль” компанияси бўлиб, у кўп сонли ишлаб чиқариш хоналари, цехлар, гаражлар ва омборларга эга. Компаниянинг бош энергетиги Бахтиёр Ғофуров цехлардан бирининг томига 100 кВт қувватга эга қуёш панели ўрнатилган бўлиб, унда ишлаб чиқарилаётган энергия ёритиш ва сиқилган ҳавони узатувчи компрессорлар электр таъминотига етишини айтиб ўтди.
Компаниянинг умумий энергия истеъмоли 3,5 дан 4 МВт гача. Компания барча ишлаб чиқариш цехларининг томларига қуёш панелларни ўрнатиш ва шу орқали зарур бўлган 4 МВт энергияни олишни режалаштирган. Энергия истеъмолини такомиллаштириш компаниянинг ўз маблағидан қопланиб, бир миллион долларни ташкил қилади.
Хусусий уйлар томида қуёшли панелларни ўрнатиш ҳақида “Solara” компаниясининг менежери Аласбек Дўсмуҳамедов маълумот берган. 3-4 хонали, кондиционери, телевизори, роутерлари ва бошқа электр ускуналари бор одатий уй 5 киловатт КВт истеъмол қилади ва уйнинг эҳтиёжини қоплаш учун шу қувватдаги қуёш станцияси зарур. Панелларнинг майдони 22-23 метр квадрат, ўрнатиш қиймати эса — 57,5 миллион сўм. Компанияга мурожаат қилинганда, мутахассислар лойиҳани ишлаб чиқиб, 15 иш кунида қуёш станциясини ўрнатиб, улашади.
Том жойлашуви ва қиялигидан келиб чиққан ҳолда, зарурат бўлса, металл қопламани қуёшга оптимал даражага қаратган ҳолда ясашади. Шу билан бир вақтда тўлов шартномаси тузилади. Имтиёзлар бўлиши мумкин: уч йиллик муддатли тўлов имкони мавжуд (energymarket.uz сайтида рўйхатдан ўтиш зарур) ёки банкдан 5 йиллик мақсадли кредит олиниши мумкин. Кредитни 15 фоиз ставка билан “Микрокредитбанк” ёки “Agrobank”да расмийлаштириш имкони мавжуд.
Шаҳар тармоғига ортиқча электр энергиясини қайтариш учун янги намунадаги ҳисоблагич ўрнатилиши керак бўлиб, ТES ходимлари унда махсус функцияни созлаб беришади. Эслатиб ўтамиз, ишлаб чиқилган ва давлатга берилган ҳар бир КВт учун аҳолига 1 000 сўмдан тўлов қилинади.
Чангдан тозалаш ҳам катта муаммо эмас. “Solara” мутахассислари микроиқлим тизимини ўрнатишлари, зарурат бўлганда уни ёқишлари ва панелларни чайишлари мумкин.
Изоҳ (0)