Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артист Раъно Ярашева салкам 40 йилдан буён катта саҳнада ижод қилмоқда. Аммо унинг бугунги даражага етиши осон кечмаган. Тенгдош ҳамкасбларига нисбатан ижодни кеч бошлаган, шахсий ҳаётида омадсизликка учраган ва яқинларининг қаршилигига қарамай ижодни бошлаган Раъно Ярашева 15 февраль куни 62 ёшни қарши олди.
“Бобом ва бувимнинг қўлида улғайганман”
Раъно Ярашева бобоси ва бувисининг энг севимли ва эрка набираси бўлган. У интервьюларининг бирида бобоси тушида Раъно исми ҳақида кимдир айтади. Шундан кейин бобо тўрт ўғил набирадан кейинги туғилган қиз набирасида Раъно деб исм қўяди.
— Зиёлилар оиласида дунёга келганман. Онам ўзига тўқ, маорифчилар оиласида туғилган. Дадамнинг оиласи бирмунча камтарона ҳаёт кечирган бўлса-да, улар ҳам илмга бееътибор эмасди. Тўрт ўғилдан кейин дунёга келганим учун мени ер-у кўкка ишонишмасди. Аммо икки ёшимда онам яна бир қиз фарзандни дунёга келтирган. Онамнинг айтишича, синглим туғилгач, ўта рашкчи ва инжиқ бўлиб қолган эканман. Атрофдагиларни қизғаниб, бир марта акам Райҳонга қарагани учун юзини тирнаб олган эканман. Шундай кейин бувим раҳматли мени ўзи билан олиб кетган экан. Саккиз ёшимга қадар бувим ва бобомнинг қўлида эрка қиз бўлиб улғайганман. Бувим эркалаб деярли ҳар куни янги кўйлак олиб берарди. Улар янги кўйлакни кийиб, рақс тушишимни яхши кўришарди. Менимча, шу сабаб санъатга эрта меҳр қўйганман, — дейди актриса Раъно Ярашева.
“Ўғил болаларга бўш келмайдиган қиз эдим”
— Олти йил ичида сингилларим сони тўрттага кўпайди. Ота-онамнинг уйига қайтгач, ҳаётимдаги энг қийин кунлар бошлангандек бўлган. Чунки сингилларимга қараш мажбурияти менга тушганди. Бувим келганида “Мени олиб кетинг” деб йиғлардим. Аммо ўйлаб қарасам болалагим жуда гўзал ўтган. Онам кутубхонага раҳбар бўлгач, ҳаётимиз китоб билан узвий боғланган.
Ораста, нозик қиз бўлганман деёлмайман. Ўғил болалар орасида туғилиш ҳам қиз феълининг ўзгаришига сабаб бўларкан. Ўғил болалар билан тенг олишадиган, айтганини қилдирмагунча қўймайдиган, керак бўлса уст-бошини йиртиб бўлса-да, футбол ўйнайдиган қиз эдим, — дейди Раъно Ярашева.
“Биринчи турмуш ўртоғим билан яшай олмадим”
— Ўн етти ёшимда оила қурганман. Турмуш ўртоғим ёмон инсон эмасди, аммо дунёқарашимиз бир-бирига мос келмасди. Мен ёш, шеъриятга қизиқадиган инсон эдим. Аммо қизиқишларим турмуш ўртоғимга ёқмасди. У инсоннинг фикрича, келиннинг китоб ўқиши, шеър ёзиши маъқул иш эмасди. Кейин турмуш ўртоғим спиртли ичимлик истеъмол қиларди. Бир куни келиб, бошимга қаттиқ жисм билан урди. Бошимдан қон оқаётганини кўриб, жаҳл билан ота уйимга кетдим. Отам аҳволимни кўриб, нима бўлганини сўради. Кейин турмуш ўртоғимнинг ёнига келиб, “Қизимнинг айби нима? Нега урдинг”, деб сўради. Турмуш ўртоғим кулиб, бундай ҳол ҳамма оилада бўлиб туришини айтди. Отам жаҳл билан турмуш ўртоғимни урганида хонанинг у бошига учиб тушганди. Ундан кейин “Ичмайман, яна шундай қилсам боламнинг ўлигини устида ўтирай”, деб қасам ичди. Афсуски, қасамининг устидан чиқмаганидан кейин 4 ёшлик қизим оламдан ўтди. Бу воқеадан кейин у оилада қололмадим, — дейди актриса Раъно Ярашева.
“Синглимни ўлдириб, қутулганим яхши”
— Қизимнинг ўлимидан кейин тушкунликка тушиб қолганман. Аммо орадан кўп ўтмай ҳомиладор бўлиб, Комилжон ўғлим дунёга келганди. Афсуски, оиламиз дарз кетгач, қайнонам ўғлимни беришни истамаган. Ўғлимни оламан деб ҳаракат қилиб юрган пайтимда ота уйимда ҳам жиддий муаммолар чиққан. Яъни акаларим санъат институтига ўқишга киришимга жиддий қаршилик қилган. “Эрдан ажрашиб артист бўлиб кетди деган гапни кўтаролмайман, ўндан кўра синглимни ўлдириб, қутулганим яхши”, дейишганди. Иккита катта акам тиш-тирноғи билан ўқишга киришимга қарши бўлган, фақатгина Тошкентда яшайдиган Равшан акам қўллаб-қувватлаган. Дадам “Сенлар отами ёки менми? Ўқишга кирсин, агар киролмаган тақдирда ҳам бир умр биздан армон қилмайди”, деб Тошкентга кетишимга қарши бўлмаган. Аммо акаларимдан ранжимаганман. Чунки уларнинг қаттиққўллиги сабаб, ҳамиша масъулиятни ҳис қилиб, отам ва акаларимнинг номуси билан яшардим, — дейди актриса.
“Болам билан имтиҳондан ўтказишмаган”
Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артист Раъно Ярашева илк турмушидан ажраб, отасининг розилиги билан санъат олийгоҳига ҳужжат топширганида устозлар имтиҳондан ўтказишмаган. Улар ёш болали аёл яхши ўқишига ишонмаган.
— Илк марта санъат институтига имтиҳон топширганимда қабул қилишмаган. Раҳматли Арсен Исмоилов Ярашаеванинг қўлида ёш боласи бор экан, у билан ўқишга қийналади, деб паст балл қўйган. Ундан қаттиқ хафа бўлиб, йиғлагандим. Чунки ўшанда дадамдан аранг рухсат олиб, Тошкентга келгандим. Ўқишга киролмадим, десам қайта ўқишга юбормаслиги мумкин эди. Шуларни ўйлаб роса қийналгандим. Имтиҳон жавоблари чиққач, устозлар ўтирадиган хонанинг эшиги тагида туриб “Нега менга ишонмайсизлар? Мен яхши ўқийман”, деб ялиниб, ёлворганим ёдимда. Шунда устозлардан бири сиртқи бўлимда ўқишни тавсия қилган. Бир йил нима иш қиламан, деб телевидениега ишга борганман. Ишга ололмаймиз, дейишларидан қўрқиб, ҳаётимни рўй-рост гапириб бергандим. “Турмушдан ажраб, отамни аранг кўндириб Тошкентга ўқишга келдим. Агар ўқишга киролмаганимни дадам билса, мени қайта бу ерга жўнатмайди ёки турмушга бериб юборади”, — деганман. Шундан сўнг ишлаб, бир йилдан сўнг сиртқи бўлимга ўқишга кирганман, — дейди актриса Раъно Ярашаева.
“Гримёр бо`либ иш бошлаганман”
— Ўғлим билан Тошкентда ўқишим осон кечмаган. Ишлашим керак деб телестудияга либосчининг ёрдамчиси бўлиб ишга кирганман. Бир куни сёмкага Наби Раҳимов келиб қолган. Икки марта фарзанд кўрган бўлсам ҳам белларим ингичка, сочларим узун чиройли аёл эдим. Наби Раҳимовга актриса эканлигимни айтиб мақтаниб қўйгандим. “Бу ерда нима қиляпсан, театрга ишга бормайсанми?” деган. Мана шу гапдан кейин театрга борганман. Анча кунгача гапни нимадан бошлашни билмай йўлакда Наби Раҳимовни кутганман. У пайтда Наби Раҳимовнинг ёши анча катта эди. “Театрга кел” деган гапи ёдида ҳам йўқ экан. Аммо йўқ демай, театр раҳбариятининг олдига олиб кирган. Афсуски, либос бўлимида иш йўқлигини айтишган. Хафсалам пир бўлиб турганида гримёр Валентина Абдуқундузова ёрдамчи кераклигини айтган. Шундан кейин мени гримёр ёрдамчиси сифатида ишга олишган. Анча вақтгача саҳна чангини ҳидлаб, машҳур актрисаларга ҳавас қилиб спектаклларни томоша қилиб юрганман, — дейди Раъно Ярашева.
39 йиллик танаффуссиз ижод
Актриса иккинчи бор оила қурди. Афсуски, ички ишлар ходими бўлган инсон билан кечган турмуши ҳам узоққа чўзилмади. Актрисанинг айтишича, уларнинг ажрашишига рашк ва санъатни тушунмаслик сабаб бўлган.
Раъно Ярашева икки фарзандни вояга етказди. Комилжон ички ишлар соҳасини танлади. Қизи эса онасининг изидан бориб санъаткор бўлганди. Аммо оилали бўлгач, санъатдан кетганлигини маълум қилди.
Ҳаётнинг кўплаб қийинчиликларини бошидан кечирган Раъно Ярашева айни дамда олти нафар набиранинг бувиси ва миллионлаб мухлисларнинг севимли актрисаси ҳисобланади. У 1984 йили ижодни бошлаган бўлса, ҳалигача театр ва кино оламида танаффус қилгани йўқ.
Изоҳ (0)