Етарлича жисмоний машқ қилмаганингиз ёки тўғри овқатланмаганингиз учун вазнингиз ортдими? Балки масала бутунлай бошқа ёқдадир? Вазн ташлашга расмана бел боғлаган бўлсангиз, парҳезга ўтишни режалаштирасизми ёки фитнес клубга ёзиласизми, қайси сиз учун натижа беришини билиш учун қандай текширувлардан ўтиш кераклигини айтамиз.
Электрокардиография
Агар озишга жиддий киришсангиз, даставвал, юрак ва қон томирларнинг ҳолатини баҳолаш жуда муҳимдир. Гап шундаки, биз оч қолганимизда ёки таомни одатдагидан сезиларли даражада камроқ еганда, тана ўз захираси — ёғ тўқимасини қайта ишлай бошлайди. Бу, албатта, жуда яхши жараён, лекин озуқани керакли жойга етказиб бериш учун у махсус липопротеин оқсилига «қадоқланган» бўлиши керак. Оч қолган организмда етарлича протеин бўлмагани сабабли уни тежашга ва ёғларни «зарарли холестерин» деб аталадиган паст зичликдаги липопротеин (ЛДЛ) айлантиришга киришади.
ЛДЛ зарраларининг ҳажми ва ташиш имкониятлари «фойдали холестерин» (юқори зичликдаги липопротеин)га қараганда анча юқори, аммо юрак-қон томир тизими учун у ўта хавфлидир. Қанча тезликда вазн йўқотиш лозимлигини билиш учун сизга ушбу текширув керак.
Инсулин қаршилигини баҳолаш
Инсулин гормони даражаси организмда қанчалик баланд бўлса, вазн йўқотиш шунчалик қийин бўлади. Шу билан бирга саломатликка хавф туғдиради. Нима учун? Инсулин гормони қон айланиш тизимида глюкозанинг ҳужайраларга кириб боришини таъминлайдиган «калит» вазифасини бажаради. Яъни, у озуқани энергияга айлантириб беради. Аммо шундай бўладики, механизм бузилади ва ҳужайралар тегишли даражада «очилиш»ни тўхтатади. Сўнгра қуйидагилар бошланади: оч (глюкозага тўйинмаган) ҳужайралар яна ва яна озуқа талаб қилади; одам кўп овқат ейди, лекин тўймайди, гарчи қонда кўп миқдорда глюкоза ва инсулин ҳосил бўлса ҳам. Бу эса ортиқча ёғга айланишига ва семириб кетишга сабаб бўлади.
Инсулин қаршилиги синдроми шаклланишида айнан нима сабаб бўлиши ва оқибати нима билан тугашини олимлар ҳали ҳам тўлиқ аниқлай олган эмас. Аммо тана вазни меъёрдан 35-40 фоиз юқори бўлган семиз одамларда тўқималарнинг инсулинга сезгирлиги худди шу 40 фоизга камайиши аниқланган. Ёпиқ доира, лекин ундан чиқиш йўли бор. Инсулин қаршилигини даволаш мумкин. Бунинг учун нафақат дори-дармонлар, балки углеводлар миқдори паст бўлган индивидуал ишлаб чиқилган парҳез, шунингдек, жисмоний фаоллик керак бўлади. Чунки глюкоза кўп ҳаракатланувчи мушакларда яхши ўзлаштирилади.
Қорин бўшлиғи органларининг ультратовуш текшируви
Бизни қизиқтирган энг муҳим нарса — жигар ҳолати. Йиллар давомида сув, озиқ-овқат, дори-дармонлар ва озуқавий қўшимчалардаги токсик моддалар ёғ тўқималарида тўпланади. Ва биз вазн йўқотганимизда, асосий зарба жигарга тушади: у ёғ тўқималаридан чиқадиган токсинларнинг кўчкисини қайта ишлашга мажбур бўлади. Чиқиб кетаётган ёғнинг ўзи ҳам жигар орқали ўтади. Ортиқча вазнга қарши курашни бошлашдан олдин ушбу муҳим органнинг ҳолатини текширишни унутманг ва мунтазам равишда ўрганиб боринг.
Гормонал ҳолат
Гормонлар бутун организм фаолиятини, шу жумладан метаболизмни тартибга солади. Улар тўйинганлик ҳиссини беради ва ҳатто, қайси таъмлар биз учун афзаллигига жавобгардир, шунингдек, истеъмол қилинган таом қаерга кетишини белгилайди: сарфлаш учунми ёки захира сифатида сақлаш учун. Масалан, гипотиреоз (қалқонсимон без функциясининг пасайиши) аниқланса, қалқонсимон безни тартибга келтирмагунингизча, ортиқча вазндан халос бўлиш учун қилинган барча ҳаракатлар беҳуда кетади. Ва агар кортизол (стресс гормони) жуда кўп бўлса, ёғ тўқималари қорин ва бўйинда тўпланади, юз эса ҳаддан ортиқ юмалоқ ва қизғиш бўлади.
Озиқ-овқат интолеранси тести
Озиқ-овқат интолеранси кўпинча танадаги суюқликни ушлаб туриш ва метаболик касалликларга олиб келади. Ҳа, лактоза ёки глютен интореланси ўйлаганингиздек кенг тарқалган эмас, лекин барибир текшириб кўришга арзийди. Одатда, интолеранс шундай ишлайди: макромолекулалар шаклида «паст бўлинган» компонентларнинг бир қисми қон айланиш тизимига кириб боради, бу сурункали яллиғланишга, органлар ва тизимларнинг ишлашини бузишга олиб келади.
Одатда, унинг намоён бўлиши: овқат ҳазм қилиш бузилиши, бош оғриғи, сурункали чарчоқ, қалқонсимон без аутоиммун касалликлари ва бошқа белгилар билан кечади. Деярли ҳар доим бундай макромолекулалар буйраклар фаолиятини бузади: ортиқча суюқлик тўқималарга киради, унинг кўп қисми ёғ тўқималари томонидан сўрилади. Бунинг натижасида ортиқча вазн тўпланади. Уни парҳез, спорт ёки массажлар билан тузатиш мушкул.
Изоҳ (0)