Дунё бўйлаб 2023 йилда ишчилар учун вазият ёмонлашиши кутилмоқда. Марказий Осиёда ҳолат қандай?

Халқаро меҳнат ташкилоти (ХМТ) жаҳон меҳнат бозоридаги тенденциялар бўйича йиллик ҳисоботини эълон қилди. 

Прогнозларга кўра, 2023 йилда дунёда бандлик атиги 1 фоизга ўсади. 2023 йилга келиб бу кўрсаткич 1,1 фоизни ташкил қилиши кутилмоқда. 

2023 йилда ишсизлар сони, ХМТ прогнозларига кўра, 3 миллионга ошиб, 208 миллион кишини ташкил этади, шу билан ишсизлик даражаси 5,8 фоизга етади.

Тадқиқот муаллифларининг таъкидлашича, иқтисодий пасайиш ва беқарорлик шароитида тобора кўпайиб бораётган одамлар ёмонроқ иш ҳақи ва камроқ жозибадор шароитлар (ижтимоий кафолатларсиз ва бошқалар) билан «паст сифатли» ишларни қабул қилишга мажбур бўлади. 

Шунингдек, инфляция шароитида ва иш ҳақининг мос равишда ўсиши бўлмаса, яшаш қиймати инқирози уй хўжаликларига таҳдид солади ва ялпи талабнинг қисқаришига олиб келиши мумкин. 

Ҳисоботда айтилишича, COVID-19 пандемияси бошланганидан бери норасмий бандлик улуши, 2021 йилда яхшилана бошлаган камбағаллар сони каби ошган, аммо эндиликда ҳолат яна ёмонлашиши мумкин.

Марказий Осиёда нима гап? 

Марказий Осиёдаги мураккаб ва қарама-қарши иқтисодий омиллар 2023 йилда минтақанинг меҳнат бозори истиқболларини белгилаб беради. 

Марказий Осиёнинг бир қанча давлатлари Украинадаги урушдан қисқа муддатли парадоксал фойда кўрди, масалан, углеводород экспорти тушумининг кўтарилиши орқали. 

Россиядан пул ўтказмалари ҳам 2022 йилнинг биринчи ярмида ўсди, бу Ўзбекистонда 2021 йилнинг шу даврига нисбатан 96 фоизга кўпайди. 

Россия ва Беларусдаги кўплаб бизнес эгалари ўз фаолиятини Қозоғистон ва Ўзбекистон каби мамлакатларга кўчиришга интилиб, у ерда хусусий секторнинг кучли ўсишига ёрдам берди. 

Минтақанинг иқтисодий истиқболига оид сезиларли ноаниқлик сақланиб турибди. Украинадаги урушнинг динамик, ривожланаётган ва беқарор вазияти ҳамда унинг оқибатлари минтақа учун прогнозни жуда ноаниқ қилади. 

Санкцияларнинг Россия ва қўшни давлатларга таъсири ҳақида ҳам муҳим саволлар мавжуд. Аллақачон, энергия истеъмоли асосий тармоқларга салбий таъсир кўрсатмоқда.

Марказий Осиёда ишсизлик 2023 ва 2024 йилларда бироз ўсиб, 7,8 фоизга етиши кутилмоқда. Бу ҳали ҳам пандемиядан олдинги 9,2 фоиздан анча паст.

Мавзуга доир: Нима сабабдан дунё бўйлаб ўртача иш ҳақи камайиб кетгани таҳлил қилинди