Евроиттифоқнинг Ўзбекистондаги элчиси: «Ўзбекистон трансчегаравий ҳамкорликни кенгайтирмоқда»
Европа Иттифоқининг Ўзбекистондаги элчиси Шарлотта Адриан 16 декабрь куни «Дарё» нашри бош муҳаррири Алишер Азимовга интервью бериб, Европанинг 27 та давлатини ўз ичига олган халқаро ташкилот ва Марказий Осиё минтақаси, шу жумладан, Ўзбекистон ўртасидаги ҳамкорликнинг устувор йўналишларини муҳокама қилди.
Хусусан, Евроиттифоқнинг юқори мансабли дипломати савдо алоқалари, божхона бошқаруви, хавфсизлик ва бошқа соҳаларга тегишли бўлган Кенгайтирилган шериклик ва ҳамкорлик шартномаси (EPCА) аҳамиятини қайд этди. Бундан ташқари, учрашувда Ўзбекистоннинг чегара ҳамкорлигини таъминлашдаги роли муҳокама этилди.
— Ўзбекистон ва Евроиттифоқ ўртасида дастлабки Кенгайтирилган шериклик ва ҳамкорлик шартномаси (EPCА)ни олдиндан тасдиқлаш маросими шу йилнинг июлида Брюсселда бўлиб ўтганини ҳисобга олиб, Евроиттифоқ Ўзбекистонни стратегик шерик сифатида кўрмоқда. Сизнинг фикрингизча, Евроиттифоқ ва Ўзбекистон ўртасидаги ҳамкорликнинг устувор соҳалари қайсилар?
— EPCА — бу кенгайтирилган шериклик ва ҳамкорлик шартномаси. Аммо биз ундан аввал Шериклик ва ҳамкорлик шартномасини (PCA) тузгандик; биз Ўзбекистон билан анчадан буён ишлаяпмиз ва ҳамкорлик қиляпмиз. Бу шартнома кучайтирадиган нарса шуки, биз янада кенгроқ доирадаги соҳаларга кўпроқ эътибор беришни бошлаймиз. Аммо биз дастлаб шартномани имзолашимиз керак бўлади. Муайян норматив стандартлар устида кўпроқ музокаралар ва ишлар бўалди, ва бу фақат EPCА билан чегараланмайди. Биз Ўзбекистон билан аллақачон амалга ошираётган нарса ҳамкорлигимиз учун соҳаларни тайёрлашдан иборат. Лекин шу билан бирга, бизда сиёсий мунозара ҳам бўлади. Чунки бу, эҳтимол, биз аллақачон иш олиб бораётган умумий доиралар, масалан, 2019 йилда қабул қилинган Марказий Осиё бўйича Евроиттифоқ стратегиясидан келиб чиқади.
— Сизнинг фикрингизча, Ўзбекистоннинг Марказий Осиё минтақасидаги роли қанақа, шу жумладан, Евроиттифоқ-Ўзбекистон иқтисодий муносабатлари нуқтаи назаридан олиб қараганда?
— Биз Ўзбекистонга Марказий Осиёнинг бир қисми сифатида қараймиз. Марказий Осиё билан ишлаш жараёнида эса, бизнинг фикримизча, минтақанинг гуллаб-яшнашига, барқарорлигига, масалан, иқтисодий ривожланишига, сув манбаларини бошқариш масалаларига ва энергетика секторига таъсир қилиши мумкин бўлган муайян соҳаларга эътиборимизни қаратамиз.
Биз Самарқанддаги ўзаро боғлиқлик бўйича конференцияда кўтарилган масалаларни ва рақамлаштиришни киритдик. Барқарорлик ва гуллаб-яшнашдан ташқари, стратегиянинг учинчи банди минтақавий ҳамкорлик ҳисобланади. Ўзбекистоннинг Марказий Осиёдаги роли муҳим, чунки биз Ўзбекистонни Марказий Осиёда кўпроқ таъсир, янада кўпроқ ҳамкорлик ва минтақавий ҳамкорлик олиб бориш учун ўзига хос локомотив сифатида кўрамиз. Шунинг учун ҳам мен сўнгги бир неча йиллардан буён ислоҳотларни қўллаб-қувватлашимиз ҳақида айтиб келаман.
Ўзбекистон эса чегараларда низолар бўлмаслиги, балки кўпроқ трансчегаравий ҳамкорлик бўлишини назорат қилиб келмоқда. Бу эса биз муҳим деб биладиган нарсадир. Биз барча қўшнилар билан аҳиллик сиёсатини қўллаб-қувватлашдан жуда мамнунмиз. 10 йил аввал мен Тожикистонда бўлгандим, ўша вақтда чегарани кесиб ўтиш жуда қийин эди. Бу ҳам ижобий ўзгаришлардан бири. Ва бу биз қилаётган нарсалар ҳамдир.
Дастурларимиз ёрдамида биз минтақавий ҳамкорликни қўллаб-қувватлашга интиламиз, масала, чегараларни бошқариш ёки сув ресурслари соҳасида, булар Ўзбекистон ва Марказий Осиё минтақасининг бошқа мамлакатлари қаршисида турган муаммолардан баъзиларидир.
Шунингдек, учрашувда Евроиттифоқ ўзининг халқаро ҳамкорлигида доим мустаҳкам шериклик алоқаларини ўрнатишга интилиб келгани таъкидланди. Шу сабабли ЕИ кўп йиллик Евроиттифоқ—Ўзбекистон режасини қабул қилди, у амалга ошириладиган дастлабки тўрт йил давомида Ўзбекистонга 74 миллион евро ҳажмида инвестициялар киритилиши кўзда турилган. Ўз инвестициялари билан Евроиттифоқ Ўзбекистон ҳукумати 2017 йилдан бошлаб амалга ошираётган ислоҳотларни қўллаб-қувватлайди, деди Евроиттифоқ делгацияси.
