Бугун IT деярли ҳар куни иш ўрни яратаётган соҳалардан бирига айланди.
Янги лойиҳалар пайдо бўлиши билан соҳанинг турли даражадаги мутахассисларига талаб ҳам ортиб бормоқда.
Head Hunter Uzbekistan маълумотларига асосланган статистикада маълум бўлишича, 2021 йил якунига кўра, энг талабгор соҳалар бўйича, иш берувчилар орасида IT иккинчи ўринни эгаллаган — ўша йил бошидан IT, интернет, телеком соҳаси бўйича хизмат кўрсатувчи компаниялар томонидан 5 500 дан ортиқ иш ўрнига эълонлар жойланган.
Бироқ IT сферадаги баъзи ёшлар фаолиятини хорижда давом эттиришни маъқул топмоқда. Бири Германиядаги Google офисида ишловчи Наманганлик дастурчи бўлса, бошқаси Америкадаги Microsoft компаниясининг муҳим «айтичи»си.
«Қанотсиз парвоз» лойиҳасининг навбатдаги қаҳрамони эса Германиядаги энг йирик, 70 миллион мижозга хизмат кўрсатувчи Commerzbank компаниясида ишлайди.
Унинг ҳозирги даражагача бўлган қадамлари, ишга кириш босқичлари ва уни Ўзбекистонга нима қайтара олиши ҳақида ушбу мақола танишасиз.
Қашқадарёнинг Яккабоғ туманидан Германиядаги Франкфуртгача
«Қашқадарё вилояти, Яккабоғ туманида туғилганман. Ёшим 20 да. Германиянинг Commerzbank компаниясида кичик дастурий таъминот муҳандиси бўлиб ишлайман.
Бу компания қарийб 70 миллион мижозга хизмат кўрсатади, ходимлари сони 50 мингга яқин бўлиб, Германиядаги энг йирик банкинг компания саналади.
Commerzbank юзлаб тармоқларга эга. Компания мижозларига турли хил хизматлар кўрсатиб келмоқда. Масалан:
- Cash Management (Нақд пулларни бошқариш)
- Capital Markets Financing (Капитал бозорни молиялаштириш)
- Risk Management (Хавфларни бошқариш, назорат қилиш)
- Working Capital Financing (Айланма капиталларни молиялаштириш)
Менинг вазифам – катта маълумотлар базасини қуриш, синовдан ўтказиш, қайта ишлаш тизимларини лойиҳалаш ва бошқаришдан иборат» — дейди мутахассис.
Рус, инглиз ва немис тилларида сўзлаша оламан, лекин ўрганишни тўхтатмоқчи эмасман
«Мактабда рус тилида таълим олганман. Қўшимча тил сифатида эса немис тили дарсларига борганман. Мактабни тамомлайдиган йилларим инглиз тили курсларида тайёрланиб, IELTS халқаро баҳолаш тизими бўйича 6 баллни қўлга киритганман» — дейди Ғанишер.
У эришган натижалар билан чекланмай, иш жараёнида ҳам инглиз ва немис тилларини ўрганишни давом эттиради.
IELTS натижаларини қўлга киритган Ғанишернинг бир дўсти IT кун сайин ривожланиб бораётгани ҳамда ҳар соҳада дастурчиларга мурожаат қилинаётгани ҳақида тушунтиради.
Шундан кейин дастурчиликка қизиқиб қолган 17 ёшлик Ташкулов шу йўналишда таълим берувчи муассасаларни излайди.
Ёшлигимдан компьютер ўйинларига, уларнинг яратилишига, кейинчалик эса код ёзишга қизиқиш пайдо бўлган. Эртамни шу соҳада кўра бошладим. IT’нинг келажаги жуда порлоқ. Унда ҳар доим янги йўналишлар пайдо бўлиб боришини тушундим — дея дастурчиликни танлаб янглишмаганини таъкидлайди Ташкулов.
Нега айнан Польша ва Вистула университети?
Ғанишер қизиқишлари ортидан Польшадаги Вистула университетига кириб, таълим олади.
Таълим учун айнан Польшани танлаганимнинг асосий сабаби — у ердаги яшаш харажатлари бошқа Европа мамлакатлариникига қараганда анча арзон.
Иш топишда ҳам бир қанча қулайликлар мавжуд. Масалан, бу ерда кўплаб йирик корпорациялар офислари жойлашган. Google ва IBM компаниялари шулар жумласидандир.
Бундан ташқари, Польша Европанинг топ давлатларидан бири бўлиб, бошқа 26 та давлатда иш топиш имконини беради.
Шу санаб ўтилганлар ва таълим сифатининг юқорилиги айнан Польшани танлашимга етарлича сабаб сифатида кўрилган.
Вистула университети эса хусусий университетлардан бири бўлиб, ўзининг компьютер фанлари, дастурчилик ва муҳандисликка йўналтирилган факультетлари, самарали ўқитиш тизими ҳамда маҳоратли ва профессионал ўқитувчилари билан бошқа университетлардан ажралиб туради.
Университетга киришда икки талаб бор:
- Инглиз тили бўйича камида B2 даража;
- Мактабни аъло баҳога тамомлаганингиз тўғрисидаги ҳужжат.
Йиллик контракт суммаси 500 доллар атрофида ва юқоридагиларнинг ўзи билангина сифатли билимга эга бўлиш жуда манфаатли туюлган.
Университетда 60 дан ортиқ турли мамлакатдан келган талабалар билан танишиш, халқаро ҳамдўстлик муҳитида ўқиш ва мулоқот кўникмаларини ошириш имконига ҳам эга бўлганман.
Университет ўз талабаларига ўқув дастуридан ташқари, малака ошириш ва Erasmus каби дастурларда иштирок этиш имкониятини таклиф этади.
Erasmus — Евроиттифоқнинг талаба ва ўқитувчилар алмашинуви бўйича нотижорат дастури бўлиб, у қатнашчиларнинг бошқа давлатда таълим олиш ёки малака ошириш имконини беради.
Бундан ташқари, университет IBM, Microsoft, Aster ва Oracle каби кўплаб таниқли компаниялар билан ҳамкорлик қилади.
Юз номзоддан бири сифатида компанияга қабул, иш бўйича танлов, ҳамда интервью босқичлари ҳақида
Университетда Компьютер фанлари йўналишида таълим олдим. Ўқув йилининг тўртинчи семестрида ўз ҳужжатларимни резюме шаклида тўплаб, онлайн равишда Германия, Франция, Нидерландия ва Англиянинг юзлаб компанияларига юбордим — дейди Ташкулов.
Унга икки ой давомида умуман жавоб хатлари келмаган.
Учинчи ойда эса учта — Германиядаги Commerzbank компанияси, Польшада жойлашган АҚШнинг IBM компанияси ҳамда Германиянинг «Байер» компаниялари алоқага чиқади:
«Компанияларнинг HR ходимлари билан ишга кириш учун интервью бўлди. 4 босқичли интервью жараёнидан сўнг, менга икки — Commerzbank ва IBM компаниялари амалиётчи кичик ходим сифатида ишга қабул хати юборди» — дейди Ғанишер.
Commerzbank’ни танлаган мутахассис қуйидаги интервью босқичларидан ўтган:
- HR ходими билан интервью;
- Тест — бунда маълум бир мураккаб дастурлаш лойиҳаси берилади;
- Техник интервью — бунда Senior Engineer (тажрибали инженер) кўплаб саволлар ва кодлаш муаммолари бўйича билим ва логикангизни текширади;
- Менежер (бошқарув кенгаши ходими) мулоқотга киришимлилик ва суҳбатлашиш кўникмаларингизни текширади.
Ишга қабул қилинганлар эса ҳар юзта номзоддан биттага тўғри келади.
Commerzbank’даги уч ойлик амалиётни тугатгач, Ғанишер компаниядан яхши маош эвазига тўлиқ ставкали иш таклифини олади.
«Ҳозир ишлаётган компаниям мени чуқур изланишимга, ўқиб, ўрганишимга ҳамда тажриба орттиришимга катта ёрдам беряпти», — дейди ёш мутахассис.
Дастурчининг айтишича, ушбу компанияга ишга кириш соҳадаги янги кадрлар учун анча мураккаб. Бироқ, 2-3 йиллик тажрибага эга бўлганлар, иш алмаштириш борасида Commerzbank компаниясига юзланганида, унчалик муаммо бўлмайди.
Ўйлашимча, энг қийин жараён ҳам бошлаб олиш босқичида бўлади. Кейинчалик эса, тажрибалар ортиданми, бу унчалик мураккаблик туғдирмайди, — дея қўшимча қилди у.
Ўзбекистонга қайтиш ҳақида ўйлаб кўрмадим. Лекин малакамни етарлича ошириб олгач, мамлакатдаги соҳа ривожига ҳисса қўшиш ниятим ҳам йўқ эмас
Ўзбекистонда Big data ва Data engineering соҳаларида кадрлар етарли эмас. Уларга талаб нафақат Ўзбекистон, балки бутун Европа ва АҚШ каби ривожланган давлатларда ҳам жуда юқори.
Ўзбекистонга қайтиш ҳақида ҳозирча ўйлаб кўрмадим. Сабаби, мен ўз карьерамни жуда эрта бошладим. Бу соҳада яна бир неча йил тажриба орттиришим керак.
Бироқ кейинчалик ватанга қайтиб, Big data бўйича ўзлаштирган билим ва тажрибаларим билан мамлакатдаги соҳа ривожига ҳисса қўшиш ниятим ҳам йўқ эмас. Бу учун давлат барча зарур шароитларни яратиб бера олишига ҳам кўзим етади. Фақат, ўзимдаги билим ва кўникмалар етарли даражада бўлиши керак — дейди Германия компанияси дастурчиси.
Атрофдагилар маҳаллий ОТМларга киришимни истаган. Фақат ота-онамгина хорижда сифатли таълим олишим тарафдори эди
«Илк хорижга чиққан вақтим 17 ёшда эдим. Бу ёшдаги фарзандини узоққа, яна сезиларли муддатга ёлғиз ўзини юбориш ҳар қандай одам учун ваҳимали. Ўшанда бувим ва дўстларим роса қарши чиққан» — дейди Ғанишер.
Унинг яқинлари Ўзбекистон давлат университетларида ўқишини хоҳлаган. Ота-онаси эса, бироз хавотирли бўлса-да, хорижда юқори сифатли таълим олиши тарафдори бўлган.
Ота-онам таваккал қилишга қўрқмагани, ўша вақтда мен учун барча зарур шароитларни қилиб берганидан чексиз миннатдор бўламан. Ҳар доим, ҳар ким учун энг яхши инсонлар бу сўзсиз ота-онадир. Улар сизни ҳамма вақт тинглай олади — дейди Ғанишер Ташкулов.
Ўзбекистон учун кичик стартап лойиҳалар ташкил этиб, IT соҳасининг янги йўналиши бўйича ёш авлод билан тажрибамни бўлишиш — катта орзу, мақсадларимдан бири
«Чет эл ҳаётида мослашувчанлик муҳим аҳамият касб этади. Энг катта ютуғим ҳам мана шу сифатга эгалигимда, деб биламан.
Янги тилда бегона одамлар билан тез мулоқотга киришиш — муаммоларингизнинг қисқароқ муддатда ҳал бўлишига ёрдам беради» — дейди хориж ҳаётини кўриб, дунё қараши сезиларли ўзгарган Ғанишер.
Ҳозирги энг катта мақсадим — яқин бир неча йил ичида ўз соҳамнинг етук мутахассиси бўлиш. Бундан кейин эса Канада университетида магистратура босқичини ўқиб, фаолиятимни янада катта компанияларда давом эттиришни режа қилганман.
Яна катта орзуларимдан бири — йиллар ўтиб, Ўзбекистон учун кичик стартап лойиҳалар ташкил этиб, IT соҳасининг янги йўналиши бўйича ёш авлод билан тажрибамни бўлишишдир.
Тил ўрганиш — орзуларингиз харитасини яратади
Бу каби мақсадларга етишишининг энг биринчи қадами — тил ўрганишдир. Ўрганаётган тилларингиз сони нечта бўлиши аҳамиятсиз. Муҳими, у сизга орзулар йўл харитасини яратади, кенг имкониятлар эшигини очади. Ўрганишдан чарчамаслик зарур — дейди Ғанишер.
Унинг айтишича, веб технологиялардан ташқари, катта маълумотлар базаси билан ишлаш (Big data) ва робототехника йўналишларини ҳам бирдек ўрганиш фойдадан холи бўлмайди. Дунё бўйича бу соҳалар кейинги ўн йилликда жуда ривожланади.
«Йирик компанияларда муҳим саналувчи яна бир нарса — коммуникация, яъни мулоқотга киришиш ва муомала маданияти саналади. Усиз компанияларнинг талабгорга иш ёки лавозим бериши жуда мураккаб, чунки ҳар бир бошлиқ қўл остида доим суҳбатлаша оладиган, алоқага киришимли, муаммо ва камчиликларни муҳокама қила оладиган ходим ишлашини хоҳлайди.
Яна бир нарса — дастурлашни ўрганишга ортиқча пул сарфламанг. Курсларда ўқишга умуман шароитингиз бўлмаган тақдирда ҳам ўрганиш учун ечим бор — YouTube каналларида миллионлаб фойдали видео дарслар мавжуд ва сиз истаганингизча билимни бепул ўзлаштиришингиз мумкин.
Асосийси — мақсад учун тинмай ҳаракат қилиш ва қунт билан такрорлашдир».
Изоҳ (0)