Украинада уруш бошланганидан кейин озиқ-овқат нархларининг кўтарилиши мамлакатнинг дунёни озиқ-овқат билан таъминлашдаги муҳим ролини таъкидлади. Bloomberg нега Украинадаги уруш глобал очарчилик хавфини келтириб чиқариши мумкинлигини изоҳлади.
Уруш Украинанинг буғдой, маккажўхори, арпа ва мойли ўсимликлар экспортини тўхтатиб, қашшоқ мамлакатларда очлик хавфини юзага келтирди. Ривожланган мамлакатларда эса инфляциянинг ўсишига сабаб бўлди.
Узоқ вақтдан бери давом этаётган уруш Украина фермер хўжаликларининг даромадларини камайтирди ва инфратузилмасини вайрон қилди.
Бу эса тинчлик ўрнатилгач, ишлаб чиқаришнинг нормал ҳолатга қайтишини тобора қийинлаштирмоқда.
Нима учун Украина жаҳон озиқ-овқат бозорида шунчалик аҳамиятли?
Европанинг иккинчи йирик давлати бўлган Украина қишлоқ хўжалиги учун идеал бўлган қоронғи, бой тупроқли текисликларда жойлашган.
Урушдан олдин Украина бутун Европа Иттифоқига қараганда кўпроқ дон экспорт қилган ва дунё миқёсида сотиладиган кунгабоқар уруғлари ва ёғининг ярмини етказиб берган.
Буғдойнинг соф импортчиси бўлган 30 дан ортиқ мамлакатлар буғдой импортининг 30 фоиздан ортиғини Россия ва Украинадан сотиб олган.
Уруш экспортга қандай таъсир қилди?
Февраль ойи охирида Россия Украинанинг Одесса ва Николаевнинг асосий экспорт терминалларини блокада қилганда жараён тўхтаб қолди.
Йил ўрталарига келиб, янги буғдой йиғим-терими бошланиши арафасида ҳам 2021 йилда йиғиб олинган камида 25 миллион тонна ғалла мамлакатда қолган эди.
Бир оз буғдой, маккажўхори ва арпа Руминия, Польша ва Болтиқ денгизи портларига автомобиллар, темир йўллар ва Дунай дарёси баржаларида ташилди.
Юк машиналари учун ёқилғи танқислиги ва транспорт муаммолари туфайли ҳажмни оширишга қаратилган ҳаракатлар тўхтатилди. Июнь ойида ғалла экспорти атиги 1,4 миллион тоннани ташкил этди.
Нима учун бу муҳим?
Тўртинчи йирик дон экспортчиси Украина етказиб беришни қисқартиргани нархларнинг ошишига олиб келди.
Осиё, Африка ва Яқин Шарқдаги импортга қарам бўлган давлатлар унинг ўрнига муқобил вариант топиш учун кураш олиб борди.
Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Жаҳон озиқ-овқат дастурига кўра, танқислик вақти-вақти билан сиёсий тартибсизликларга олиб келди ва 43 мамлакат очарчилик хавфи остида қолди.
Украина экспортни қайта бошлашига нима тўсқинлик қилмоқда?
Энг йирик экспорт терминаллари катта зарар кўрмаган ва ҳали ҳам Украина назорати остида бўлса-да, портлар ва қирғоқ сувлари миналар билан тўлдирилган.
Россия блокададан фойда кўради, чунки у Украинани экспорт даромадидан маҳрум қилди, ўзининг ғарбий душманларига иқтисодий зарба берди ва халқаро бозорда ўз буғдойининг қийматини оширди.
Низони ҳал қилиш учун бирор нарса қилиш мумкинми?
Бирлашган Миллатлар Ташкилоти июль ойида музокаралар олиб борди, бу боши берк кўчага чек қўйишга ҳаракат қилди.
Бош котиб Антониу Гутерришнинг сўзларига кўра, мунозараларнинг биринчи қисми "умид нури" билан якунланди, у муваффақиятга эришиш учун кўпроқ ҳаракат қилиш керак.
Уруш кейинги ҳосилга қандай таъсир қилади?
Ҳукумат уруш оқибатида қишлоқ хўжалиги ерлари шикастланганлиги сабаб бу йилги ҳосил ўтган йилгидан 40 фоизга кам бўлишини кутмоқда.
Ўз ҳосилини йиғиб олишга қодир фермерлар уни сақлаш учун жой қидиришига тўғри келади, чунки силослар ҳали ҳам ўтган йилги дон билан тўлдирилган.
Аввалроқ уруш Украина қишлоқ хўжалигига қанча зарар етказгани аниқлангани ҳақида хабар берилганди.
Изоҳ (0)