Бухороликлар Умра зиёратига жўнатиш тартибидан норози эканини айтиб, мазкур масалада ҳам коррупция бор деган гумонга бормоқда

Ўзбекистонда Умра сафарига бориш истагида бўлган фуқароларнинг кўп йиллик навбатини бартараф этиш, уларга қулайлик яратиш мақсадида Ўзбекистон мусулмонлари идораси томонидан ҳудудларда вилоятлар вакиллиги ташкил этилган. Бухороликлар ана шу вакиллик фаолиятидан норози. «Дарё»га қилинган мурожаатга кўра, мухбир Лайло Ҳайитова мурожаатлар мазмуни билан танишишга уринди ва масъуллар қаршилигига учради.

Ўзини таништиришни истамаган вакиллик мутахассиси Анвар Нуруллаев «Дарё» операторини вакиллик идорасига киришга рухсат бермагани етмаганидек, мурожаатчи фуқароларга қўпол муносабатда ҳам бўлган. Улар билан тортишиб, жанжал келтириб чиқарган.

Аҳоли Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг вилоят вакиллиги маъмурияти ҳудуддаги эски масжиднинг жуда тор ва баланд зинали қисмидан кўтарилиб бориш мумкин бўлган жойида жойлашганидан норозилигини айтмоқда.

Эъзоз Бобомуродовнинг маълумот беришича, кутилган навбатлар ўз вақтида келмайди.

«Мен ҳам 2022 йилнинг январь ойида зиёратга бориш рўйхатига ёзилгандим. Барча ҳужжатлар етарли ва тўлиқ эди. Мана бешинчи ой ўтяптики, навбатим 1026-ўриндан ҳозирга қадар умуман ўзгармаган. Лекин темир йўл кассалари орқали Умра сафарига ҳар ҳафта 100-150 нафардан ортиқ фуқаролар жўнаб кетаётганини кўриш мумкин. Вакиллик идораси мутахассиси Анвар Нуруллаевнинг айнан ўзи шу ишга масъул қилиб қўйилганидан ҳам хабардормиз. Шунда эҳтимолий даражада коррупция ўйнаяптимикин, деган шубҳага ҳам боради одам», — дейди Эъзоз Бобомуродов.

Фуқаронинг билдиришича, масъул ташкилот идорасига кириш-чиқиш зинасининг тор ва баландлиги одамлар, айниқса, ёши кексалар учун анча қийинчилик туғдирмоқда.

«Бошлиғимизга ҳам, бизга ҳам қаердан жой ажратишган бўлса, шу ерда фаолият юритишимизга тўғри келади. Давлатимиз шароит, имконият яратиб берса, бизлар ҳам ёши кекса отахон, онахонларимизнинг қийналмай, бемалол келиб-кетишларини истаймиз», — дейди фақат исмини айтиш билан чекланган вакиллик мутахассиси Фазилат опа.

Умра зиёратига навбатга ёзилганига тўрт ойдан ошган Манзура опа исмли фуқаро келиб-кетишларнинг натижасиз бўлаётганидан шикоят қилган.

«Умид билан келамиз, умидсиз чиқиб кетамиз. Келиб-кетишларимиз самарасиз, бефойда. Токи кўз билан кўриб, қўл билан ушламагунча, ҳеч нарса дея олмайсиз. Эҳтимол, коррупциядир», — дейди у.

Кейинги суҳбатдош Назира Мансурованинг сўзига кўра, у Умра сафарига бориш учун жорий йилнинг январь ойида рўйхатга ёзилган.

«Бизнинг навбатимиз қачон келишини аниқлаш ўрнида, ҳар гал вакиллик мутахассиси Гулнора Зарипованинг одамлар билан қўпол ва қўрс муомаласига дуч келамиз. Аллоҳнинг даргоҳига боришда ҳам одамларнинг тоифага ажратилаётганини кўриб, ёқа ушлаймиз. Ҳафсалам пир бўлган, тилимизни тишлаб ўтирибмиз», — дейди Назира Мансурова.

Вакиллик идораси мутахассиси эса: «Бу одамлар ҳам жонингиздан ўтказиб ташлайди-да. Навбат бўлиб туришади, битта одам қайси бирига жавоб берсин. Қабул ҳафтанинг бир куни бўлса. Битта ходим шунча паспортни компьютерга кирицинми ёки ҳар битта одамнинг саволига жавоб бериб ўтирсинми? Одамлар шундай меъёридан ўтказиб ташлайди-да. Ўзининг муомаласи билинмайди», — дейди.

Ўзини Ҳасиба Жамолова деб таништирган 60 ёшли когонлик фуқаро вакиллик мутахассисига ўзининг кескин муносабатини билдирди.

«Мен 2021 йилнинг октябрь ойида ҳужжат топширганман. Ўшанда 638-ўриндасиз дейишганди. Аммо бугун ҳам шу ерга яна асабийлашиб келдим. Бирор жойга мурожаат қиламан, десам, хоҳлаган жойингга бор, дейишади. Ҳайрон қоламан, шундай даргоҳлар вакиллари одамлар билан шунақа муомалада бўладими? Сиз фуқаролардан шикоят қиляпсиз. Улар ҳам бу ердаги муомала-муносабатга қарайди», — дейди Ҳасиба Жамолова.

Вакиллик ходимаси фуқародан 2021 йил пандемия даври эканини, ҳеч қандай ҳужжат қабул қилинмаганини, сўзини исботловчи далиллари бор ёки йўқлигини сўради.

Фуқаро эса Умра зиёратининг ташкил этилиши қачонлиги, шунингдек, қандай хизматлар кўрсатилишидан вакиллик идораси ходимларининг ўзи ҳам хабардор эмаслигини айтмоқда.

«Аслида ҳужжатларни қабул қилиб олишгани тўғрисида бирорта қоғоз ҳам беришмайди. Мен ҳам давлат ишида ишлаганман. Жудаям асабийлашдим. Аввало, бундай жойга яхши-ёмон бўлиб бориш гуноҳ. Лекин таниш-билишчиликка йўл қўйилаётганини ҳеч нарса билан изоҳлаб бўлмайди», — дейди Ҳасиба Жамолова.

Вилоят ҳокимлигининг Жамоат ва диний ташкилотлар билан алоқалар бўйича аппарати котибияти мудири Ғолиб Баротовнинг билдиришича, 2022 йилнинг 7 февраль кунидан бошлаб бухоролик зиёратчилар Умра сафарига юборилган.

«Умра мавсуми бошлангач, аввало пандемиядан олдин, яъни 2020 йил февраль ойи охирида зиёрат учун тўловни амалга оширган, аммо сафарга бора олмаган фуқаролар юборилган. Яна шу ўринда айтиш жоизки, Ўзбекистон Мусулмонлари идораси вакиллиги нодавлат-нотижорат ташкилот. Уларнинг устидан биз ҳеч қандай назорат олиб бормаймиз. Уларга диний масалалар бўйича фаолияти давомида ёрдам керак бўлса, кўмак беришимиз мумкин. Аммо кимдир бу масалада муаммога дуч келаётган бўлса, амалий кўмакка тайёрмиз. Яқин кунларда барча амаллар электрон шаклда олиб борилади. Ва ўйлаймизки, одамларни ушбу масалада қийнаётган ташвишлар бартараф бўлади», — дейди Ғолиб Баротов.

Ўзини таништиришни истамаган фуқаро Умра зиёратига жўнатиш билан боғлиқ ишлар назоратсизлиги боис ҳам вакиллик мутахассислари ушбу амални ўз йўриғи ва ўз билганича амалга оширишаётганини, навбатдан ташқари жўнатишда таниш-билишчиликка йўл қўйишаётганини, порахўрлик аралашаётган бўлиши мумкинлигини айтмоқда.

«Шу ерда фаолият юритувчи Анвар Нуруллаев билан тортишиб қолдик. У мен тирик эканман, сен сафарга боролмайсан, дея қўпол муносабатда бўлди. Умуман шарт-шароитгина эмас, вакиллик ходимларида муомала деган нарса йўқ. Бунга эътибор қаратувчи ташкилотлар йўқми? Юқори турувчи органлар ҳолатни ўрганиб чиқишса, деймиз», — дейди Эъзоз Бобомуродов.

«Дарё» мухбири фуқаролар эътирози нечоғли ўринли эканига аниқлик киритиш мақсадида жорий йилда Умра зиёратига Бухородан неча нафар фуқаро бориб-келганига аниқлик киритишга уринган. Бироқ масъуллар бу рақам сир тутилишини билдирган.

Ҳолат юзасидан суриштирув ўтказилаётган пайтда вилоят бош имоми Жобир Элов Умра зиёратида бўлган. «Дарё» мухбири вилоятда фуқароларнинг Умра зиёратига жўнатилиши тартибидан норози экани юзасидан бош имом билан Telegram орқали суҳбатда бўлган.

«Бундай ҳолатни эшитиб, кўнглим оғриди. Ҳолат жойида хабари бўла туриб, вакиллик ўринбосари ҳамда ёрдамчимнинг нега етиб келишмагани ёки шу ерда бўла туриб, ўзини таништиришни истамагани ажабланарли. Худо хоҳласа, зиёратдан сўнг бориб, ҳар бир муаммо илдизини ўрганаман. Ўз ишига, вазифасига лоқайдлик қаердан келиб чиққанини очиқлаб, шунга яраша чоралар кўраман. Шу ўринда, айтиб ўтиш жоизки, Болойи ҳовуз масжиди шаҳар марказида бўлгани учун ҳам шу жойни танлаган эдик. Нега танлаган эдик? Ўзбекистон Мусулмонлар идораси вилоят вакиллигининг биноси йўқ. Яқинда вилоятимиз раҳбари вакилликка ер ажратиш бўйича қарорга имзо қўйди. Тез кунда ажратилган мазкур ер майдонида вакиллик идораси барпо этилади», — деди Жобир Элов.

Бош имом бундай зиёратларга фуқароларни жўнатиш биргина вакиллик идорасига анча қийинчиликлар туғдираётгани боис ушбу масалалар туманлар кесимида ҳам адо этиладиган тартиб жорий этилиши таклифини билдирган.