Асли исми Рикарду Изексон дус Сантус Лейти бўлган Кака (болаликда Каканинг укаси Рикарду исмини шундай талаффуз қилган) мантиқий қонунларга кўра, жаҳон футболи юлдузига айланмаслиги керак эди. Ҳатто унинг футбол ўйнаши сўроқ остида қолган вақтлар ҳам бўлган. Асрнинг энг яхши бразилияликларидан бири тўп тепиш уёқда турсин умрининг охиригача ногиронлар аравачасида ўтириши ҳам мумкин эди. Бироқ у таслим бўлиш ўрнига, ақл бовар қилмайдиган даражадаги фаолият ўтказди ва Роналду—Месси эрасида «Олтин тўп»ни қўлга киритган икки «ерлик» футболчининг бирига айланди (иккинчиси Лука Модрич, айнан шу икки футболчи Криштиану ва Лионелнинг сериясини уза олган). 22 апрель куни Кака 40 ёшни қарши олди. Шу муносабат билан қуйида Даҳо лақабли сеҳргарнинг ҳаёт ва фаолият йўли ҳақида ҳикоя қилинади.
Кака 18 ёшида ҳовузга сакраш жараёнида умуртқа поғонасини шикастлаб олади. Шифохонага олиб борилганда унга олтинчи умуртқа суягининг синиши ташхиси қўйилади. Бўлажак футболчи касалхонада ётар экан, яна тўп тепишини Худодан илтижо қилади. Боиси шифокор унга бошқа футбол ўйнай олмаслигини айтганди. Умуман олганда, у ўзи юра олиши мумкинлигидан хурсанд бўлиши керак эди, чунки бундай ҳолатларнинг аксариятида одамлар тўшакка михланиб қоларди.
Кака касалхонада бўлган вақтда жон-жаҳди билан ибодат қилади. Ота-онаси унга Худо доимо уни кузатиб туришини ва қийин дамларда, албатта, ёрдам беришини айтганди. Кака бунга бутун вужуди билан ишонарди. Даволаниш пайтида у ўзи учун ҳаётида эришиши керак бўлган ютуқларни ўз ичига олган 10 та мақсадлар рўйхатини тузади. Уларнинг биринчиси яна футбол ўйнаш бўлган.
Қандайдир мўъжиза туфайли икки ойдан сўнг Кака оёққа туради ва машғулотларга қўшилади. Жароҳатидан тузалгач, у «Сан-Паулу»нинг ёшлар жамоасига қайтади. Тез орада асосий жамоа мураббийига ҳужумчи ва ярим ҳимоячи керак бўлиб қолади. Ёшлар жамоаси устози ҳужумчисини бериши мумкинлигини, аммо ярим ҳимоячи ўзига кераклиги, у жамоанинг сардори ва етакчиси эканлигини айтади. Мураббий захира ўриндиғида ўтирган нимжон болага ишора қилиб, асосий жамоа мураббийига ихтиёрига уни бериши мумкинлигини айтади. Бу захира футболчиси Кака бўлиб чиқади.
У асосий жамоа билан бир неча машғулотлар ўтказади ва бошқа ҳеч қачон ёшлар жамоасига қайтиб бормайди.
Кака оқ териси ҳамда бадавлат оила фарзанди эканлиги билан бошқалардан ажралиб турадиган камтарин ва ўзини босиб олган йигитча эди. Харобадан чиққан дўстларидан фарқли ўлароқ, у шаҳарнинг обод ҳудудида ўсганди, ота-онаси уни яхши мактабга берганди. Бироқ бу фарқлар болаларнинг муносабатида акс этмайди. Кака ўз тўдасининг «юраги» бўлган — дўстлари унинг уйига компьютер ўйинларини ўйнаш учун тез-тез келиб турарди. Бундай ҳолатлар у уйда бўлмаганида ҳам кузатилган. Бундан ташқари, кўпчилик болалар Каканинг уйида тунаб қоларди, боиси уларнинг аксариятида машғулотдан кейин уйга қайтишга пул бўлмаган.
Энг муҳими, Кака ажойиб футболчи ҳам эди. Кўришдаги ва суяк муаммоларига қарамай, болакай тўп билан яхши муомала қилар ва 12 ёшида «Сан-Паулу» мактабига қабул қилинганди.
«Милан» скаутлари Какани 2002 йилги Жаҳон Чемпионатидан олдин пайқаганди — йигитча ҳар иккинчи ўйинда гол урар ва ўзидан ёши катта шериклари фонида етук ва ақлли ўйини билан яққол ажралиб турарди. Ўшанда «Сан-Паулу»дагилар уни плейбой деб атарди. Бунга унинг оқ танли, яхши оила фарзанди ва онасининг эркатойи эканлиги сабаб бўлган. Бу сўз Бразилияда шундай талқин қилинади. Кака бу сўз бошқа ҳудудларда тушунилгани каби бўлмаган, ҳеч қачон. 2003 йилга келиб, «Милан» ҳеч иккиланиб ўтирмай 8,5 миллион евро эвазига «тилла бола»ни ўз сафига қўшиб олади.
Бир вақтлар Арсен Венгер «Сан-Паулу»га ташриф буюрганида, Кака унда илиқ таассурот уйғота олмаган. 17 ёшида эса Туркияга йўл олиши мумкин эди, бироқ «Газиантепспор» унинг учун «арзимаган» 1,5 миллион доллар тўлашдан бош тортган. 2002 йилги мундиалдан кейин ҳаммаси ўзгариб кетади. Умуртқа жароҳатидан атиги бир ярим йил ўтгач, Кака Роналдо, Роналдиньо ва бошқа жаҳон юлдузлари билан бирга Бразилия терма жамоасининг спорт тарихидаги энг муҳим мусобақадаги бешинчи ғалабасини нишонлайди.
Буларнинг барчаси шу қадар ғалати эдики, ҳатто Каканинг ўзи узоқ вақт давомида содир бўлаётган воқеаларнинг ҳақиқат эканлигига ишонмайди. Кейинроқ кимсан Флорентино Переснинг шахсан ўзи у билан боғланади, аммо бу пайтга келиб, 20 ёшли футболчининг қўлида «Милан»нинг таклифи турганди.
Ёш Кака «Милан»га ўтганидан кейин ҳам юлдузли таркиб ичида йўқолиб қолмайди. Бир неча йил ичида Европанинг йирик юлдузига айланади. «Россонери» сафида бу пайтга келиб, Дида, Кафу, Мальдини, Пирло, Инзаги, Шевченко ва бошқа бир қатор ўз ишининг усталари тўп сурарди. Айниқса Кака Чемпионлар Лигаси финали доирасида Афинада ўтказилган «Ливерпуль»га қарши ўйиндаги ажойиб ўйини ва «Олд Траффорд»да «Манчестер Юнайтед» дарвозасига киритган голи билан ҳаммани ўзининг даҳолигига ишонтирганди.
Кака келганидан сўнг «Милан» дарҳол Италия чемпионига айланди, бразилиялик эса фақат А Сериянинг ўзида 10 та гол уришга муваффақ бўлади. Кейинчалик яна миллий чемпионат, Чемпионлар Лигаси ва «Олтин тўп»даги ғалабалар қўшилади. 2007 йилда у Месси ва Роналдуга берилган овозларнинг жамланмасидан икки баравар кўпроқ очко жамғарганди.
Юлдузлик мақомига қарамай Кака ҳеч қачон можароли ҳолатларда иштирок этмаган. У кунларини ибодат билан ўтказар ва мунтазам равишда хайрия жамғармаларига пул ўтказарди. Машғулотлардан сўнг эса дарҳол уйига, оиласи ёнига ошиқарди.
Чемпионлар Лигасидаги ғалабадан икки йил ўтиб, Кака журналистлар билан гавжум «Сантьяго Бернабеу»нинг анжуманлар залида қордек оппоқ табассумини намойиш этганча ўтирарди. Унга кимсан Криштиану Роналду ҳамроҳлик қиларди. Икки футбол юлдузи яқиндагина «Реал» билан шартнома имзолаган ва айни пайтда дунёнинг энг қиммат футболчилари мақомида матбуотнинг кўплаб саволларига жавоб бериб ўтирганди.
Жаҳон инқирози туфайли оғир молиявий аҳволга тушиб қолган «Милан» ўз етакчисини 68 миллион еврога сотишга мажбур бўлади. Олти ой олдин «Манчестер Сити» Какага нақ 100 миллион евро таклиф қилади, аммо футболчининг ўзи истиқболлари ноаниқ ва трансфер сиёсати ғалати бўлган жамоага ўтишни истамайди.
«Реал» эса бошқа масала эди — дунёдаги энг машҳур клуб, ҳар қандай ўсмирнинг орзуси, тақдимотдаги 60 минг мухлис, Рауль, Касильяс ва бошқа юлдузлар билан жамоадош бўлиш... ва, албатта, буларнинг барчасига ҳамроҳ бўлган катта муаммолар.
Дастлаб Кака тезда юлдузли жамоага қўшилиб кетади, Криштиану билан яхши муносабатга киришади, лекин қизил-қора футболкадаги сеҳрли ҳаракатларни амалга ошира олмасди. Мадридда бразилиялик асосий юлдуз эмас, балки «улардан бири» мақомида бўлади. Бундан ташқари у кичик жароҳатлар серияси дастидан кўплаб ўйинларни ўтказиб юборишга мажбур бўлади. Икки марта тиззасини операция қилдиргач эса яна жарроҳлик столига ётишдан қўрқиб, ўзи истаганидек ҳаракат қила олмайди.
Жуда катта умидлар билан уни Мадридга олиб келган Флорентино Пересга ҳам табиийки бу нарсалар ёқмайди. Кака жисмоний жиҳатдан майдонда ўзини қулай ҳис қила олмаётганди. Агар илгари ҳамма нарса табиий равишда амалга оширилган бўлса, бу вақтга келиб, унинг ҳаракатларини олдиндан ўқиш мумкин бўлиб қолади. Жозе Моуриньонинг ўрнига «қироллик клуби» бош мураббийи этиб тайинланган Мануэль Пеллегринининг ёрдамлари ҳам унга кор қилмайди.
Кака аввалги формасига қайтиш учун ҳамма ишни қилади – режим, диета ва тинимсиз машғулотлар. Ҳатто ўйинлардан кейин ҳам уйига қайтиб, аввалги ҳолатига қайтиш учун шуғулланишда давом этарди. Аммо бу ҳаракатлар самарасиз кетади. Кейин эса Мадрид осмонида Месут Ўзилнинг юлдузи порлай бошлайди ва бразилияликнинг «Реал»да узоқ қолмаслиги аён бўлади.
2013 йилда Кака «Милан»га қайтиб боради. Афсуски, бу энг яхши вақтлардаги юлдузли «россонери» эмасди. Жамоа аллақачон ўртамиёна даражага тушиб улгурганди. «Сан-Сиро»даги мавсумни яхши ўтказганига қарамай, Кака Европада ортиқ қолмасликка қарор қилади ва океан оша «Orlando Сити» клубига йўл олади. «Милан» ўз афсонасини муносиб кузатиб қўяди.
Кака АҚШда кўпроқ медиа персона ролини ўйнаб беради. Ундан ҳар бир учрашувда жавлон уриш ва соғлиғини хавф остига қўйиш талаб қилинмаган. Майдонга чиқиш ва Америка жамоатчилигини хурсанд қилишнинг ўзи кифоя эди. Уч йил давомида Кака ортиқча қийинчилик ва босимсиз, мириқиб тўп тепади ва аста-секинлик билан бутсиларини михга илишга ҳозирлик кўради. Охирги йилларда у ҳар гал майдонга чиққанида кучли оғриқдан азият чекарди. Толиққан тана «нафақа»га ташна эди. Буни ҳаётидаги сўнгги расмий ўйини олдидан кўз ёшларини тия олмаган Кака ҳам яхши тушунарди.
У ҳамиша Худо уни тўғри йўлга бошлаётганига ишонган. Каканинг фаолиятини мукаммал деб баҳолаш кўпиртириш бўлмайди. Камтар ва соғлиғида муаммолар бўлган болакай, асосийси — қатъият ва меҳнат орзунинг амалга ошишида қанчалик муҳим эканини исботлаган. У 35 ёшида катта спорт билан хайрлашади, узоқроқ қолиш деярли имконсиз эди, боиси ҳашаматли фаолият давомида орттирилган қатор жароҳатлар ўз сўзини айтишни бошлаб юборганди. Аммо йиллар ўтса-да, бир нарса ўзгармаслиги аниқ: Кака такрорланмас ва сеҳрли ҳаракатлар ижрочиси сифатида мухлислар хотирасида муҳрланиб қолаверади.
Изоҳ (0)