Ўзбекистонда импорт автомобиллар «растаможка»си қандай ўзгарди? Мисоллар

Аввалроқ Ўзбекистонда импорт автомобиллар учун божхона божи миқдори пасайтирилгани ҳақида хабар берилган эди.

Ставкалар икки босқичда қисқартирилади. Биринчиси – 2022 йилнинг 21 февралидан, иккинчиси 2023 йилнинг 1 январидан. Нафақат божхона божи, балки қўшимча коэффициэнтлар ҳам ўзгартирилади.  Бу Ўзбекистон чегарасидан олиб ўтиш вақтида ишлаб чиқарилганига бир йилдан ошмаган янги автомобилларга тегишли (бошқалар учун ҳеч нима ўзгармайди). 

Аввалроқ «Дарё» Ўзбекистонда «растаможка» қандай ҳисобланиши ҳақида тушунтирган эди. Ягона бождан ташқари, двигателнинг ҳар бир куб сантиметр, 15 фоизлик ҚҚС ва утилизация йиғимлари (базавий ҳисоблаш миқдорининг 30 бараваридан 300 бараваригача) учун ҳам тўлов амалга оширилади.

Мисол №1 

Ҳажми 1000 куб см бўлган автомобиллар (Spark машинасига ўхшаш). Айтайлик, хорижда унинг нархи 9 000 долларни ташкил қилади.

Утилизация йиғими (базавий ҳисоблаш миқдорининг 30 баравари) ва ҚҚС (15 фоиз) миқдори ҳисобланганда «растаможка»:

• 2022 йилнинг 21 февралигача – 7 269 доллар (автомобиль нархининг 81 фоизи);
• 2023 йилнинг 1 январигача – 4 566 доллар (51 фоизи);
• 2023 йилнинг 1 январидан кейин – 4 106 долларни (46 фоизи) ташкил қилади.

Мисол №2

Ҳажми 1500 куб см (Cobalt моделига ўхшаш) бўлган автомобиль. Айтайлик, машина хорижда 14 000 долларга ташкил қилади.

ҚҚС ўзгаришсиз қолади, аммо утилизация йиғими базавий ҳисоблаш миқдорининг 120 бараварига тўғри келади. Шунда«растаможка»: 

• 2022 йилнинг 21 февралигача — 13 356 доллар (автомобиль нархининг 81 фоизи);
• 2023 йилнинг 1 январигача — 8 871 доллар (63 фоизи);
• 2023 йилнинг 1 январидан кейин — 8 181 долларни (58 фоизи) ташкил қилади.

Худди шу схема бўйича ҳар қандай хориж автомобили «растаможка»сини ҳисоблаш мумкин. Бунинг учун автомобилнинг аниқ баҳоси, ишлаб чиқарган мамлакат ва йили, двигателнинг ишчи ҳажмини билишнинг ўзи кифоя.

Шунингдек, ҚҚС, утилизация йиғими ва базавий ҳисоблаш миқдорининг ўзгаришини ҳисобга олиш керак.

ҚҚС миқдори камайса, «растаможка» ҳам қисқаради. Базавий ҳисоблаш миқдори ўсса, «растаможка» ҳам ўсади. Утилизация йиғими билан худди шундай ҳолат. 

Бундан ташқари, импортчининг Ўзбекистонгача ва ундан кейинги етказиб бериш учун қўшимча харажатлари ҳам бор.

Шу билан бир қаторда, бож миқдорининг пасайиши истеъмолчилар учун якуний нархларга таъсир қилиши, автомобиллар эса арзонлашиши мумкин.

Автомобиль бозорида тенг шароитларни яратиш – босқичма-босқич жараён. Аввалроқ «растаможка» баҳоси шу тарзда нолга туширилиши ҳақида хабар берилган эди.