Россия халқ артисти Леонид Куравлёв 85 ёшида вафот этди. Актёр «Афоня», «Иван Василевич касбини ўзгартиради», «Учрашув жойини ўзгартириб бўлмайди», «Энг латофатли ва жозибали», «Олтин бузоқча» каби фильмлар орқали танилган. РБК Леонид Куравлёвнинг энг яхши роллари ҳақида тайёрлаган мақолани «Дарё» таржима тариқасида эътиборингизга ҳавола қилади.
Леонид Куравлёв 1936 йил 8 сентябрда Москвада туғилган. Бўлажак актёр камбағал оилада ўсган: отаси чилангар, онаси сартарош эди. Онаси 58-модда (аксилинқилобий фаолият) бўйича ҳибсга олинган ва Иккинчи Жаҳон уруши бошларида шаҳардан чиқариб юборилган. Бир мунча вақт Леонид онаси билан Мурманск вилоятида яшайди. Бошидан ўтган шунча воқеаларга қарамай, актёр болалик йилларини шундай эслади: «Болалик — бу ҳар доим ажойиб туйғу, ҳатто мендек бола учун ҳам бундай бахт болалик билангина боғлиқ».
Мактабда Куравлёв яхши ўқимаган. ВГИКга ҳужжат топшириш ғоясини унга амакиваччаси таклиф қилган — у ерда қийин имтиҳонлар топширилмасди. Аммо биринчи йили Куравлёв ўқишга киролмади ва икки йилдан кейин Кинематография институти талабаси бўлди. Ўқиш давридаёқ фильмларда рол ўйнай бошлади. Дебют роллари «Бугун ишдан бўшатиш бўлмайди» фильмидаги аскар (Александр Гордон ва Андрей Тарковскийнинг курс иши) ва Михаил Швайцернинг «Мичман Панин» фильмидаги денгизчи роллари эди.
Актёрлик карьерасидаги илк муваффақиятларидан бири Илф ва Петровнинг «Олтин бузоқча» романи асосида яратилган фильмдаги Шура Балаганов роли бўлди. «У ерда ўзимни сувдаги балиқдек ҳис қилдим. Афтидан, мен Балаганов образининг моҳиятини тушунгандим. Бир куни мен Швайцердан кимни ўйнашимни сўраганимда, у: «Балагановни ўйнай қол», деди. Эҳтимол, мен киносиновларда ҳам қаҳрамонимни чуқур ҳис қилиб ўйнаганман. Бу қорнини тўйдирадиган, ҳимоя қиладиган хўжайин қидириб юрган — Балаганов роли эди», — деб эслайди актёр.
Куравлёв фильмографиясида 200 дан ортиқ фильм бор, у кўпинча ёрқин характерли қаҳрамонларни ўйнаган. Унинг энг машҳур асарларидан Хома Брут («Вий»), Жорж Милославский («Иван Василевич ўз касбини ўзгартиради»), Айсман («Баҳорнинг ўн етти лаҳзаси»), Копчений («Учрашув жойини ўзгартириб бўлмайди»).
«Унинг қаҳрамонлари салбий характерга эга бўлса ҳам, у ўз ижросида қандайдир ижобий белги яратарди. Бу унинг бетакрор фазилати эди. Ахир Гайдайнинг «Иван Василевич ўз касбини ўзгартиради» фильмида у фирибгар ролини ўйнаган, аммо томошабин уни яхши кўраверади», — дейди актёр Александр Панкратов-Черний.
Куравлёвнинг унутилмас қаҳрамонлари орасида Жорж Данелиянинг «Афоня» фильмидаги асосий рол ҳам бор. «Афоня образи учун бизда учта номзод бор эди — польшалик актёр Даниил Олбрихский, Владимир Висоцкий ва Леонид Куравлёв. Уч нафар ажойиб актёр. Уч хил фильмлар. Биз Куравлёвда тўхтадик. Ва хато қилмадик! Куравлёвда қандайдир сир бор. Томошабинлар унинг ижросидаги Афоняни кечиришарди. Афоня Олбричский ёки Афоня Вйсоцкийни эмас. Бизга эса шу керак эди. Биз фильм охирида томошабинлар Афониямиздан нафратланишини эмас, балки ачинишини хоҳлагандик, — деб ёзган Данелия ўзининг хотиралар китобида. «Менимча, биз буни бироз ошириб юбордик. Куравлёв ижро этган Афоня шу қадар жозибали бўлиб чиқдики, «Мосфильм»га спиртли ичимлик истеъмол қиладиганларнинг хотинларидан ғазабга тўла кўплаб хатлар кела бошлади. Айниқса, биттаси ёдимда қолган: унда омсклик бир аёл: «Ўртоқ режиссёр, сиз бир марта бўлса ҳам маст сантехник билан ухлаганмисиз?» деб ёзганди. Жавоб хатида мен на маст, на ҳушёри билан ухламаганимни ёздим.
1965 йилда Куравлёв РСФСРда хизмат кўрсатган артист, 1977 йилда РСФСР халқ артисти унвонларини олди. 2013 йилда актёр IV даражали «Ватан олдидаги хизматлари учун» ордени билан тақдирланди.
Куравлёв хотини билан ёшлигида учрашган, улар 50 йилдан ортиқ бирга яшашди. Аёли ўқитувчи эди. Нинанинг ўлимидан кейин Куравлёв камдан кам ҳолларда омма олдида кўриниш берди. «Хотинимнинг ўлими — ҳаётимдаги энг катта фожиа, у билан учрашганим эса бахт», — дейди актёр. «Нинка мендан ақллироқ эди, оқила. У жуда кўп ўқирди, тилни мукаммал биларди, инглиз тилида ўқирди. Биз бирор жойга бирга борганимизда, масалан, дўстларимизникига, ресторанга — ҳамманинг эътибори унга қаратиларди, мен эса доим унинг ёнида бўлардим. У гўзал ва ақлли эканлигини биларди, бундай пайтларда мен панада қолардим», — деб эслайди Куравлёв.
Сўнгги йилларда актёр фильмларда рол ўйнамай қўйди. У буни чарчоқ ва қизиқарли таклифларнинг йўқлиги билан изоҳлади: «Шундай жумла бор — металлнинг чарчаши (кўп ишлатилганлигидан ёки занглашдан ўз хусусиятини, маҳкамлигини йўқотиши, мўрт бўлиб қолиши). Мана, мен ҳам 250 га яқин фильмда рол ўйнаб металл каби чарчадим».
Аввалроқ Леонид Куравлёв коронавирусга чалингани, кейинчалик эса шифокорлар томонидан актёрга оғир мия шикастланиши ташхиси қўйилгани ҳақида хабар берилганди.
Изоҳ (0)