Омикрон штаммининг дастлабки белгилари — томоқ қичиши, нафас олиш қийинлашиши, тана ҳарорати 37 даража бўлса, дарҳол фуқаро ўзининг оилавий поликлиникасига мурожаат қилиши керак. Бу ҳақда тиббиёт фанлари доктори Шуҳрат Боймуродов «Дарё» мухбири билан суҳбатда маълум қилди.
Шунингдек, суҳбат давомида коронавируснинг бустер дозаси билан эмланиш, касалликнинг қандли диабетга чалинган фуқаролар ва ҳомиладор аёлларга таъсири ҳақида сўз борди.Сўнгги вақтларда, айниқса, охирги ойда коронавирус инфекциясига чалинган беморларнинг сони бутун дунёда ошмоқда. Шу каби республикамизда ҳам касалланганлар сони ошиб боряпти. Мен, авваламбор, коронавирус инфекциясининг ортиб бориши бўйича дастлаб, вируснинг янги тури пайдо бўлиши ва тарқалиши, кейин, шахсий гигиена воситаларини эсимиздан чиқариб юборганимиз, жамоат жойларида масофани сақламаслигимиз сабабларидан бири бўлганини таъкидлашим керак. Шунингдек, коронавирус инфекциясига курашиш учун белгиланган хатти-ҳаракатларимизни тўлиқ билмаслигимиз ҳам сабаб бўлади. Масалан, касаллик аломатларини сезган фуқаро қаерга мурожаат қилиши керак? Албатта, ўзининг оилавий поликлиникасига мурожаат қилиши зарур.
— Тошкент шаҳрининг 12 та туманида 24 соат давомида ишлайдиган махсус COVID-поликлиникалар фаолият бошлади. Бу жараён мамлакатда коронавирус бўйича вазият бироз ёмонлашаётганини билдирадими? Ўзи умуман, ҳолат ҳақида гапирсангиз...
— Поликлиникаларнинг фаолият мутлақо коронавирус бўйича аҳвол ёмонлигидан дарак эмас. Бу биринчидан, ҳушёрликка чақиради. Иккинчидан, Тошкент шаҳрида касалланган инсонлар кўпроқ. 12 та туманда 24 соат давомида ишлайдиган поликлиникаларимиз, у ерда мобил бригадаларимиз бор. Аҳолига коронавирус инфекцияси билан курашиш учун хизмат қилади. Бу поликлиникаларда 24 соат ишлайдиган мутахассислар жамланган. Вирусга қарши препаратлар, рентген, ПСР-тест текширувлари бор бу поликлиникада. Беморлар мурожаат қилганда касалликнинг енгил формаси бўлса уйда даволаниш бўйича кўрсатма берилади, ўрта формаси бўлса уларга COVID-box’лар бериляпти. Унинг ичида дорилар ва уларни ичиш учун кетма-кетлик кўрсатилган. Агарда беморлар стационар даволанишга муҳтож бўладиган бўлса уларни мобил бригадаларимиз даволаниш учун етказишмоқда.
— Омикрон штамми қандли диабетга чалинган ёки ҳомиладор аёлларга юқса уларга бу қандай таъсир қилади?
— «Омикрон» штаммини янги штамм дейишяпти. Бу ҳомиладор ёки қандли диабетга чалинган инсонларга таъсири ҳозирги кунда тиббиётда исботланмаган. Лекин бир кўрдикки, коронавируснинг ҳар қандай мутацияга учраган тури қандли диабети бор, яъни қўшимча касалликлари бор аҳоли гуруҳларида касаллик жараёни бошқа гуруҳдагиларга нисбатан оғирроқ кечади. Лекин фақатгина «омикрон» штаммига тааллуқли деган исботланган далилларимиз йўқ.
Ёш болалар ва ҳомиладор аёллар ўртасида коронавирус инфекцияси тарқалиши сабаб аҳоли ўртасида ваҳима пайдо бўлмоқда. Беморлар озгина иситмаси кўтарилса ҳам ёки қандайдир симптом сезса ҳам стационарга бориб ётиб олиш ҳолатлари кузатиляпти. Албатта, бу стационар даволашга муҳтож беморларимизнинг тартибини бузилишига олиб келади. Шунинг учун ваҳимага ўрин йўқ. Агарда касалликнинг дастлабки белгилари кузатилса оилавий поликлиникага мурожаат қилишларини тавсия қиламиз. Бундан ташқари ҳомиладор аёллар вакцина олмаган бўлса ҳам касалликнинг дастлабки белгилари бўлса ўта ваҳимага тушиб, туғруқхоналарга бориб, стационар даволаш иштиёқи пайдо бўлганлиги ҳам бугунги кунда тиббиёт ходимларининг ишларида салбий таъсир кўрсатяпти. Аҳоли дастлаб поликлиникага мурожаат қилиши керак.
— «Омикрон» штаммига чалинган беморлар ўз уйларида даволанишлари бўйича қандай чора-тадбирлар керак?
— Авваламбор касалликнинг дастлабки белгилар — томоқ қичиши, нафас олиш қийинлашиши, тана ҳарорати 37 даража бўлса дарҳол фуқаро ўзининг оилавий поликлиникасига мурожаат қилиши керак. Касалликнинг дастлабки енгил даражаси дори-дармонсиз, уй шароитида, бемор ўзини изоляция қилиб, белгиланган машқларни бажариб, ўз вақтида хона ҳароратини шамоллатиши етарли бўлади. Ўрта даражасида бўлса COVID-box’ларда дорилар бор. Шунинг учун, бугунги кунда уй шароитида касалликни тўхтатиб қолиш имкони бор.
— Вакцинанинг бустер доза билан эмланган фуқароларда ножўя таъсирлар сезилмайдими?
— Вакцинацияни аҳолига энг катта фойдали тарафи шуки, вирус юққан вақтда ҳам у енгил ўтиб кетади. Фақатгина вакцина олган инсонлар вирус ташувчи бўлиши мумкин. Бустер доза ҳақида гапирадиган бўлсак, инсон организмига зарари ёки ножўя таъсири ҳақида маълумотлар жуда ҳам кам. Вакцинациянинг бугунги кунда ножўя ёки зарарли таъсири ҳақида далилий ашёларимиз йўқ, сабаби бу ҳали текширувда. Вакцина олган беморларимизни текширганимизда уларнинг организмларида бошқа бир касалликлар аниқланмади.
— 2022 йилнинг январь, февраль ва март ойларида эмланганлик сертификатини олган фуқаролар ўртасида бош соврин автомобиль бўлган қимматбаҳо ютуқли ўйин ташкил этилмоқда. Сир бўлмаса, қандай автомобиль ўйналади ва соврин қачон топширилади?
— Мен бу ҳақда тўлиқ маълумотга эга эмасман. Бу нарса давом этади. Бу нимадан далолат беради? Бу асосан аҳолимизни вакцинация жараёнларига жиддийроқ иштирок этиши учун эълон қилинди. Нима учун супермаркетда ёки бирор жойда маҳсулотни сотиши учун шундай танловлар эълон қилинади-ку, аҳолининг соғлиги учун қилмаслигимиз керак. Тиббиёт ходимлари ҳам бунга қараб туролмаймиз. Аҳолини жалб қилиш бўйича, тиббий маданиятини ошириш бўйича шу каби оммавий чора-тадбирлар ҳам амалга ошириляпти.
Эслатиб ўтамиз, 7 январь куни Ўзбекистонда коронавируснинг омикрон штамми аниқланганди. Шундан буён коронавирусга чалинганлар сони орта бошлади.
Шу сабабли Республика махсус комиссиясининг қарори билан 15 январдан бошлаб мамлакатда бир қатор чекловлар жорий этилади. Жумладан, турли тадбирлар ташкил этиш тақиқланади, эмланмаган ходимлар ишга қўйилмайди. Олий таълим муассасалари талабалари ўртасида таътил давомида коронавирус инфекциясига қарши тўлиқ эмлаш чоралари кўрилади.
Изоҳ (0)