Хитой Тайван туфайли Литва билан дипломатик алоқалар даражасини пасайтирди

Хитой ҳукумати Литва билан дипломатик муносабатлари даражасини пасайтиришга қарор қилди. Бу ҳақда ХХР марказий телевидениесига таяниб,«РБК» хабар берди.

Хабарга кўра, Пекин Литва билан дипломатик муносабатларини элчидан муваққат ишлар вакили даражасига туширади. Хитой ҳукумати бундай қарорни Литвада Тайван ваколатхонаси очилиши фонида қабул қилди. Дипломатик муносабатлар тўғрисидаги Вена конвенциясига кўра, Муваққат ишлар вакили тоифаси дипломатик миссиялар раҳбарларининг элчилар ва хабарчилардан кейинги учинчи даражаси ҳисобланади.

Хитой ҳукумати ваколатхонанинг очилишини ягона Хитой ва унинг ҳудудий яхлитлиги тамойилини бузиш, шунингдек, ўзининг ички ишларига аралашиш деб ҳисоблайди. «Хитой бу борада кескин норозилигини билдиради ва Хитой-Литва дипломатик муносабатларини муваққат ишлар вакили даражасига туширишга қарор қилди», — дея телеканал Хитой Ташқи ишлар вазирлиги расмий вакилидан иқтибос келтирган.

Вазирлик баёнотида Пекин ва Вильнюс ўртасида элчилар даражасидаги дипломатик муносабатларнинг сиёсий асоси йўқ қилинганини ҳисобга олиб, Хитой Литва билан дипломатик муносабатлари даражасини пасайтиришга мажбур бўлганини таъкидлаган. «Литва ҳукумати бундан келиб чиқадиган жавобгарликни тўлиқ ўз зиммасига олиши керак», — дея таъкидлаган Хитой ТИВ.

18 ноябрь куни Литва пойтахтида Тайван ваколатхонаси очилди. У дипломатик мақомга эга бўлмайди, лекин консуллик хизматларини кўрсатиши мумкин. Эрик Хуанг ваколатхона раҳбари этиб тайинланди. У Ригадаги Тайпей ваколатхонаси деб аталувчи худди шундай идорага ҳам раҳбарлик қилади. Литва келгуси йилнинг бошида Тайванда ўз ваколатхонасини очмоқчи.

Август ойида Хитой Литвадаги элчисини чақириб олганди, 3 сентябрь куни эса расмий Вильнюс Пекиндан элчисини чақириб олганини маълум қилган. Бундан ташқари, Хитой иқтисодий дастаклардан фойдаланди: у Литвага темир йўл орқали юк ташишни тўхтатган, шунингдек, Литва корхоналари учун кредит лимитини қисқартирган.

Маълумот учун, Хитойда фуқаролар уруши (1946—1949) натижасида Хитой Коммунистик партияси мамлакатнинг материк қисмида ғалаба қозонган, Хитой Республикасининг ўша пайтдаги президенти Чан Кайши бошчилигидаги олдинги раҳбарият Тайванга қочиб кетган. Уруш натижасида Хитой иккига бўлиниб кетди: биринчиси ҳозирги кунга келиб жаҳоннинг етакчи кучларидан бирига айланган ХХР, иккинчиси эса 15 та кичик давлат томонидан тан олинган Тайвандаги Хитой Республикаси. Натижада бир-бирини тан олмайдиган иккита Хитой ҳукумати юзага келди.

Аввалроқ Хитой Тайван мустақиллиги тарафдорларининг Хитой, Гонконг ва Макао ҳудудига киришини тақиқлаган эди.