Анжелина Жоли, Ким Кардашьян ва Афғонистондаги аёллар муаммоларига жамоатчилик эътиборини қаратишга уринаётган бошқа машҳурлар (фото)

«Толибон» ҳукумат тепасига келганидан кейин Афғонистондаги аёллар билан боғлиқ вазият ёмонлашди. Бунга, табиийки, кўпчилик қатори юлдузлар ҳам бефарқ қараб туролмайди. Улардан аксарияти афғон аёлларининг эркинликка эришиши учун ёрдам бериш пайида.

13 сентябрь куни 2021 йилги Met Gala костюмлар бали бўлиб ўтди. Ташриф буюрганларнинг орасида модель Ким Кардашьяннинг танлаган образи: қора ниқобли комбинезонда бошдан-оёқ бурканиб келгани ижтимоий тармоқларда кўплаб муҳокамага сабаб бўлди, унинг устидан кулмаган одамнинг ўзи қолмаган. Аммо айрим фойдаланувчилар Ким мазкур образни бежизга танламаган, деган фикрда тўхталган. Модель шу тариқа «Толибон»дан сўнг айнан шундай кийиниб юришга маҳкум бўлган Афғонистон аёлларини қўллаб-қувватламоқчи бўлган, қабилидаги фикрлар ёзиб қолдирилган. Билдирилган бундай мазмундаги изоҳларнинг қанчалик рост ёки ёлғонлигини фақатгина тахмин қилиш мумкин, холос. Аммо бир нарса аниқки, Афғонистондаги аёлар тақдирига бефарқ бўлмаган юлдузлар сони тобора кўпаяётгани аниқ.

Анжелина Жоли

Анжелина Жолининг таниқли саховатпешалар орасида етакчи экани сир эмас. Афғонистондаги вазиятни шунчаки жим кузатиб тура олмаган Голливуд юлдузи аёллар ҳимоясига киришган. Бунинг учун у Instagram’да саҳифа очишга қарор қилган. Бир неча йиллардан буён қатъий равишда фойдаланмасликни афзал деб билган Жоли ижтимоий тармоқларни омма эътиборини муаммога қаратишнинг энг яхши усули деб ҳисоблаган. Бугунги кунда 10 миллиондан ортиқ обуначиси бор саҳифага актриса биринчи бўлиб афғон қизнинг мактубини жойлаган.

https://www.instagram.com/p/CSzXXUHLzXt/

«Мазкур мактуб Афғонистондаги ўспирин қизалоқдан юборилган. Айни вақтда Афғонистон халқи ижтимоий тармоқларда эркин мулоқот қилиш ва фикр билдириш имкониятидан бебаҳра қолмоқда. Instagram’да уларнинг ҳикоялари ва бутун дунё бўйлаб асосий инсон ҳуқуқлари учун курашаётган инсонлар овози билан бўлишиш мақсадида саҳифа очдим», — деб ёзади актриса.

https://www.instagram.com/p/CTCbHd7lzX5/

«2001 йил 11 сентябрдан икки ҳафтача аввал Афғонистон чегарасида «Толибон»дан қочаётган афғонистонлик қочоқларни учратгандим. Бу воқеага 20 йил бўлди. Афғонистонликларнинг мамлакатни қамраб олган қўрқув ва мавҳумлик сабаб қайта кўчиб кетаётганини кузатиб туриш — ғоят ёқимсиз. Фақатгина шунга эришиш учун кўп вақт ва пул сарфлаш, қон тўкиш, одамларнинг ҳаётдан кўз юмиши нақадар даҳшат.

Уларда бошқа йўл ва ҳурмат бўлса, ўзлари учун нималар қила олишлари мумкинлигини яхши биламан. Таълим олишни истаган, бунинг учун курашган аёл ва қизларни кўплаб учратганман. Бунга бепарво бўлмаган бошқалар сингари мен ҳам чекинмайман. Ёрдам бериш йўлларини излашда давом этаман ва ўйлайманки сиз ҳам менга қўшиласиз», — деб ёзиб қолдирган Жоли Instagram саҳифасидаги илк постда.

https://www.instagram.com/p/CTurvupFngw/

Сал аввалроқ BBC’да Анжелина продюсерлигидаги «Кобулнинг бўйсунмас аёллари» номли видео эълон қилинган.

«Афғон аёлларининг келажаги ва уларнинг жамиятдаги ўрни қил устида турибди. Аксарият жасур, ёш аёллар хавф-хатарга дуч келишига қарамай, эътироз билдириб, ўз ҳуқуқларини талаб қилмоқда», — дейди Жоли.

Жейн Фонда

Афғон аёлларининг ҳуқуқлари учун курашаётганлар орасида Жейн Фонда ҳам бор. Актриса Розарио Доусон, Эмма Томпсон ва бошқа америкалик машҳурлар билан «Толибон» ҳаракатини тан олишдан воз кечишни ҳамда афғон аёллари ҳимояси, ҳуқуқлари таъминланишига кафолат талаб қилувчи кампанияларга қўшилган. Машҳурлар бошчилигидаги фаоллар шу тариқа ҳукумат эътиборини Афғонистондаги хавфсизлик билан боғлиқ муаммоларга жалб қилмоқда. Акцияга машҳур феминист Ив Энслер, хонанда Энни Леннокс, актёрлар Конни Бриттон ва Гленн Клоузлар ҳам қўшилган.

«Биз афғонистонлик аёлларнинг таълим олишга, саёҳатга, ишлашга, хавфсизлик ва шунчаки эркин нафас олиб, яшашга ҳақлари бор деб ҳисоблаймиз. Айни вақтда бирдамлигимизнинг кучига етарлича баҳо бермаслигимиз мумкин эмас… Токи Афғонистон аёллари ҳур эмас экан, ҳеч биримиз эркин бўлолмаймиз», — дейилади фаолларнинг расмий мурожаатларида. 25 сентябрь куни Америка шаҳарларининг турли кўчаларида бирдамлик акцияларини ўтказиш режалаштирилган.

Томми Маркус

Instagram’да Квентин Карантино ники билан маълум бўлган машҳур блогер Томми Маркус ўнлаб афғонларга мамлакатларидан қочишга ёрдам берган. Атиги бир неча ҳафта давомида у обуначилари билан биргаликда 7 миллион долларга яқин маблағ йиғган. Тўпланган пуллар ёрдамида фуқаролар Афғонистондан эвакуация қилинган. Маркуснинг бепарво бўлмасликка ундаган чақириғидан кейин 121 мингдан кўпроқ одам хайрия қилган. Маблағ FlyAway Operation’га ишлатилган. Хайрия ишлари доирасида Афғонистондан 50 мингдан ортиқ фуқаро хусусий самолётда Угандага олиб кетилган.

Сукут сақлама

Афғонистондаги муаммолар ҳақида қанчалик кўпчилик гапираётганининг аҳамияти беқиёс. Аксарият юлдузлар мурожаати билан дунё эътиборини жалб қилиш учун бирлашишга қарор қилган. «Афғонистонда содир бўлаётган ҳодисалар ‘Енгилмаслар ўйиниънинг барча иштирокчилари қалбини ларзага келтирмоқда. Уларнинг аксарияти сўнгги 20 йил давомида Афғонистонда хизмат ўтаган. Бир неча йиллар ҳатто Афғонистонлик жамоа билан бирга мусобақалашганмиз», — деган Афғонистонда хизмат қилиб, ҳарбий парвозларда иштирок этган шаҳзода Гарри. Опа-сингил Хадидлар, Дуа Липа, Cardi B, Тина Кунаки, Хели Бибер ва бошқа кўплаб юлдузлар ҳам сукут сақламасдан бу борадаги фикрларини билдиришда давом этмоқда.