Комедонлар: келиб чиқиш сабаби, асорати ва даво чоралари

Комедонлар – кичик оқ ёки қора яллиғланмаган тугунлар бўлиб, терида нотекисликни ҳосил қилади. Улар юз, танадаги тук фоликуласи тешиги тиқилиб қолганда пайдо бўлади. Комедонлар тери ҳужайралари – керотиноцитлар ва тери ёғи себумдан иборат.

Комедонлар пайдо бўлишининг асосий сабаби – терининг ортиқча ёғ ишлаб чиқариши ва кератинизациясининг бузилиши. Бу ўзгаришлар ёғли соч каналини тўлдирувчи «қора тиқин» деб аталадиган касалликни пайдо бўлишига олиб келади.

Касалликнинг сабаблари:

• ирсий мойиллик;
• гормонал ўзгариш;
• терини нотўғри парвариш қилиш;
• ширинликлар ва ун маҳсулотларини ортиқча истеъмол қилиш;
• тез-тез стрессга тушиш.

Ёғ безларининг иши гармонлар билан тартибга солинади, «қора нуқталар» гормонал ўзгаришлар даври – балоғат ёши, ҳомиладорлик, климакс даврида кўпроқ пайдо бўлади.

Кўп одамлар комедонларни терининг кирланиши натижаси деб ўйлайди. Юзни тез-тез ювиш қора нуқталар пайдо бўлишининг олдини олмайди. Дастлабки босқичда ёғ тиқинлари оқ ёки тиниқ суюқлик бўлади, вақт ўтиши билан қаттиқлашади ва сарғаяди. Кислород таъсирида оксидланиб қораяди.

Асоратлари

Йиринг, терида ҳар хил тугунлар, тери орасида кисталар пайдо бўлиши мумкин. Айниқса, йирингли бўшлиқчалар пайдо бўлиб, тери яллиғланишига олиб келади. Бу ҳолатлар тери кўринишини ўзгартиради. Айниқса, қизларга бу ҳолат психологик босим ўтказиб, руҳий ҳолатига ҳам таъсир қилади.

Даво чоралари

Даволашда ҳар бир беморга индивидуал ёндашув керак. Шифокор беморга унинг ҳолатини, ўзига хослигини ва комедонларнинг намоён бўлиш сабабини тушинтиради. Даволаш муолажаларини буюради ва уйда терини қандай парвариш қилиш кераклиги ҳақида батафсил маълумот беради.

Даволаш уч босқичдан иборат

1. Комедолитикларни тайинлаш.
2. Комедонларни эҳтиёткорлик билан олиб ташлаш.
3. Овқатланишни нормаллаштириш

Комедолитиклар – бу ёғли соч каналарининг тиқилиб қолишининг олдини олувчи воситалардир. Улардан энг самаралиси ретинол – ҳақиқий А витамини, тоза шаклида беқарор, шунинг учун у ретинол ацетат шаклида ишлаб чиқарилади ва ишлатилади. Бу модда ҳужайра ўсишини рағбатлантиради, ёғ безлари ва ишлаб чиқарилган ёғ ҳажмини камайтиради.

Овқатланиш меъёрида терини ёғ ишлаб чиқаришини рағбатлантирадиган маҳсулотларни йўқ қилишга қаратилган. Шунинг учун комедонларга мойил бўлган ёғли терига эга одамлар сут маҳсулотлари, оқ нон, шоколад, чипс, асал, хурмо, тарвуз, ун маҳсулотларидан тайёрланган ширинликлар емагани маъқул. Бу ҳолат вақтинча бўлиб, гормонал дисбаланс даври ўтиб, ҳужайралар ривожлангандан сўнг кучли чеклов қилиш шарт эмас.

Касалликни билмасдан туриб ўз-ўзича даволаш нотўғри, вақтни аямасдан, нотўғри маслаҳатларга берилмасдан малакали шифокор назоратида унинг олдини олиш ва даволаниш керак. Касаллик кучайиб, асоратлари пайдо бўлгандан кейин шифокорлар ҳам даволаш ишларида қийинчиликка дуч келади, энг асосийси, асоратнинг «изларини» ҳар доим ҳам тўлиқ бартараф этиб бўлмайди.

Шифокор Хуршид Аъзамхўжаев тавсиялари асосида тайёрланди.