Ёз неъмати: юрак-қон томир касалликларининг олдини олишда олчанинг фойдали хусусиятлари

Ширин-нордон таъмга эга ушбу мева таркибида кўплаб витаминлар, минераллар ва кучли антиоксидантлар мавжуд. Бу соғлиқни мустаҳкамлашда, шу жумладан, юрак-қон томир касалликларининг олдини олишда жуда фойдали.

Олча витамин, микроэлемент ва биологик фаол моддаларга бой.

Бу каби фойдали моддалар мевасида, бандида, баргларида ва ҳатто пўстида ҳам учрайди. Агар ҳовлингизда олча дарахти бўлса, доривор маҳсулотларнинг бутун ассортиментига эга экансиз.

Оксидланиш стрессининг юрак ва қон томирларига таъсири

Организм ҳар сонияда оксидловчи стрессга қарши курашади. Танага вируслар ва бактериялар билан курашиш, ферментларни фаоллаштириш ва гормонларни синтез қилиш учун юқори энергияли кислород молекулаларининг маълум миқдори зарур. Муаммо шундаки, эркин радикаллар метаболизм ва кимёвий реакциялар натижасида тананинг ичида пайдо бўлиши мумкин ва ташқи томондан эса: ультрабинафша нурланиш, атмосфера ифлосланиши, сув, радиация, токсик моддалар билан алоқа ва ҳоказо.

Агар эркин радикаллар жуда кўп бўлса ва антиоксидант тизим бунга дош беролмаса, у ҳолда ҳужайра тузилмалари оксидланади, ДНК молекулалари шикастланади ва бу ҳужайралар нормал ишлай олмаслигига олиб келади. Эркин радикалларнинг оксидланиши томир эндотелиоцитларига зарар етказиб, атеросклероз каби юрак-қон томир касалликларининг ривожланиши бошланади. Оксидланиш стресси ва яллиғланиш натижасида ҳосил бўлган реактив кислород турлари ёшга боғлиқ эндотелиал дисфункция билан боғлиқ, қон томир яллиғланишга қарши ҳолатда бўлса, томирлар торайиб, томир деворлари шикастланади, атеросклероз ва унинг асоратлари ривожланишига сабаб бўлади.Олча эркин радикалларга, яллиғланиш ва оғриқларга қарши восита

Америкалик олимларнинг тадқиқотларида маълум бўлишича, 12 ҳафта давомида олча шарбатини шакарсиз қабул қилиш натижасида кекса одамларда (65-80 ёш) оксидловчи стресс биомаркерлари сони камайганини кўрсатган. Аммо катта ёшдаги одамлар оксидловчи стрессга кўпроқ мойил бўлади, чунки ёш билан антиоксидант тизим ортиқча эркин радикалларни ушлашни ва зарарсизлантиришни тўхтатади. Худди шу тадқиқотда олча шарбатини шакарсиз қабул қилиш умумий яллиғланишнинг асосий белгиларидан бири бўлган C реактив оқсил даражасини пасайтириши аниқланган. Айтиш керакки, олчанинг яллиғланишга қарши таъсири узоқ вақтдан бери маълум. Бу мева таркибида махсус моддалар — антосиянинлар бор, улар яллиғланишни камайтиради ва оғриқ қолдирувчи таъсир кўрсатади. Шунинг учун олча ва олча шарбати подагра, артрит, ревматик бўғимларга чалинганларга тавсия этилади.

Олчанинг кардиоҳимоя хусусиятлари

Олча таркибида юрак ва қон томирлари ишига фойдали таъсир кўрсатадиган қимматли компонентлар тўплами мавжуд.

• 0,6 дан 3,3 гача мг кумаринлар — қонни зичлаштирадиган ва тромблар шаклланишини кечиктирадиган моддалар мавжуд. Кумаринлар олча меваларида ҳам, баргларида ҳам учрайди. Шунинг учун олча барглари қўшилган чой атеросклероз, артериал гипертензия, варикоз томирлари, геморрой ва бошқалар каби касалликлари (ёки уларга мойиллиги) бўлган ҳар бир киши учун фойдалидир.
• кверситин ва изокверситин ва бошқа флавоноидлар олчага тўқ қизил ранг беради. Бу моддалар, шунингдек, эрта қаришдан, юрак, мия, қон томирлари касалликларининг ривожланишидан ҳимоя қилувчи, яллиғланишга қарши хусусиятларга эга ва қон босимини нормаллаштиришга ёрдам берадиган кучли антиоксидантлардир.
• 300 мг калий, юракнинг ишлаши учун зарур, қон босимини нормал ушлаб туради.

Кунига қанча олча ейиш мумкин ва кимларга тавсия қилинмайди?

• Бир вақтнинг ўзида 100 граммдан ортиқ олча истеъмол қилмаслик ёки 100 граммдан ортиқ олча шарбатини ичмаслик лозим. Ёдингизда бўлсин, шакарсиз олча шарбати шифобахш хусусиятларга эга.
• Агар ошқозон-ичак тракти касалликлари: гастрит, ошқозон ва ўн икки бармоқли ичак яраси бўлса, олча ва унинг шарбатини ичиш тақиқланади.
• Бу мевага аллергик реакциялар бўлса.
• Кўп миқдорда ейилган олча диареяга олиб келиши мумкинлигини ҳам унутмаслик керак.
• Олча мевали кислоталарнинг катта миқдорини ўз ичига олади, шунинг учун ушбу мевани истеъмол қилгандан ёки шарбат ичганингиздан сўнг оғизни чайиш керак. Тиш эмалига зарар етказмаслик учун ярим соатдан кейин тишларни ювиш лозим.