Россиядан Эстония ҳудудининг бир қисмини қайтариб беришни талаб қилишди

Эстония Консерватив халқ партияси вакили, мамлакат президентлигига расмий номзод Хенн Пиллуаас Россияга қарши ҳудудий даъволарни яна бир бор эслатиб ўтди, деб ёзади ERR нашри.

Сиёсатчи 4 июль куни мамлакат пойтахти Таллинда сўзлаган нутқида Эстония ва Россия ўртасида янги чегара битимини тузишга ҳожат йўқлигини қайта таъкидлади. Унинг сўзларига кўра, халқаро ҳуқуққа биноан 101 йил олдин тузилган Тарту тинчлик шартномаси ҳам, унда кўрсатилган давлат чегараси ҳам амалда.

Пиллуааснинг даъвосига кўра, Россия ҳукумати Таллинга Печора тумани ва Нарва дарёси ўнг қирғоғининг бир қисмини бериши керак.

«Бизнинг мудофаамиз, давлат хавфсизлигимиз ва мустақиллигимизни эрмак қилиш мумкин эмас. Печора ҳудуди ва Нарва ортидаги ҳудудларнинг жиноий ишғолини қонунийлаштиришга ҳожат ҳам, сабаб ҳам йўқ», — деди Пиллуаас.

Хенн Пиллуаас Москванинг «босиб олинган ҳудудларни» Таллинга қайтариши кераклиги ҳақида биринчи марта гапираётгани йўқ. Сиёсатчи бу масалани 2021 йил бошидаги Янги йил мурожаатида, шунингдек 2019 йилнинг кузида кўтарган.

Пиллуаас тилга олган Тарту тинчлик шартномаси 1920 йил февраль ойида Совет Иттифоқи ва Эстония Республикасининг вакиллари томонидан имзоланган.

Шартномага биноан, ҳозирги Псков ва Ленинград вилоятлари ҳудудининг бир қисми ўшанда Эстония назорати остига ўтган. 1944 йилда Эстония СССР таркибига киргандан сўнг, Россия бу ҳудудларни қайтариб олган.

Россия томони Тарту тинчлик шартномаси тарихий ҳужжат эканини бир неча бор таъкидлаган.

«СССРга қўшилиши натижасида Эстония 1918 йилдан 1940 йилгача бўлган давлат сифатидаги халқаро ҳуқуқ субъекти мақомини, Тарту шартномаси эса ўз кучини йўқотди, чунки уни имзолаган иккала томон ҳам СССР билан халқаро ҳуқуқнинг битта субъекти таркибида бўлиб қолди. Бундан ташқари, ҳужжат БМТнинг амалдаги халқаро шартномалар рўйхатида йўқ», — деди Россия ТИВ расмий вакили Мария Захарова.

Эстония ва Россия ўртасида қонуний чегара йўқ. Чегара шартномаси дастлаб 2005 йилда имзоланган эди. Тасдиқлаш тартиб-таомилларини амалга ошириш пайтида Таллинн тегишли қонунга Тарту тинчлик шартномасига ҳаволаларни ўз ичига олган муқаддимани бир томонлама киритди. Москва буни келажакда Россияга қарши ҳудудий даъволарни тақдим этиш имконияти сифатида кўрди ва шартномадаги Россия имзоси бекор қилинди.