«Душманимга ҳам раво кўрмайман!..» Сардоба фалокати сабаб дарбадарликни бошдан кечирган ва 1 майни эслашни хоҳламайдиган Ойсафар ҳикояси

Бир йил аввал, 2020 йилнинг 1 май куни Сардоба сув омбори ёрилиб, уйларни бирин-кетин сув босаётган вақтда Сирдарёдан узоқдагиларни қўя туринг, уйига шу омборнинг суви тошиб кирганларнинг ўзи ҳам аслида нима бўлаётгани яхши англамаган. Англай олмасди ҳам. Қандайдир арзимас бир неча соат ичида юз берган фожиа бир неча ойлик саргардонликка арзишини ўша вақтда Ойсафар Қурбоналиева ҳам билмаган.

«Қаранг дедим, роса шовқин кучайяпти-ку, дедим. Сув омборида ‘рибхоз’ (балиқчилик хўжалиги — ‘Дарё’ изоҳи) очиляпти, бульдозерлар ишлаяпти, шунинг шовқини шекилли, деди. Эшикдан қайтиб чиқаёцам, иккинчи хонадан телефон овози эшитилди. Акам экан (қайноғасини назарда тутяпти — ‘Дарё’ изоҳи), жуда кўп телефон қилибди. Укасини сўради, ётибди, дедим. ‘Омборни сув урибди, бола-чақангни олиб, чиқиб кет’, деди», — деб хотирлайди у.

«Сув урди» деганда аёл аввалига ҳеч нарсани тушунмаган, аммо эри «омбор урибди» деган гапни эшитибоқ ўрнидан сакраб турган. Туғилганига ҳали 25 кун ҳам бўлмаган чақалоғини йўл-йўлакай қип-яланғоч қилиб бешикдан ечиб олишган, қолган икки боласи билан трактор тиркамасига чиққан. «Тиркама аёллар ва болалар билан тўлган эди, эркакларимиз ортимиздан пиёда югуриб кетган», — деб эслайди у. Ярим йўлда тиркаманинг ғилдираги панд берган.

Ўшанда Ойсафарнинг ўзи «пешиндан кейинми, жуда бўлмаса кечаси яна қайтиб келамиз-да», деб хаёл қилган. Аммо унинг хўжайини фақат 3 майдагина пойдеворидан бошқа ҳеч нарсаси қолмаган уйидан хабар олиш учун қишлоққа қайта олган. Ўзи эса дастлаб ёш боласи билан Боёвутга, қизлик уйига кетган. Шу билан бир неча ойлик дарбадар ҳаёт бошланган. Кимдир «компенсацияга уй олиш учун қишлоғинг жойлаштирилган мактаб ё коллежда яшашинг» керак дегани учун, «балки алоҳида хона қилиб берса, яшаса бўлар», деган хаёлда уч боласи билан коллежга ҳам борган.

«Битта синфхонага уч-тўрт хўжаликни жойлаштирган», — дейди Ойсафар, девор ўрнига парда тортилган «Ҳамма алоҳида телевизор қўйиб олган. Овқатланиш спорт-залда, умумий. Ёш болага бўлмайди бу жой, дедим», — деб эслайди у. Хўжайини ҳам «пулини тўласам ҳам, тинчгина квартирада турамиз», деб оиласини олиб чиқиб кетган. Ижарада яшаган даврларини эсларкан, унинг кўзларига ёш қалқийди. Ёзнинг саратонида «дом»да ёш бола билан жуда қийналганини, ҳадик билан яшаганини оғриқ билан хотирлайди.

Биринчи турган ижара уйнинг эгаси: «Келин тушираман, уйни бўшат», деган. Яна ижарага уй излашган. Топилавермагач, таниш бировнинг уйига бир ойга жойлашишган. Кейин яна бошқа уй, яна бошқа ижара жой. Президент номидан берилган 40 миллион сўмлик товон пули шундай «кўч-кўч»ларда тамом битган. Ноябрь бошида эри хурсанд бўлиб, «бизга уй бериладиган бўлди, мана», деб келганида, сўнгги ижарага олинган уйнинг эгаси: «Бўлди, дом олдинглар, чиқинглар», деган. Ойсафар ўшанда ёмғирли бир кунда қайноғаси янгитдан, пишиқ ғиштдан кўтарган ҳовлининг бир чеккасига кўчиб чиқишганини яхши эслайди.

Ойсафар сувда оқиб кетган икки хонали ҳовли-жойи ўрнига янги қурилган кўп қаватли уйдан икки хонали уй берилганига, энди ўзининг, ўз-ўзининг бошпанаси борлигига шукрлар қилади. Лекин 1 май яқинлашавергани сайин бошдан кечирганлари ёдига тушаверади, мисли кўрилмаган қийинчиликлар, саргардонликларни унута олмаслигидан азият чекишини яширмайди. Болаларининг фотосуратлари, ўзининг тўйидан хотира лавҳалар сувда оқиб кетганини йиғлагудек гапиради.

«Йиғиб-терган нарса ҳеч нарсамас, Худо одамнинг пешонасига берсин экан. Фақат диққатчилик, сарсончиликни ҳеч кимнинг бошига солмасин. Душманимга ҳам раво кўрмайман бошпанасиз қолишни. Шундай бўлдики, қўлимда пул бор, уй йўқ. Худо берди, Президентимиз берди», — дейди у. Мавзунинг бошқа қирралар ҳақида қанча бошқа саволлар берсак ҳам, биз уни эшикма-эшик юрган сарсон кунлар хотирасидан айира олмаслигимизни тушундик.

Ойсафарнинг ҳикояси билан қуйидаги видео орқали тўлиқ танишиш мумкин: